________________
૨૬ર
વૈરાગ્યકાલતા/બ્લોક-૨પ૦-૨પ૧ મુનિઓની મુદ્રા પણ સ્થિરાસનવાળી અને સર્વ વિકારોથી શૂન્ય હોય છે. ર૫ol. ભાવાર્થ -
મુનિઓ નિર્વિકલ્પ ઉપયોગમાં દીર્ઘકાળ સુધી વર્તીને આત્માના નિરાકુળ સ્વભાવનો અનુભવ કરનારા હોય છે. જે આનંદ અમૃત તુલ્ય છે અને તે પણ ઘણો વિશાળ છે, તેથી અમૃતના સમુદ્ર જેવો આનંદ છે. તે આનંદમાં આત્માના અમુદ્રાસ્વભાવરૂપ જે સિદ્ધ અવસ્થા છે તે અવસ્થારૂપ ચંદ્રની કાંતિ તેના રંગને ભજનારા મુનિઓ હોય છે. તેથી એ પ્રાપ્ત થાય કે સિદ્ધ અવસ્થામાં જીવ દેહ વગરનો અરૂપી આત્મા છે તેથી મુદ્રા વગરનો છે અને ચંદ્ર જેવો શીતલ છે. આવા આત્માઓનું સ્વરૂપ સમાધિવાળા મુનિના ચિત્તમાં સદા સ્કુરાયમાન થાય છે તેથી પોતાના આત્મામાં વર્તતા ઉપશમભાવના સુખમાં સિદ્ધ અવસ્થાના તરંગો પ્રતિભાશમાન થતા દેખાય છે. તે વખતે તે મહાત્માઓ સમાધિના સામ્યને કારણે અદ્ભુત રંગને ભજનારા હોય છે તેથી તે અવસ્થામાં તેઓનું ચિત્ત તો આત્મભાવોમાં સ્થિર અને સર્વ વિકાર વગરનું છે, પરંતુ તેમના મુખની મુદ્રા પણ સ્થિરાસનવાળી અને સર્વ વિકાર વગરની દેખાય છે જે મુદ્રાના દર્શનથી પણ યોગ્ય જીવોને મુનિઓની ઉત્તમ સમાધિ કેવા પ્રકારની નિર્મળ હોય છે, તે વ્યક્ત જણાય છે. આપણા શ્લોક -
अपेक्षितान्तःप्रतिपक्षपक्षः, कर्माणि बद्धान्यपि जन्मलक्षैः । प्रभा तमांसीव रवेः क्षणेन,
समाधिसिद्धा समता क्षिणोति ।।२५१।। શ્લોકાર્ચ -
અપેક્ષિત છે અંતરમાં પ્રતિપક્ષપક્ષ એવા લાખો જન્મ વડેકઅપેક્ષિત છે અંતરમાં સમતાનો વિરોધપક્ષ જેમને એવા લાખો જન્મ વડે, બંધાયેલાં
