________________
ભાવ પ્રકરણ.
देसे सत्तरस नारग—गइ देवगण अभावओ हुंति । तिरिगइ असंजमाओ - उदए छट्ठस्स न भवति ॥ १९ ॥
૯
અર્થ:—( નાનંદ ) નરકગતિ અને ( રેવાદળ ) દેવગતિના ( અમાવો ) અભાવથી ( રેલે ) દેશિવરતિ ગુણઠાણે ( સત્તરસ ) સત્તર ભાવ ( કુંતિ) એદયિકના હાય. ( છઠ્ઠÄ પ્રમત્ત નામના છદ્બે ગુણઠાણે (ત્તિનિર્)તિયંચગતિ અને ( સંગમાને ) અસ જમના ( સત્ત ઉદય ન મતિ ) નહાવાથી
પંદર ભાવ હાય. ૧૯.
વિવેચન:—મિથ્યાત્વ ગુણુઠાણું ઉપર ગણાવ્યા તે ઐહિયેક ભાવના એકવીશે ભેદ હાય. સાસ્વાદન ગુણુઠાણું મિથ્યાત્વ વિના વીશ આદિયક ભાવ હાય. મિથ્યાત્વના ઉદય તેા પ્રથમ ગુણઠાણે જ હાય, પછી ન હેાય. ત્રીજે અને ચાથે ગુણઠાણે વીશમાંથી અજ્ઞાન વિના એગણીશ ભેદ એયિક ભાવના હાય. તે આ પ્રમાણે૧ અસિદ્ધત્વ, ક્રૂ લેશ્યા, ૧ અસયમ, ૪ કષાય, ૪ ગતિ અને ૩ વેદ. પાંચમા દેશિવતિ ગુણઠાણે પૂર્વ કહેલા એગણીશમાંથી નરકગતિ અને દેવગતિ વિના બાકીના સત્તર આયિક ભાવ હાય. ( નરકગતિ અને દેવગતિને વિષે દેશવિરતિ ગુણુઠાણું નિહ હાવાથી ) તથા પ્રમત્તગુણઠાણે તે સત્તરમાંથી તિર્યંચગતિ અને અસંયમ વિના બાકીના પંદર ભાવ હાય. તિર્યંચગતિમાં પાંચ ગુઠાણા જ હાવાથી તથા છટ્ટે સંયમ હેાવાથી અસ યમ ન હાય માટે ૧ અસિદ્ધત્વ, ૬ લેશ્યા, ૪ કષાય, મૈં મનુષ્યગતિ અને ૩ વેદ એ પદર ઐયિક ભાવના ભેદ હાય.
आइतिलेसाऽभावे, बारसभेया भवंति सत्तमए ।
ते उपमहाऽभावे, अट्ठमनवमे य दसभेया ॥ २०॥
અઃ—( આતિજેલામાવે) પ્રથમની ત્રણ લેફ્સાના અભાવથી ( સત્ત મઘ ) સાતમે ગુણઠાણે ( વાસમેચા ) બાર ભેદો ( મતિ ) હાય. ( તેઽપાડ– માથે ) તેમાંથી તેજોલેસ્યા અને પદ્મલેશ્યાના અભાવથી ( અઠ્ઠમનવમે ય ) આઠમે અને નવમે ગુણઠાણે ( સમેયા) દશ લેઇ હેાય. ૨૦. आइमकसायतियगं, वेयतिगविणा भवंति चत्तारि । दस मे उवरिमतियगे, लोभविणा हुंति तिन्नेव ॥ २१ ॥ चरमगुणेऽसिद्धत्तं, मणुआणगई तहा य उदयंमि ।
અર્થ :( ગામ સાતિયાં ) પ્રથમના ત્રણ કષાય અને (વેતિ વિના) ત્રણ વેદ વિના ( ત્તમે ) દશમે ગુણઠાણે (મતિ ચત્તરિ ) ચાર ભાવ હાય.
