________________
પ્રતિમાશતક શબ્દશઃ વિવેચન ભા. ૪/પ્રાકકથન શ્લોક-૮૪માં :- “ગપ્રાપ્તપ્રાપvi વિઘરના તથિનૃત્વપ્રમ ” આ રીતે વિધિ અને પ્રમાણ
કોને કહેવાય ? તે માટે અનાદિમીમાંસાની વ્યવસ્થિતિ બતાવેલ છે. શ્લોક-૮૭માં - “પ્રવૃત્તિનું વર્ષ ૪ પ્રવત્તિ પ્રવર્તના” આ રીતે શિષ્ટપુરુષોની ઉક્તિ બતાવેલ
છે. તથા “સ્વાસ્થં સ્વોપાતાવ” એ ન્યાય બતાવેલ છે. શ્લોક-૯૦માં :- “પરમશ્વિમાંવિલાનશ્ય” જેમ અહીં “સંવિધાન” શબ્દ “સ+વિ' ધાતુને
પરસ્મપદનો ‘શાન' પ્રત્યય લાગીને થયેલ છે તેની જેમ શ્લોક-૯૬માં કહેલ સંવિવાર:' પ્રયોગ પણ “સવિત્' ધાતુને પરસ્મપદનો ‘શાન' પ્રત્યય લાગીને
થયેલ છે. વળી, પ્રતિમાશતક ભાગ-૪માં કેટલાક શબ્દોના સંદર્ભથી વિશેષ અર્થ પણ આપવામાં આવ્યા છે. તે આ પ્રમાણે – શ્લોક-૭૧માં - “જોrt વિધિવત્રનુવૃત્ત પરિવાર સત્તઃ '
'आराधनम् आत्मनैव निर्वाहः'
'शंसनं च बहुमानः' શ્લોક-૭૩માં :- “ગાદી ગમિનિવેમથ્યાત્વિવાન' શ્લોક-૮૩માં - “શો? ઘર્ષપક્ષસ્થાનોએ નિતજ્યનક્ષ:' શ્લોક-૯૨માં - “રોષ'= મિશ્રત્વ' શ્લોક-૧૦૦માં :- “મદ:'=“સ્વપ્રાશન'
વળી, ગ્રંથકારશ્રીએ ટીકામાં ઘણી જગ્યાએ અગત્યની ચર્ચા કર્યા પછી મનોહર પદ્યોની રચના કરેલ છે, તે પણ મનનીય છે.
જેમ શ્લોક-૯૨ના અંતે
‘અયતિવિશો વિચારમા.' થી લઈને કશું નથતિ પરમેશ્વરમ્'પાટા આ પ્રમાણે આઠ શ્લોકોની રચના કરેલ છે.
શ્લોક-લ્પના અંતે 'द्रव्यस्तवे तदिह भक्तिविधिप्रणीते, पुण्यं न धर्म इति दुर्मतीनां कुबुद्धिः । तत्तत्रयैस्तु सुधियां विविधोपदेशः, संक्लेशकृद् यदि जडस्य किमत्र चित्रम्' ॥१॥ 'अधर्मः पूजेति प्रलपति स लुम्पाकमुखरः, श्रयन् मिश्रं पक्षं तमनुहरते पाशकुमतिः ।
વિધિપ્રાન્તઃ પુષ્ય વતિ તપાછોત્તમબુથ, સુથારાં વાળી મમિતિ થ ઢ' વારા આ પ્રમાણે બે શ્લોકની રચના કરેલ છે.
