________________
[3]
વગર-ધમ બુદ્ધિએ પણ ઘણીવાર અજ્ઞાનદશાથી મહા પાપે કરી નાખે છે; એનુ કારણ એ છે કે કાઇપણ કાય કરી, તેનુ પરીણામ શુ થશે. અને આત્માને તેથી કેટલી હાનિ થઈ અને પેાતાની કેટલી અવનતિ થઇ તથા ગુણથી અધા અવતરણુ કેટલું થઈ ગયું, તે સના તાલ કરવાની આ જીવને ટેવ નથી. ઘણાં સુકૃત્યા આવી રીતે અલ્પફળ આપે છે, ઘણા સદ્ગુપદેશા ખાસ આ જીવને ઉદ્દેશી ખેલાયલા હાય છતાં નિષ્ફળ થાય છે અને હૃદયભૂમિની સપાટીપરથી ચાલ્યા જાય છે; પરંતુ હૃદયને જરાપણ આ કરતા નથી. એ સર્વનું કારણ એકજ છે કે આ જીવને આત્મવિચારણાની ટેવ નથી. આત્મવિચારણા કરનાર પેાતાના દરેક કાર્ય ને તપાસી શકે છે; અને તેથી કા ક્રમમાં ભૂલ કરેલી છે, મેલ કેલે છે અને દોષ કેટલા છે તે શેાધી દૂર કરી શકે છે. આત્મનિરીક્ષણ કરનાર સદા જાગૃત રહે છે અને કદીપણ શક્તિના કરતા નથી, આવાં અનેક કારણાને લીધે આત્મવિચારણાથી હું પ્રકારના લાભ થાય છે. તે હું ચેતન ! આાવી જાગૃતિને આચારX (વ્યવહાર) તું શા માટે તજી દે છે ? એ વ્યવહાર તજી દેવાથી બહુ નુકશાન છે, કારણ કે તારૂ સાધ્ય તેથી દૂર થતું જાય છે.
નાશ
* ‘આત્મનિરીક્ષણ’ના વિષય ઉપર શ્રી જૈનધમ પ્રકાશ માસિકના પુસ્તક ૧૮ માં પૃષ્ઠ ૧૦૦ થી શરૂ થતા એક લેખ આ શ્લોક ટાંકીને લખ્યા છે, તે પર ધ્યાન ખેંચવામાં આવે છે. ગ્રંથગૌરવના ભયથી એ લેખ અત્રે લખ્યું નથી.
× આચાર શબ્દના અર્થ કેટલાક પંચાચાર એમ કરી તેને ભવાંતરમાં અનંત સુખનું સાધન બતાવી તે અ અત્ર ધટાવે છે. જ્ઞાન,
