________________
ગુરૂ વર્ણન.
1.
૨૩
ભાવાર્થ-“હે રાજેન્દ્ર ! બાહુબલિની જે જીત અને રાવણનું જે મરણ નીપજયું. એમાં વશ કરેલ અને વશ નહિ કરેલ એવી ઇંદ્રિયે જ કારણ છે. ૧” તેમાં શ્રોત્રંદ્રિયના વિષય ઉપર ઉદાહરણ–
વસંતપુર નામના નગરમાં પુષ્પસાર નામે એક ગાંધર્વિક ( ગયો હતો. તે અત્યંત મધુર સ્વરવાળા અને કુરૂપી હતા. તેણે લેકના હૃદયને હરી લીધાં હતાં. તે નગરમાંથી સાર્થવાહ દેશાંતરમાં ગયા હતા. તેની સ્ત્રી ભ્રષ્ટ હતી. તેણે કોઈપણ કારણ વાસ્તે દાસીઓને મેકલી. તે દાસીઓ સાંભળવા બેઠી તેથી તેણું
એ જતા કાળને જાય નહિ. લાંબે કાળે આવેલી તે દાસીઓ કહેવા લાગી કે–સ્વામિનિ ! શેષ ન કરે, અમે જે આજે સાંભન્યું છે તે પશુઓને પણ લેભાવે તેવું હતું, તો હશેઠાણી ! ચતુર મનુષ્યને લેભાવે તેમાં શું પૂછવું? “ક્યાં ?” એમ શેઠાણુંએ પૂછયું ત્યારે દાસીઓએ તેણીને કહ્યું. ત્યાર પછી તેણે પિતાના હૃદય સાથે ચિંતવવા લાગી કે “હું કેવી રીતે જોઈશ? કઈક દિવસ તે શહેરમાં દેવતાની યાત્રા થઈ. અને સઘળું શહેર ગયું. તે ગયા પણ ગયા. લોક પણ પ્રર્ફોમ કરીને પાછા ફરે છે અને પ્રભાતકાળ વતે છે. તે ગયે પણ ગાન કરીને થાકી ગયા છત નગરની બહારના ભાગમાં સૂતા. તે સાર્થવાહની સ્ત્રીએ પણ દાસીઓ સાથે આવીને પ્રણામ કરી દેવળને પ્રદક્ષિણે કરી. દાસીઓએ કહ્યું કે–આ તે છે ” સંભ્રાંત થયેલી એવી તે શેઠાણું તે તરફ ગઈ. પછી લાંબા દાંતવાળા કુરૂપી એવા તે ગવૈયાને કહેવા લાગી કે “હાર રૂપવડે જ ગાયન જોઈ લીધું. તેણુના આવા તિરસ્કારને આ નવેયાએ નટે દ્વારા જાણો. તેને અમર્ષ ઉત્પન્ન થયો. તેણુના ઘરની સમીપમાં પ્રભાતકાળના સમયે ગાવાને આરંભ્ય. (તેણીની ચાલચલણ ગાયનમાં ઊતારી) જેવી રીતે કુશલાદિ પૂછે છે, જેમ ત્યાં ચિંતવે છે, જેમાં લોકોને વિસર્જન કરે છે, જેમ આવેલે ઘરમાં પ્રવેશ કરે છે. તેનું ચિંતવવા લાગી “સાચું વતે છે.” તેથી. આને અભ્યથાન કરૂં. એવું વિચારી આકાશ
