Page Text
________________
[૧૧] છે. જે તિથિઓ સૂર્યોદય વખતે વત્તતી ન હોય કે બે સૂર્યોદયને પામેલી હોય તેવી પર્વતિથિ એને તે એ જેની અપવાદસૂત્ર પણ સૂર્યોદયથી બીજા સૂર્યોદય સુધીની જૈનીતિથિ બનાવવા
સમર્થ નથી.
| (૭)-આથી [ પૂર્વોક્તરીત્યા લૌકિક ટિપ્પણામાં જેની તિથિઓ નહિ હોવાથી જેમ તે ટિપ્પણમાં સૂર્યોદય વખતે વર્તતી તિથિઓમાંથી એ-“વયં”િ વાળા અપવાદસૂત્રથી જ આપણામાં પૂર્ણ જેની તિથિઓને પ્રાપ્ત કરવામાં આવે છે તેમ] લૌકિક ટિપ્પણામાં સૂર્યોદય વખતે નહિ વર્તાતી તથા બે સૂર્યોદયને પામેલી પર્વતિથિઓને પૂર્ણ જેની તિથિ તરીકે પ્રાપ્ત કરવા સારૂ લૌકિક ટિપ્પણામાંની તેવી ક્ષીણ-વૃદ્ધ પર્વતિથિઓને–એ “કમિ” વાળા અપવાદસૂત્રના પણ અપવાદસૂત્ર તરીકેપ્રાચીન પૂજ્ય જૈનાચાર્ય મહારાજે રચેલ “ પૂર્વ તિથિઃ - જાણ તથ ” એ સૂત્ર લાગુ કરવા વડે તેમાંની ક્ષીણ તિથિને તે ક્ષીણ તિથિવાળા સૂર્યોદયથી બીજા દિવસના સૂર્યોદય સુધીની તથા બે સૂર્યોદયને પામેલી વૃદ્ધ તિથિને તેમાંની બીજા દિવસે પહોંચેલી તિથિવાળા બીજા સૂર્યોદયથી તે પછીના બીજા સૂર્યોદય સુધીની તિથિરૂપે જેની તિથિઓ પ્રાપ્ત કરવામાં આવે છે તેમ કરવામાં એ “કમિ .” અપવાદ, તે “ પૂર્વા ' અપવાદને ઉત્સર્ગ પણ બને છે.
અત્રે એક વાત વધુ ખ્યાલમાં રાખવી આવશ્યક છે કે-આ બન્ને અપવાદ ટિપ્પણામાંની એકવડી પર્વતિથિના ક્ષય-વૃદ્ધિ પ્રસંગને જ અનુલક્ષીને લેવાથી ટિપ્પણની ૧૪૪૧૫, ૧૪૪૦) અને ભા. શુ. ૪૪૫ જેવી જેડીયા પર્વતિથિમાંની અંતિમ પર્વતિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિ પ્રસંગે લાગુ કરવાના હતા જ નથીઃ એકવડી પર્વતિથિની ક્ષય-વૃદ્ધિ પ્રસંગે જ લાગુ કરવાના હોય છે. તેવા જડીયા પર્વ પ્રસંગે તે- “ ક્ષે પૂર્વો પૂર્વા, થાવર્તમાતાત્તિ' ઈત્યાદિ સૂત્રોને અનુસરીને વર્તતા શ્રી હરિપ્રશ્નના “ગોવશાતુરો,” સંવત ૧૬૬૫ના ‘અથઇ છુ ક્ષિ ઉમરે ?િ” તથા શાસ્ત્રીય પૂરાવાઓમાંના “થોરા પ૦
તીવાય પારા' ઈત્યાદિ પાઠો મુજબ તેરસ અને ત્રીજી જ ક્ષય-વૃદ્ધિ કરીને તે જેડીયાં પર્વો તે સંલગ્ન બે દિવસ જોડે જ રાખવાની અવિચ્છિન્ન પરંપરાને અનુસરવામાં આવે છે.
એ હકીકતોથી રૂઢ સામાચારી આજે શાસ્ત્રોમાં પણ મોજુદ છે.
પૂર્વના આપણા પૂજ્ય આચાર્યપંગ આદિ સમસ્ત ગીતાથપુંગવેએ અવિચ્છિન્નપણે આચરેલી એ હકીકતથી પરિપૂર્ણ શ્રીમત્તપાગચ્છીયા સામાચારી પ્રતિ વિક્રમસંવત્ ૧૨૦૪ આદિથી નીકળેલા ખરતરાદિના આક્ષેપોને પરિહાર કરવા પૂર્વક તે સામાચારીને ભગવંત શ્રી સુધર્માસ્વામીજીની ૪૪મી પાટે વિક્રમની તેરમી શતાબ્દિની આદિમાં થએલા “તપ” બિરૂદધારી પૂજ્ય આચાર્ય શ્રી જગચ્ચન્દ્રસૂરીશ્વરજીમની પાંચમી પાટે પંદરમી શતાબ્દિની આદિમાં થએલા સ્થાવર-જંગમવિષાપહારી શ્રી દેવસુંદરસૂરીશ્વરજી વિનય જ્ઞાન સમુદ્ર પૂજ્ય જ્ઞાનસાગરસૂરીશ્વરજીમના સિદ્ધાંતાલાપકે દ્ધારક ગુરુબંધુ] પૂ. આચાર્ય પ્ર૪ શ્રીમાન કુલમંડન
| SR No. | 022156 |
| Book Title | Tattva Tarangini Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar |
| Publisher | Shasankantakoddharak Gyanmandir |
| Publication Year | 1963 |
| Total Pages | 318 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 35 MB |