________________
પ૪
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-પ૪
અવતરણિકા :
શ્લોક-પ૧માં વૈરાગ્યથી પ્રાપ્ત થતા પુષ્પોસ્થાનીય યોગમાર્ગની પ્રાપ્તિનું સ્વરૂપ બતાવ્યું. હવે વૈરાગ્યરૂપી કલ્પલતામાં પ્રાપ્ત થતા ફળનું સ્વરૂપ બતાવે છે – શ્લોક :
ततश्च सद्धर्मपथोपदेशात्, सत्संगमाच्चोल्लसितस्ववीर्यात् । यो भावधर्मस्य रहस्यलाभः,
पचेलिमं तत्फलमामनन्ति ।।५४।। શ્લોકાર્થ :
અને ત્યાર પછી અર્થાત્ સદ્ગુરુનો યોગ અને ધર્મબંધુનો યોગ થયા પછી સદ્ધર્મના પથના ઉપદેશથી અને સત્સંગમથી ઉલ્લસિત થયેલા સ્વવીર્યને કારણે જે ભાવધર્મના રહસ્યનો લાભ થાય છે તેને પાકેલા ફળરૂપે બુઘો કહે છે. Imall ભાવાર્થવૈરાગ્યકલ્પલતાનાં ફળોનું સ્વરૂપઃ
વૈરાગ્ય કલ્પલતામાં પુષ્પો આવ્યા પછી સદગુરુ પાસેથી સદ્ધર્મનો ઉપદેશ પ્રાપ્ત થાય છે. અને કલ્યાણમિત્રના સંગના કારણે સ્વવીર્ય ઉલ્લસિત થાય છે. તેથી ભાવધર્મનું રહસ્ય જીવને પ્રાપ્ત થાય છે અર્થાત્ માત્ર બાહ્ય ક્રિયા નહિ પરંતુ ઉચિત રીતે સેવાયેલી બાહ્ય ક્રિયાથી પ્રગટ થતો મોહના ઉચ્છેદને અનુકૂળ એવો નિર્મળ કોટીનો પરિણામ તે ભાવધર્મ છે અને તે ભાવધર્મના રહસ્યનો લાભ સર્વપદેશથી અને કલ્યાણમિત્રના સંગથી ઉલ્લસિત થયેલા સ્વવીર્યથી થાય છે તે વૈરાગ્યકલ્પલતાનું પાકેલું ફળ છે.
જેમ જીવની યોગ્યતાને જોઈને કોઈ વિવેકી ગુરુ કે કલ્યાણમિત્ર કહે કે માત્ર બાહ્યક્રિયાથી અંતરંગ ગુણો પ્રગટ થતા નથી તેથી સ્વશક્તિ અનુસાર સર્વજ્ઞા
