________________
વૈરાગ્યકાલતા/શ્લોક-૩૨-૩૩
સ્વભાવવાળા થતા નથી. જેમ અયોધન વડે હથોડા વડે, પણ ઉપભિધમાન ભેરાતું એવું, વ્રજમણિ ભેદને પામતું નથી. IIકશા ભાવાર્થ :
સજ્જનોના સ્વભાવો દુર્જનો કરતાં ભિન્ન પ્રકારના છે, તેઓ હંમેશાં સર્વનું હિત થાય તેવી ઉત્તમ પ્રવૃત્તિ કરનારા છે. અને તેઓની તે પ્રવૃત્તિ કરવામાં દુર્જનો હંમેશાં વિઘ્ન કરે છે. તે વિઘ્નોથી આકુળ થઈને પણ સજ્જનો ભિન્ન સ્વભાવવાળા થતા નથી અર્થાત્ સજ્જનો પોતાના સ્વભાવને છોડનારા થતા નથી. જેમ હથોડાથી ભેદવા માટે પ્રયત્ન કરાતો એવો વજમણિ ભેદને પામતો નથી. રૂચા શ્લોક :
निगूढभावान् विशदीकरोति, तमः समस्तं परिसंवृणोति । दोषोद्भवेऽप्यन्यगुणप्रदर्शि,
धाम प्रदीपस्य सतां च वृत्तम् ।।३३।। શ્લોકાર્થ :
અંધકાર સમસ્ત વસ્તુની આવૃતિ કરે છે, અને દીપનો પ્રકાશ નિગૂઢભાવોને વિશદ કરે છે અને સંતોનો વૃત આચાર, દોષના ઉદ્ભવમાં પણ અવગુણપ્રદશ છે દોષવાળી વસ્તુમાં રહેલા અન્ય ગુણને બતાવનાર છે. Il33II. ભાવાર્થ :
અંધકાર સમસ્ત વસ્તુને આવરે છે જેથી ચક્ષુવાળાને પણ તે વસ્તુ દેખાતી નથી, જ્યારે દીપકનો પ્રકાશ અંધકારથી નિગૂઢ થયેલા ભાવોને જ વિશદ કરે છે અર્થાત્ અંધકારથી નહિ દેખાતા ભાવોને પ્રગટ કરે છે, તેમ સંતપુરુષનો આચાર છે કે કોઈ ગ્રંથ તત્ત્વના મર્મને બતાવનાર હોય ત્યારે શબ્દની મર્યાદાથી કોઈક દોષ એમાં દેખાય તોપણ તે દોષને આગળ કરીને તે ગ્રંથનું અવમૂલન
