________________
૨૬૮
વૈરાગ્ટકલ્પલતા/બ્લોક-૫-૨૫૭ એવા સ્કંદકસૂરિના પાંચસો શિષ્ય હતા અને તેઓ શુદ્ધ સત્ત્વને ધારણ કરનારા હતા. તેથી સદા દેહથી ભિન્ન એવા શુદ્ધ આત્માના નિરાકુળ સ્વરૂપને સાથે તાદાસ્યભાવને ધારણ કરી શકે અને દેહ સાથે ભેદજ્ઞાનને સ્થિર કરી શકે તેવા મહાસત્ત્વવાળા હતા, તેથી જ માનતા હતા કે યંત્રમાં દેહ પિલાઈ શકે છે, ક્યારેય આત્મા પિલાઈ શકતો નથી પરંતુ આત્મા તો દેહથી અસંગ સ્વભાવવાળો છે. આ પ્રકારે માનીને તીવ્ર યંત્રથી નિષ્પીડિત છતાં પણ આત્માના શુદ્ધ સ્વભાવને ધારણ કરીને શું દેહની પિલાવાની પીડાને સહન ન કરી? અર્થાત્ સમાધિવાળા મહાત્માઓને દેહની પીડા શુદ્ધ સ્વભાવમાંથી ચલાયમાન કરવા સમર્થ થતી નથી તેથી જ દેહના પિલાવાની સાથે શુદ્ધ સ્વભાવમાં પરમ ધૈર્યના બળથી આત્મા સાથે લાગેલું કાર્મણશરીર પણ દેહની જેમ આત્માથી પૃથગુભાવને પામ્યું. તેથી તે મહાત્માઓ સર્વકર્મથી મુક્ત થયા. //રપટ્ટા શ્લોક :
लोकोत्तरं चारुचरित्रमेतद्, मेतार्यसाधोः समतासमाधेः । हृदाऽप्यकुप्यन्न यदाचर्म
बद्धेऽपि मूर्धन्ययमाप तापम् ।।२५७।। શ્લોકાર્ચ -
સમતાની સમાધિવાળા મેતાર્ય સાધુનું આ લોકોતર સુંદર ચરિત્ર છે. જે કારણથી મસ્તક ઉપર આર્ટ ચર્મ બંધાયે છતે પણ હદથી પણ કોપ નહીં પામતા એવા આ=મેતાર્યમુનિ, તાપને પામ્યા નહીં. રિપના ભાવાર્થ -
સમતાની પરા ભૂમિકામાં રહેલા મેતાર્યમુનિનું આ સુંદર લોકોત્તર ચરિત્ર છે. તેથી જીવરક્ષાના પરિણામને કારણે સોનીનાં જવલાં કૌંચપક્ષી ચણી ગયેલ છતાં સોનીના પૂછવાથી કહેતા નથી કે આ ક્રૌંચ પક્ષી તારાં સુવર્ણનાં જવલાં ચણી ગયું છે. તેથી શંકાશીલ સોનીએ ગુસ્સાથી ધ્યાનમાં ઊભેલા તે મહાત્માના શિર ઉપર આર્ક ચામડાને બાંધ્યું જેથી તે સુકાવાથી મસ્તકની નસો તૂટે તેવી
