Gunsthan Kramaroh

SR No.: 022194
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhavyasundarvijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust
Publication Year: 2015
Total Pages: 240
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 117

(હ્તો. રૂ૭-૩૮)
व्याख्या-य एवाप्रमत्तसंयतः सप्तमगुणस्थानवर्त्ती दर्शितः, स एव संज्वलनकषायाणां नोकषायाणां वाऽत्यन्तं मन्दोदये सति प्राप्तापूर्वपरमाह्लादैकमयं करणं परिणामरूपं यत्र तदपूर्वकरणनाम गुणस्थानमष्टमं मतम्, कस्मात् ? 'अपूर्वात्मगुणाप्तित्वात्' अपूर्वाणामात्मगुणानामाप्तिः संप्राप्तिस्तस्या भावोऽपूर्वात्मगुणाप्तित्वं तस्मात् । तथा दृष्टश्रुतानुभूतभोगाकाङ्क्षादिसंकल्पविकल्परहितनिश्चलपरमात्मैकतत्त्वैकाग्रध्यानपरिणतिरूपाणां भावानामनिवृत्तित्वादनिवृत्तिगुणास्पदं गुणस्थानं भवति, तच्चानिवृत्तिबादरं यदुच्यते ગુણતીર્થ
[ ૨૬ ]
-K
* श्रीगुणस्थानक्रमारोहः *
*0*
•K
વિવેચન :
(૮) અપૂર્વકરણગુણસ્થાનક ઃ
જે અપ્રમત્તસંયત સાતમે ગુણઠાણે બતાવ્યો હતો, તે જ અપ્રમત્ત મહાત્મા, જ્યારે સંજ્વલન કષાય અને નોકષાયોનો અત્યંત મંદ ઉદય થાય, ત્યારે પૂર્વે કદી ન પામેલા એવા અપૂર્વ પરમ-આહ્વાદમય આત્મપરિણામરૂપ કરણને જે ગુણઠાણે પામે, તે ગુણઠાણું ‘અપૂર્વકરણ’ નામનું આઠમું ગુણઠાણું મનાયું છે.
અહીં અપૂર્વ એવા આત્મગુણોની પ્રાપ્તિ થતી હોવાથી, આ ગુણઠાણું ‘અપૂર્વકરણ’ કહેવાયું છે. (અપૂર્વ=પૂર્વે કદી ન પામેલ... કરણ=આત્મપરિણામ... અર્થાત્ અપૂર્વ એવા આત્મપરિણામની પ્રાપ્તિ=અપૂર્વકરણગુણસ્થાનક...)
(૯) અનિવૃત્તિબાદર ગુણસ્થાનક ઃ
(૧) જોયેલા, (૨) સાંભળેલા, અને (૩) અનુભવાયેલા=ભોગવાયેલા એવા ભોગોની આકાંક્ષા=એને મેળવવાની અભિલાષા વગેરેરૂપ સંકલ્પ-વિકલ્પો જ્યાં નથી... અને એકદમ નિશ્ચલ=બિલકુલ ચંચલતા વિનાના... અને માત્ર એક પરમાત્મસ્વરૂપમાં જ એકાગ્ર થઈ જવારૂપ ધ્યાનપરિણામવાળા જે અધ્યવસાયો છે, તે આ ગુણઠાણે નિવૃત્તિ= વિનાશ ન પામનારા હોવાથી, આ ગુણઠાણું ‘અનિવૃત્તિશીલ=અવિનાશશીલ એવા ગુણોનું આસ્પદ=ઘર' કહેવાય છે.
અને આ ગુણઠાણાને ‘અનિવૃત્તિબાદર’ એવું જે કહેવાય છે, તે એટલા માટે કે આ ગુણઠાણે અપ્રત્યાખ્યાન વગેરે બાર બાદર કષાયો અને નવ નોકષાયો એ બધાનો (૧)
ૐ આ ગુણઠાણે સ્થિતિઘાત-૨સઘાત વગેરે થાય છે. તેના કારણરૂપ અધ્યવસાયો પૂર્વે કદી પ્રાપ્ત થયા હોતા નથી. એટલે જ ‘અપૂર્વ’ કહેવાય અને તેથી જ એ સ્થિતિઘાત વગેરે પણ ‘અપૂર્વસ્થિતિઘાતાદિ’ રૂપ કહેવાય.