________________
( ૧૨ )
ધર્મરત્ન પ્રકરણ.
રિત્ર એ મેાક્ષનો માર્ગ છે.” એમ તત્ત્વાર્થમાં કહ્યું છે. તેથી કરીને વિનયવાળા માણુસ અહીં ધર્મના અધિકારમાં પ્રશસ્ત છે—વખાણેલા છે. જે સ્વભાવથીજ વિનયવાન છે, તે માસ પુષ્પસાલના પુત્ર ફળસાલની જેમ તે ગુણથીજ ધને પામે છે, તથા તેની આરાધના પણ કરે છે.
{ — પુષ્પસાલના પુત્ર ફળસાલની કથા—
G
મગધ દેશના અલંકારરૂપ અને ધન ધાન્યની સમૃદ્ધિવાળુ શાલિગ્રામ નામનું ગામ છે. ત્યાં પુષ્પસાલ નામનો ગાથાપતિ હતો. તેને ફળસાલ નામે પુત્ર હતો. તે પ્રકૃતિએ કરીને ભદ્રિક, વિનયવાળા અને પરલાકથી ભીરૂ હતો. તેણે એકદા ધર્મ શાસ્ત્રને ભણાવનાર પાસે સાંભ
ન્યુ કે—“ જે માણસ માટાનોવિનય કરે,તે પરભવમાં મેટાથી પણ મોટા થાય છે. ’” તે સાંભળીને તેણે વિચાયું કે‘ મારા પિતા ઉત્તમ મોટા છે. ’ એમ જાણી તે સર્વ પ્રકારે આદર પૂર્વક તેનો વિનય કરવા લાગ્યા. એકદા તેણે પેાતાના પિતાને તે ગામના સ્વામીનો વિનય કરતો જોયા. તે જોઇ ‘ મારા પિતા કરતાં પણ આ ઉત્તમ-મેટા છે. ’ એમ જાણી પિતાની આજ્ઞા લઈ ગામના સ્વામીનો પણ વિનય કરવા લાગ્યા. કાઇ વખત તે તેની સાથે રાજગૃહ નગરમાં ગયા. ત્યાં તે ગ્રામાષિપ તેના મહત્તારને ( પ્રધાનને ) પ્રણામાદિક કરતો હતો, તે જોઇ ૮ આનાથી પણ આ ઉત્તમ છે, ’એમ જાણી તેણે મહત્તરનો પણ વિનય કર્યાં. તેને પણ શ્રેણિક રાજાનો વિનય કરવામાં તત્પર જોઇ તે શ્રેણિકનો પણ વિનય કરવા લાગ્યા. એકદા તે નગરના ઉદ્યાનમાં શ્રીમહાવીર સ્વામી સમવસર્યા. તેમને વંદના કરવા માટે સૈન્ય અને વાહન સહિત શ્રેણિકરાજા ગયા. તે વખતે તે ફળસાલ ભગવાનને સમવસરણની લક્ષ્મીથી શાલતા જોઇ વિસ્મય પામ્યા. તેણે વિચાર્યું કે આ ખરેખર સવા ત્તમ છે. કેમકે આને સર્વે દેવેદ્રો, અસુરે દ્રો
""
