Panchvastu

SR No.: 022091
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha
Publication Year: 1937
Total Pages: 124
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 93

૮૭
ભાષાંતર ઉચ્ચારણ વગરની વંદના કહેલી નથી એ બધા ઉપરથી નકકી થાય છે કે સાધુને પણ ઓપચારિકવિનયનું સંપાદન કરવાનું ઇષ્ટજ છે. સંપૂર્ણ સંયમ હોવાથી અને કિચનાદિ દ્રવ્ય ન હોવાથી તેમજ શાસ્ત્રની મર્યાદાએ સાધુઓને સાક્ષાત દ્રવ્યસ્તવ સ્વયં કરવા લાયક માન્ય નથી, કેમકે મુનિએને સ્વયં કરવાની અપેક્ષાએ ભાવપ્રધાન જ હોય છે. મુનિ સિવાય ધર્મના અધિકારી જે શ્રાવકો છે તેને તે ભાવસ્તવના કારણ તરીકે દ્રવ્યસ્તવ સાક્ષાત કહે જ છે. જે માટે કહ્યું છે કે દેશવિરતિવાળા કે જેઓ સંપૂર્ણ સંયમમાં પ્રવત્યાં નથી તેને કૂવાના દષ્ટાંતથી સંસારને પાતળે કરનાર એ આ દ્રવ્યસ્તવ લાયક છે. એમ નહિં કહી શકાય કે ત્યાં ચૈત્યસ્તવ આવશ્યકમાં પુષ્પાદિકરૂપ દ્રવ્યસ્તવ કહેલાં છે. પણ જિનભવન આદિ કહ્યાં નથી, કેમકે તે આવશ્યકમાં જે આદિશબ્દ જે કહેલો છે તેથી જ કહે છે. વળી જેજિનભવન ન હોય તે ભગવાનની મૂર્તિયે નહોય અને તે ભગવાનની મૂર્તિ ન હોય તે ફૂલ વિગેરે કાને અંગે હેય? એમ નહિ કહેવું કે ત્યાં મુનિને માટે પુપાદિકને સ્પષ્ટ નિષષ છે, કેમકે તે નિષેધ પિતાને કરવાની અપેક્ષાએ છે, પણ અમેદનાને માટે નથી. વજસ્વામીજીએ દ્રવ્યસ્તવ કરાવ્યું છે એમ પણ શાસ્ત્રોમાં સંભળાય છે, તથા પૂર્વ ધરોના ધર્મરત્નમાળા વિગેરે ગ્રન્થમાં જિનભવનાદિ દ્રવ્યસ્તવની દેશના પણ છે. આ બાબતમાં જિનભવનાદિ કરવામાં થતી હિંસા અને યજ્ઞાદિમાં થતી હિંસાની સરખાવટ કરતાં શંકા-સમાધાન કરે છે.
आहेवं १२२८, पीडा १२२९, अह १२३०, सिअ १२३१ एगिदि १२३२, एपि १२३३, सिअ १२३४, अह १२३५ किं १२३६, अग्गा १२३७, णय १२३८, णय १२३९ एवं १२४०, णय १२४१, अह १२४२, अह १२४३ णय १२४४, तम्हा १२४५, किम० १२४६, जह १२४७, सइ १२४८, तबिब १२४९, पीडा १२५०, आरंभ १२५१ ता २२५२, " य १२५३, ण अ १२५४, अग्गी १२५५ अस्थि १२५६, परि १२५७, इअ १२५८ एगिदि १२५९, मुद्धाण १२६०, अप्पा १२६१, जयणेह १२६२ जयणाए १२६३ एसा १२६४, सा ११६५, एत्तो १२६६, वर १२६७ ग १२६८ तत्थ १२६९, एव १२७० શિષ્ય શંકા કરી છે કે શ્રીજિનભવન આદિને ધર્મ માટે કરવાં જોઈએ એમ માનવાથી હિંસા પણ ધર્મને માટે થાય અને તે હિંસા દોષકારિણી નથી એમ પણ ઠરે. અને જો એમ કરે તે પછી વેદ વિહિત હિંસા તેવી દેષ વગરની કેમ માનતા નથી? કદાચ કહે કે તે યજ્ઞાદિની હિંસાથી તે બકરાઆદિને પીડા થાય છે, તે તે પીડા તે ચાલુ પૃથ્વીકાય આદિની હિંસામાં પણ સરખીજ છે. વળી વ૮ ઉપકારી છતાં રોગીને પીડા કરે છે જ, તેથી પીડાથી અધર્મજ છે એમ કહી શકાય નહિ. રોગીને પરિણામે તે દેવાતી દવાથી સુખ થાય છે એમ કહે છે તે યજ્ઞમાં પણ હલા જેને પણ સુખ સંભળાય છે. કદાચ કહે કે સુખ થાય તે પણ રંડીબાજી આદિની પેઠે ધર્મ કહેવાય નહિ, કદાચ કહો કે ત્યાં જિનભવનાદિમાં કરવાવાળાને શુભભાવ થાય છે તે યજ્ઞ કરવાવાળા બ્રાહ્મણને પણ શુભભાવ જાણવો. કદાચ કહે કે પૂજામાં એકંદ્રિયઆદિકની હિંસા થાય છે, તે યજ્ઞમાં તે તેનાથી ઘણા થોડાજ હણાય છે, કેમકે સર્વે ને ન હણવા એવું