________________
(૧૮)
ધર્મરત્ન પ્રકરણ. વૈભવ હોય તે અતિ ઉદાર થવું નહીં. કેમકે અતિ ઉદાર થવાથી સર્વ વૈભવનો નાશ સંભવે છે. તેથી કરીને જ પંચસૂત્રમાં કહ્યું છે કે–-લાભ (આવક) ને ઉચિત દાન કરવું, લાભને ઉચિત ભજન કરવું, લાભને ઉચિત પરિવારનું પિષણ કરવું અને લાભને અનુસારે નિધાન કરવું. (અર્થાત્ લાભમાંથી આ રીતે ચાર ભાગ પાડવા.)'' આ પ્રમાણે કરનાર મનુષ્ય ઘણા કાળે કરીને ઘણું દાન આપે છે. બીજાઓ પણ કહે છે કે – અંજનનો ક્ષય થતો જોઈને તથા રાફડાની વૃદ્ધિ થતી જોઈને દાન, અભ્યાસ અને ધર્મકર્મમાં અવંધ્યસફળ દિવસ કરે.” આ જ પ્રમાણે શીળ, તપ અને ભાવનાને વિષે પણ જાણવું. તે પ્રકારે સુમતિ-પરિણામિકી બુદ્ધિવાળો શ્રાવક દાનાદિક ચાર પ્રકારના ધર્મને આચરે છે-સેવે છે. ૭૦ તથા– हियमणवजं किरियं, चिंतामणिरयणदुल्लहं लहिउं । सम्मं समायरंतो, न हु लजइ मुद्धहसिओऽवि ।। ७१ ।।
મૂલાર્થ_હિતકારક, પાપરહિત અને ચિંતામણિરત્નની જેવી દુર્લભ ધર્મકિયાને પામીને તેનું આચરણ કરતા શ્રાવક મુગ્ધ માણસો હસે તેપણ લજજા પામતો નથી.
ટીકાથ-હિત એટલે આલોક અને પરલોકમાં હિતકારક, અનવદ્ય એટલે પાપ રહિત તથા ચિંતામણિ રત્નની જેવી દુર્લભ એવી ક્રિયાને એટલે વંદન, પ્રતિકમણ વિગેરે અનુષ્ઠાનને પામીને સમ્યક્ એટલે ગુરૂએ ઉપદેશ કરેલા વિશેષ પ્રકારના વિધિએ કરીને આચરણ કરતો એટલે સેવન કરતો શ્રાવક લજજા પામતો નથી, એવો સંબંધ કરે. મુગ્ધ માણસોએ હાંસી કર્યા છતાં પણ લજજા પામતા નથી. ભાવાર્થ કથા ઉપરથી જાણવે. તે આ પ્રમાણે–
હસ્તિનાપુર નગરમાં નાગદેવ નામે એક શ્રેષ્ઠી હતો. તેને વસુંધરા નામની પ્રિયાથી ઉત્પન્ન થયેલ જયદેવ નામે પુત્ર હતો. તે
