Dharmratna Prakaran

SR No.: 022128
Original Sutra Author: N/A
Publisher: Jain Atmanand Sabha
Total Pages: 280
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 18 MB

Page 68

અગ્યારમા ગુણ ઉપર સોમવસુ બ્રાહ્મણની કથા. (૫) પૂછયે. તેણે પણ પ્રથમની જેમજ ત્રણ પદ કહ્યા. બ્રાહ્મણે તેને અર્થ પૂછયે, ત્યારે તેણે પણ પૂર્વની જેમ વૃત્તાંત કહીને કહ્યું કે “હું એકાંતરે જમું છું, તેથી મારે તે ભજન મિષ્ટ થાય છે, ધ્યાન અને અધ્યયન કરતાં થાકી જાઉં ત્યારે જ્યાં ત્યાં સુઈ જાઉં છું, તેથી સુખે નિદ્રા આવે છે, અને ચિત્તમાં નિ:સ્પૃહતા રાખું છું તેથી સર્વ લેકને પ્રિય લાગું છું. આ પ્રમાણે હું ગુરૂના વચનની આરાધના કરું છું. તે સાંભળી સમવસુએ વિચાર્યું કે-“ આ પહેલા કરતાં સારે છે, પરંતુ ગુરૂને ઉપદેશ ગંભીર છે તેને પરમાર્થ બરાબર જણાતો નથી.” એમ વિચારતે તે પાટલીપુર નગરમાં ગયે. ત્યાં એકત્રિલેક નામે પ્રસિદ્ધ વિદ્વાન પંડિત રહેતો હતો તેને ઘેર તે ગયે. ઘરમાં પ્રવેશ કરતાં તેને “હમણાં જવાને અવસર નથી” એમ કહી દ્વારપાળે જતો અટકાવ્યો. એટલે તે બહાર જ બેઠો. તેટલામાં પુષ્પ અને દાતણ લઈને કઈ સેવક ત્યાં આવ્યા તેની પાસે દાતણ માગ્યા છતાં તે આપ્યા વિના જ ઘરમાં પૈઠે. થોડી વારે બહાર નીકળી સર્વને દાતણ આપવા લાગ્યા. તે જોઈ સોમવસુએ દ્વારપાળને પૂછયું કે—કેમ પહેલાં માગ્યા છતાં આપતે નહાતે, અને હવે માગ્યા વિના જ આપે છે?” દ્વારપાળે કહ્યું–“પ્રથમ સ્વામીને આપવાથી તેનું નૈરવ-માન સચવાય છે, નહિ તે સ્વામીની અવજ્ઞા કરી કહેવાય. અને તેને આપ્યા પછી બાકી જે શેષ રહે તે તેની શેષા તરીકે સર્વને થાય છે.” તેટલામાં પાસેના ઘરમાં કોઈ બે પુરૂષોએ મેટું ધાવા પાણી માગ્યું, ત્યારે એક જુવાન સ્ત્રીએ એક પુરૂષને હાથોહાથ પાણીની ઝારી આપી અને બીજાને છેટેથી લાંબી લાકડીએ કરીને પાણીનું પાત્ર આપ્યું. તેનું કારણ બ્રાહ્મણના પૂછવાથી દ્વારપાળે કહ્યું કે– પહેલે આ સ્ત્રીને ભતર છે. અને બીજો પપુરૂષ છે, તેથી બંનેને એવીજ રીતે આપવું એગ્ય છે.” તે સાંભળી ભટ્ટ વિચારવા લાગ્યો કે-“અહો! આ પંડિતનો પરિવાર પણ નીતિવળે છે.” તેટલામાં વાજિત્રના શબ્દવડે દિશાઓના આંતરાઓને ભરી દેતી અને ઘણા ભાટ ચાર