Page Text
________________
ભાષાંતર
સકલસંઘ વિધિ પ્રમાણે નકકી દાન કરે છે હવે ત નવીન આચાર્યનું કાર્ય બતાવે છે.
पच्छा ९७२, मज्झत्या ९७३, मज्झत्था ९७४, बुद्धि ९७५, धम्मत्थी ९७६, पत्तो ९७७, छेअ ९७८, सो ९७९, अइ ९८०, तेसि ९८१, आमे ९८२, न ९८३, अविअ ९८४, एव ९८५, एव ९८६ अप्प ९८७,
પછી તે આચાર્ય શાસનના કાર્યમાં હંમેશાં ઉપગવાળો છતાં શાસ્ત્રવિષિએ યોગ્ય શિષ્યને અનુગ એટલે સુત્રોનું વ્યાખ્યાન આપે, મધ્યસ્થ, બુદ્ધિશાળી અને ધમાંથી એવા જે શિષ્ય હેય તેજ સામાન્ય રીતે સિદ્ધાંત સાંભળવાને યોગ્ય ગણાય છે, તેવી રીતે જે સૂત્રવિશેષ શ્રીનિશીથઆદિ છે તેને આશ્રીને તે પ્રાપ્તાદિ હોય તે જ યોગ્ય ગણાય છે. જે જીવો મધ્યસ્થપણે હોય તે કઈપણ જગ્યા ઉપર કદાગ્રહ કરે નહિં, તથા પ્રાયે પવિત્ર આશવાળ હોય, અને તેઓ નજીકમાં મોક્ષ પામનારા હોય છે. બુદ્ધિયુક્ત શિવે સર્વત્ર સૂક્ષમ અને બાદર ગુણ તથા દેને અતિગંભીરપણે કષ, છેદ અને તાપથી શુદ્ધ તરીકે હદયમ અંગીકાર કરે છે. કચરામાં જેમ હડા નામની વનસ્પતિ પ્રતિબંધવાળી હોતી નથી, તેમ ધમાંથી શિષ્ય આ લેકના ધનકશુકંચનાદિ પદાપામાં પ્રતિબંધ વગરનો હોવાથી તેને મોહરહિત સહેજે કરી શકાય છે. આગલ કાલઆદિને ઉચિત એવાં સૂત્ર આપવા જણાવ્યું તેથી પ્રાપ્ત આદિ સમજાવે છે. સૂત્રના અધિકારમાં જે ત્રણ વર્ષ આદિ દીક્ષાપર્યાયથી કવિપક હોય તેને પ્રાપ્ત કહેવાય છે, અને આવશ્યથી માંડીને સૂયગડાંગ સુધીમાં જે સૂત્ર જે સાધુ ભર્યો હોય તે સાધુ તે સૂત્રને કપિક કહેવાય છે, પણ નિશીથવિગેરે જે છેદસૂત્ર છે તેમાં તેને ત્રણ વર્ષ આદિ સમય થયો હોય તે પણ જે શુદ્ધઅંત:કરણવાળો, ધર્મની પ્રીતિવાળે અને પાપંથી ડરનાર એ પરિણામક સાધુ જાય તેજ ગ્ય ગણાય. નિશીથાદિ છેદસૂત્ર પરિણામકને આપવાનું કારણ જણાવે છે. તે પરિણામક એ સાધુ ઉત્સર્ગ અને અપવાદ વિગેરેનો યથાસ્થિત જાણનાર અને આચરનાર હોવાથી વિષયવિભાગોને જે માટે હિતમાંજ પરિમાવે તે માટે તેની આગળજ તે નિશીથાદિ છેદસૂત્રનું વ્યાખ્યાન કરાય. અતિપરિણમી અને અપરિણામી એવા શિને વિચિત્ર એવો કર્મષ હોવાથી તેઓને નવજીવરાદિની માફક-કાલથી અસાધ્યોગમાં એષધ દેતાં અહિત જેમ થાય તેની માફક છેદસૂત્રોનું વ્યાખ્યાન તેઓને અહિતકારી છે. તે અતિપરિણામક અને અપરિણામકને જે માટે તેવા છેદસૂત્રોના વ્યાખ્યાનથી ઉત્સગ અને અપવાદનું યથાસ્થાન પરિણમન ન થતાં વિષયાસ થવાથી અનર્થ થાય છે, માટે તે બુદ્ધિમાન આચાર્યે તેમના હિત માટે જ તેમની આગળ છેદસૂત્રનું વ્યાખ્યાન કરવું નહિં. પૂજ્યો પણ કહે છે કે કાચા ઘડામાં નાંખેલું પાણી જેમ ઘડાનો જ નાશ કરે છે. અર્થાત્ પાણીરૂપ આધેયને તે નાશ થાય છેજ. તેમ છેદસૂત્ર પણ તુચછને આપવાથી તે તુચ્છપ્રાણીને અસ્થાન ઉપયોગ થવાથી તે તુચ્છ છવ-પ્રાણીને નાશ કરે છે. મિથ્યાભિનિવેશ કરીને ભાવિત બુદ્ધિવાળા તે અપરિણામક આદિથી પરંપરાએ પણ બીજા પુરુષને
હસ્વરૂપવાળે પુરુષાર્થ પ્રાપ્ત થતું નથી. વળી તે અપરિણામી આદિ ને અભિનિવેશ ભાવ અનાદિકાળથી રહે છે, આવું સમજીને છેદસૂત્રના અર્થનું વ્યાખ્યાન પરિણામક એવા ગ્યની આગળ જ કરવું. વિધિ પ્રમાણે ઉપસંપદાથી આવેલા એવા ગુણયુક્તને આચાર્ય મહારાજે સૂત્ર
| SR No. | 022091 |
| Book Title | Panchvastu |
| Original Sutra Author | Haribhadrasuri |
| Author | |
| Publisher | Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 124 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 17 MB |