________________
કર્મની વ્યવસ્થા ઘટતી નથી ૩ આત્માને કર્મ બન્ને એક સાથે ઉત્પન્ન થયા એવું કથન પણ અઘટિત છે. કેમકે આમા કર્તા કોણ અને કાર્ય કોણ ? બંધ કોનો ? તેનો જવાબ નથી મળતો બન્ને સાથે ઉત્પન્ન થનારા પદાર્થો વચ્ચે કાર્ય કારણ ભાવ જ ન ઘટે. આમ આત્મા, કર્મ બંધ યુગપતું, પણ ઘટી શકતા નથી માટે...કર્મબંધની વ્યવસ્થા વિના કર્મનો બંધ નથી તો જે બંધાય નહિ તેવા આત્માનો મોક્ષ પણ ક્યાંથી સંભવે...?
अनादिसन्तते नाशः स्याद् बीजांकुरयो रिव | कुक्कुट्यंडकयोः स्वर्ण, मलयोरिव वानयोः ॥१४८||-६७
અર્થ : (ઉત્તરપક્ષ) આત્મા અને કર્મના બંધની વ્યવસ્થા અનાદિકાલીન છે. જે અનાદિ સંબંધ વાળું હોય તે ક્યારે...અંત નથી પામતું. એવું જો તમે માનતા હો તો એ પણ યોગ્ય નથી કેમકે...પ્રવાહથી ચાલ્યા આવે છે. એવા બીજ અને અંકુર-કુકડી અને ઇંડા. સુવર્ણ અને મલ વગેરે ના...કાર્યકારણ ભાવનો દ્વારા એક દિવસ અંત આવે છે....એજ રીતે આત્માને કર્મનો પણ પ્રવાહથી અનાદિકાલીન સંબંધ
મિથ્યાત્વત્યાગાધિકાર-૧૩
