________________
અષ્ટક પ્રકરણ
- ૨૫૮
૨૩-શાસનમાલિત્યનિષેધ અષ્ટક
कथमित्याहअत उन्नतिमाप्नोति, जातौ जातौ हितोदयाम् । क्षयं नयति मालिन्यं, नियमात्सर्ववस्तुषु ॥८॥
वृत्तिः- 'अत' एतस्माज्जिनशासनोन्नतिकरणात्, 'उन्नति' जातिकुलरूपविभवादिगुणैरुन्नतत्वम्, 'आप्नोति' आसादयति, 'जातौ जातौ' भवे भवे, 'हितः' शुभानुबन्ध 'उदय' उद्गमो यस्याः सा तथा तां 'हितोदयां' कल्याणानुबन्धिनीमित्यर्थः, एतेनार्थप्राप्तिकारित्वमुक्तं शासनोन्नतिकरणस्य, अथ अनर्थप्रतिघातकत्वमाह- 'क्षयम्' अपुनर्भावेन विनाशम्, 'नयति' प्रापयति, 'मालिन्यं' दूषणभावम्, आत्मन इति गम्यते, 'नियमात्' अवश्यतया, 'सर्ववस्तुषु' जातिकुलबुद्ध्यादिसमस्तभावविषये, अतः कर्तव्योन्नतिरिति ॥८॥
શા માટે શાસન પ્રભાવના કરવી જોઇએ તે કહે છે –
શ્લોકાર્થ– શાસનપ્રભાવના કરવાથી જીવ ભવે ભવે કલ્યાણના અનુબંધવાળી ઉન્નતિને પામે છે, અને અવશ્ય સર્વ વસ્તુઓમાં પોતાનું માલિન્ય વિનાશને પમાડે છે–પોતાના માલિન્યનો વિનાશ કરે છે. (૮).
टी – Galaने पामे छ="ala, दुख, ३५, १ २ ४थी नतिने पामे छे.
સર્વ વસ્તુઓમાં પોતાના માલિન્યનો વિનાશ કરે છે=જાતિ-કુલ-બુદ્ધિ વગેરે સર્વ પદાર્થો તેને હીન મળતા નથી.
ઉન્નતિને પામે છે એમ કહીને શાસન પ્રભાવનાનો અર્થની પ્રાપ્તિ કરવા રૂપ ગુણ જણાવ્યો, અને સર્વ વસ્તુઓમાં પોતાના માલિત્યનો વિનાશ કરે છે એમ કહીને શાસનપ્રભાવનાનો અનર્થનો પ્રતિઘાત કરવારૂપ ગુણ જણાવ્યો છે. આ બે ગુણના કારણે શાસનપ્રભાવના કરવી જોઇએ. (૮)
अन्ये तु चतुर्थादीनां श्लोकानां स्थाने अमून्पञ्च श्लोकान्पठन्ति, यः शासनस्योन्नती प्रवर्तते सोऽन्येषां जीवानां सम्यक्त्वहेतुतां प्रतिपद्य तदेव सम्यक्त्वमनुत्तरमवाप्नोति तृतीयश्लोकेऽभिहितम्, अथ यथासौ सम्यक्त्वहेतुतां प्रतिपद्यते तथा दर्शयन्नाह
तत्तथा शोभनं दृष्ट्वा, साधु शासनमित्यदः । प्रतिपद्यन्ते तदैवेके, बीजमन्येऽस्य शोभनम् ॥४॥
वृत्तिः- 'तत्' इति प्रवचनोन्नतिहेतुभूतं पूजाद्यनुष्ठानम् 'तथा' तेन विशिष्टौदार्यादिना प्रकारेण, 'शोभनं' शासनान्तरासम्भवित्वेन प्रधानम्, 'दृष्ट्वा' अवलोक्य, 'साधु' प्रधानम्, 'शासनम्' आहेतप्रवचनम्, यत्रैवंविधमत्युदारमनवद्यमनुष्ठानम्, 'इति' एवममुतो बोधादित्यर्थः, 'अदः' एतदनन्तरश्लोकोपात्तं सम्यक्त्वम्, 'प्रतिपद्यन्ते' समाश्रयन्ते 'तदैव' तस्मिन्नेव काले यदा जिनशासनं प्रति पक्षपात उत्पद्यते, 'एके' केचन भव्याः, बीजमिव 'बीजं' कारणं शासनपक्षपातरूपं, प्रतिपद्यन्त इति वर्त्तत एवेति, 'अन्ये'