________________
श्रीमद्देवेन्द्रसूरिविरचिता श्री सिद्धपंचाशिका |
सिद्धं सिद्धत्थसुअं, नमिउं तिहुअणपयासयं वीरं । सिरिसिद्धपाहुडाओ, सिद्धसरूवं किमवि वुच्छं ॥ १ ॥
અ:—( વિદ્ધ ) પ્રસિદ્ધ (તિદુબળયાસચં) ત્રણ ભુવનમાં કેવલજ્ઞાનવડે પ્રકાશ કરનારા ( વિન્દ્રસ્થનુબં ) સિદ્ધાર્થ રાજાના પુત્ર ( ર ) શ્રી મહાવીરસ્વામીને ( જ્ઞમિરું ) નમસ્કાર કરીને ( સિરિસિદ્ઘપાદુકાઓ ) શ્રી સિદ્ધપ્રાભૂતમાંથી ઉદ્ધરીને ( સિદસä ) સિદ્ધ ભગવાનનું સ્વરૂપ (વિવિ લુખ્ખું ) કાંઇક કહીશ. ૧.
વિવેચન—–( લિન્દ્રસ્થનુત્રં ) એ પદના અર્થ આવી રીતે પણ થાય છે. સિદ્ધ એટલે અચલ છે અ-જીવાદિ પદાર્થા શ્રુતમાં દ્વાદશાંગરૂપ સિદ્ધાંતમાં જેના એવા અથવા સિદ્ધ થયા છે ( મેાક્ષપ્રાપ્તિરૂપ ) અર્થ જેમના એવા સુત એટલે ગણધરાદિ શિષ્યેા છે જેમને એવા અથવા સિદ્ધાર્થ એટલે નિશ્ચિંતા –જેમના સ સર્વ પ્રયેાજન સમાપ્ત થયા છે એવા અથવા સિદ્ધાર્થ રાજાના પુત્ર મહાવીરસ્વામીને નમસ્કાર કરીને સિદ્ધ ભગવાનનું સ્વરૂપ કાંઇક કહીશ. જેમણે પૂર્વે બાંધેલા આઠે કર્મો ક્ષય કર્યો હૈાય છે તે સિદ્ધ ભગવાન કહેવાય છે. )
संतपर्यपरूवणया, दवर्षमाणं च खिँत्त फुर्सेणा य । હાજો ૫ અંતર તહ, માવો સાવધૂ દ્વારા ॥ ૨ ॥
અર્થ :-( સંતપયવહવળયા) ૧ છતા પદની પ્રરૂપણા દ્વાર. (જ્વપમાળ = ) ૨ દ્રવ્યપ્રમાણ દ્વાર, એટલે કેટલી સંખ્યા મેાક્ષમાં છે તે. ( વિત્ત )૩ ક્ષેત્ર દ્વાર, કયા કયા ક્ષેત્રમાંથી સિદ્ધ થાય તે. ( સ ચ ) ૪ સ્પના દ્વાર, સિદ્ધના જીવાને સ્પર્શના કેટલી હેાય તે. ( જાજો ૬) ૫ કાળ દ્વાર, સિદ્ધના જીવાની સ્થિતિના સાદિ અનંતાદિ કાળ કહેવા તે. (અંતર તĚ ) ૬ અંતર દ્વાર, સિદ્ધના જીવાનુ અંતર કહેવું તે. ( માવો ) ૭ ભાવદ્વાર, સિદ્ધના વા કયે ભાવે તે છે તે. (અપ્પાવદ્રારા) ૮ અલ્પબહુત્વ દ્વાર, એટલે સિદ્ધના જીવાને પરસ્પર થાડાઘણા કહેવા તે. ૨.
૧૯
