Page Text
________________
૧૦૫
કરનારી હોવા છતાં સંતોષ ચિત્તવાળા એવા તેઓના દિવસો પસાર થતા હતા. ત્યારેપહેલાં પણ જેને સીતા ઉપર ગાઢ રાગહતો, તેવા લંકાના અધિપતિ રાવણનેખબર પડી કે, ‘જનકપુત્રી સીતા સહિત રામ એકલા વનવાસ સેવન કરે છે' તોપ્રપંચી તે સીતાનું હરણ કરવાનો પ્રસંગ શોધવા લાગ્યો. કોઈક સમયે રામ અને લક્ષ્મણને બીજા કાર્યમા વ્યાકુલ બનાવીને, સીતાને પુષ્પક નામના વિમાનમાં બેસારીને લંકાપુરી લાવ્યો. રામલક્ષ્મણ પોતાના નિવાસ-સ્થાને આવ્યા તો, સીતાને ક્યાંય દેખતા નથી, જાણે સર્વસ્વ ગૂમાવ્યું હોય, તેમ શોક અને પરાભવ પામવાલાગ્યા.સુગ્રીવની સહાયથી હનુમાન દૂત દ્વારા મેળવેલા સીતાના સમાચારથી લંકામાં પહોંચીને બધુ-કુટુંબ સહિત રાવણનો વધ કર્યો તલના ફોતરા જેટલું અલ્પ પણ જેનું શીલ ખંડિત થયું નથી, તેમ જ દૃઢ શીલ પાલન કરવાના કારણે જેણે પ્રૌઢ યશસમૂહ ઉપાર્જન કરેલ છે, એવી જનક પુત્રી સીતાને પાછી પ્રાપ્ત કરી. એ પ્રમાણે પરલોક પામેલા પિતાથી વિરહિત અયોધ્યાપુરીમાં રામ ચૌદ વર્ષે આવ્યા. અત્યાર સુધી રાજકાર્ય ભરત સારી રીતે સંભાળતો હતો.રામની આજ્ઞાથી લક્ષ્મણનો રાજ્યાભિષેક થયો. રાજ્યસુખ અનુભવતા, શુભ મનવાળા તેઓના દિવસો આનંદમાં પસાર થતા હતા. (૨૦) તે દરમ્યાન ખોટાં આળ ચડાવનારા અલિક લોકોએ શીલ-સ્ખલનના મોટા દોષનો આરોપ અને તેના કારણે અપયશનું કલંક સીતા પર ચડાવ્યું.લોકો એમ બોલવા લાગ્યાકે, ‘પરસ્ત્રીમાં લંપટ, સર્વ વિષયોમાં વિરુદ્ધ વર્તનારા રાવણને ઘરે રહેલી સીતાનું શીલ પવિત્ર શી રીતે ટકી શકે ? પોતાની પત્નીનું પવિત્રપણું પોતે જાણવા હોવા છતાં લોકોપવાદના કારણે ૨ામે કંઈક અવજ્ઞા બતાવી, જેથી સીતા અતિશોક પામી. અંતઃપુરમાં રહેતી સીતા ઉપર ઇર્ષ્યા વહન કરતી એવી શોક્યા ક્ષત ૫૨ ક્ષાર ભભરાવનારની જેમ એક વખત કહેવા લાગી કે, અરે ! સાંભળ્યું છે કે, ‘ત્રણે જગતના સહુથી ચડિયાતા રૂપવાળો રાવણ છે, તો તેનું રૂપ કેવું છે ? તો તું તેનું ચિત્રામણ ચિતરી આપ.' (૨૫ કહેવત છે કે, સહુ કોઈ પોતાના અનુમાનથીપારકાના આશયથી કલ્પના કરે છે, તેથી નીચેને સામો નીચ અને મહાનુભાવને સામો મહાનુભાવ જણાય છે.' એ ન્યાયાનુસાર સીતાએ શોક્યોના આગ્રહથી રાવણના ચરણોનું પ્રતિબિંબ ચીતર્યું. મેં તેનો ઉપર આકાર કેવો છે, તે જોયેલું જ નથી. કે પગલાંનું સીતાએ ચિત્રેલું પ્રતિબિંબ છૂપાવીને તેઓએ એકાંતમાં રામને બતાવ્યું અને સાથે ઇર્ષ્યાથી જણાવ્યું કે, ‘હજુ પણ તેના પ્રત્યેનો સ્નેહભાવ સીતા છોડતી નથી,તેનો આ પ્રત્યક્ષ પૂરાવો દેખો.'સીતા ઉપર રામને અણગમો ઉત્પન્ન કરાવનારી આ વૈયિકી બુદ્ધિનો શોકયોએ ઉપાય કર્યો. આ સર્વ હકીકત રામાયણની કથામાં વિસ્તારથી જણાવેલી છે, વિસ્તારના અર્થીઓએ ધ્યાન પૂર્વક ત્યાંથી જાણી લેવી. (૩૦)
ગાથા અક્ષરાર્થ - સીતાએ ચિત્રેલા રાવણના ચરણનું પ્રતિબિંબ જે શોકયોએ પ્રયોજન ઉભું કરીને ચિત્રાવ્યું, તે રૂપ લક્ષણ. રામની પત્ની સીતાનું રાવણે હરણ કર્યું, તેને પાછી લાવ્યા પછી લોકો આડું -અવળુંબોલવા લાગ્યા,તેથી રામે સીતાની અવજ્ઞા કરી, એ કારણે સીતાશોક કરવા લાગી. કોઈ વખતે શોકયો વડે પ્રેરાયેલી સીતાએ રાવણના ચરણો આલેખ્યા. ઉપરનો ભાગ મેં જોયો નથી, તેથી એકલા ચરણો જ આલેખ્યા. પ્રાપ્તથયેલા સીતાના છિદ્રથી રામને વાકેફ કર્યા. અર્થાત્ સીતા હજુ રાવણને મેળવવાની અભિલાષાવાળી વર્તે છે.' એમ
| SR No. | 022151 |
| Book Title | Updeshpad Mahagranth |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | Munichandrasuri, Hemsagarsuri, Ratnatrayvijay |
| Publisher | Ranjanvijay Jain Pustakalay |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 586 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |