Page Text
________________
રત્નોનો રાશિ, ૧૪ નિધૂમ અગ્નિ; તત્કાલ જાગેલી તે ભલીભોળી રાણી બ્રહ્મરાજાને કહેવા લાગી કે, “હે સ્વામી ! હમણાં જ મેં આવા પ્રકારનાં ચૌદ સ્વપ્નો જોયાં. મેઘધારાથી સિંચાયેલ નીપ (કદંબ) પુષ્પની જેમ વિકસિત બનેલ રોમરાજી વાળો ખીલેલાં કમળ સરખા પ્રફુલ્લિત નેત્રવાળો રાજા કહેવા લાગ્યો કે, “હે દેવી ! આપણા કુળમાં કલ્પવૃક્ષ સમાન, ધ્વજ સમાન, દીપક સમાન, પૃથ્વીમંડલનો મુગટમણિ, ગુણરત્નોની ખાણ એવો ઉત્તમ પુત્ર ઉત્પન્ન થશે, કંઈક અધિક નવ મહિના પસાર થયા પછી વાયુ અને ધૂળની ડમરી શાન્ત થયે છતે, સમગ્ર દિશાઓને પ્રકાશિત કરનાર, આશ્ચર્ય ઉત્પન્ન કરે તેવો પુત્ર જન્મ્યો. વધામણાં અને વિવિધ જાતિના જન્મોત્સવ કાર્યો કર્યા પછી “બ્રહ્મદત્ત' એવું તેનું નામ સ્થાપન કર્યું. શુકલપક્ષના ચંદ્રમંડલ માફક તે હમેંશા વધવા લાગ્યો. તેના વક્ષસ્થલમાં લક્ષ્મીના નિવાસ સ્થાન એવું શ્રીવત્સનું ચિહ્ન શોભવા લાગ્યું. કોઈક સમયે કટકાદિક ચાર રાજાઓ બ્રહ્મરાજા પાસે આવ્યા હતા, ત્યારે બ્રહ્મરાજાને સ્વજનોને શોક કરાવનાર એવો મસ્તકનો રોગ ઉત્પન્ન થયો. ત્યારે વૈદ્યક શાસ્ત્રના અર્થના પારગામી મુખ્ય મુખ્ય વૈદ્યોએ સારી રીતે ઔષધો કર્યા છતાં મસ્તકની વેદના શાન્ત ન થઈ. “આ જગત મરણના છેડાવાળ છે.” - એમ મનમાં નિશ્ચય કરીને કટકાદિક મિત્રોને બોલાવી તેમને બ્રહ્મદત્ત સોંપ્યો. તેઓને ભલામણ કરી કે, “આ મારો પુત્ર સમગ્ર કળામાં કુશળ બને, સમગ્ર રાજ્ય કારભાર ચલાવી શકે તેવો તમારે તૈયાર કરવો.' ત્યાર પછી બ્રહ્મરાજા ક્રમે કરી મૃત્યુ પામ્યો. લોકપ્રસિદ્ધ એવાં સર્વ મરણોત્તર કાર્યો કર્યા. તે ત્રણે રાજાઓ દીર્ઘરાજાને આ રાજ્ય ભળાવીને પોતપોતાના રાજ્યમાં ચાલ્યા ગયા.
ચલણી અને દીર્ઘ બંને રાજ્યકાર્ય ચિતવતા ચિતવતા તેઓ વચ્ચે સ્નેહ પ્રગટ્યો અને શીલરૂપી વનને બાળી નાખવા સમર્થ અગ્નિ સરખો કામાગ્નિ ઉત્પન્ન થયો. મનની ચંચળતાથી ચલણી કુળની મલિનતા ન ગણકારતી લોકોની લજ્જા છોડીને પાપી દીર્ઘરાજામાં મોહિત બની. દીર્ઘરાજા પણ છિદ્ર દેખનારા, કુટિલ ગતિવાળા વિષયાસક્તિ રૂપ વિષયથી ભરેલા સર્પ સરખો ચલણીમાં રક્ત બન્યો. ધન પ્રધાને ચલણીનું શીલભંગ-ફલવાળું સમગ્ર ચરિત્ર જાણ્યું એટલે વિચાર્યું કે, હવે કુમારનું કુશળ ભયવાળું ગણાય. પ્રધાને પોતાના વરધનું પુત્રને કહ્યું કે, “હે પુત્ર ! રાજપુત્રના શરીરની અપ્રમત્તપણે રક્ષા કરવી. કારણ કે તેની માતા પલટાઈ ગઈ છે, તે ઠીક થયું નથી. એવો યોગ્ય સમય જણાય, ત્યારે કુમારને માતાનું સર્વ ચરિત્ર જણાવી દેવું કે જેથી કરીને કોઈક બહાનાથી તે ન ઠગાય. માતાનું દુશ્ચરિત્ર જાણવાથી કુમાર તીવ્ર ક્રોધવાળો બન્યો. કાલક્રમે યૌવનવય પામ્યો. માતાને વાકેફ કરવા માટે અસમાન જાતિવાળા કાગડો અનેકોયલ અને એવા બીજા પ્રાણીઓને વિરુદ્ધ આચરણ કરનારા બતાવ્યા. અંતઃપુરમાં તેઓને લઈ જઈ માતાને બતાવીને કોપ વચન બોલતો કહેવા લાગ્યો કે, “હે માતા ! હું આને શિક્ષા કરીશ, કારણ કે વિરુદ્ધ આચરણ કરનારા છે. મારા રાજ્યમાં બીજા પણ કોઈ તેવા અનાચાર સેવન કરશે, તેઓને પણ હું નિરપેક્ષ મનવાળો બની આકરી સખત સજા કરીશ.” આ પ્રમાણે અનેક વખત સજા કરતા અને તે પ્રમાણે બોલતા બ્રહ્મદત્તને સાંભળીને દીર્ઘ ચલણીને કહ્યું કે, “તારો પુત્ર જે આ પ્રમાણે બોલે છે, તેનું પરિણામ આપણા માટે અશુભ સમજવું. ત્યારે ચુલણીએ કહ્યું કે, “એ તો બાળકબુદ્ધિથી બોલે છે, તેના બોલવા ઉપર
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |