Page Text
________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૧૯૭-૧૯૮
૨૧૧ પુદ્ગલના ભાવોથી પોતાને અહંકાર ન થાય અને આત્મભાવોમાં જવા દૃઢ યત્ન થાય એ અર્થે વિચારે છે કે સ્થૂલ બુદ્ધિથી જે મેં આ ગ્રંથરચના કરી છે એવું જણાય છે તે ગ્રંથરચનામાં જે વર્ષો છે તે શાહીનાં પુદ્ગલો છે અને નિયત રીતે ગોઠવાયેલાં શાહીનાં પુગલોરૂપ વર્ષોથી પદો બન્યાં છે તે પદો પણ પુદ્ગલોરૂપ છે. તે પદોથી જ વાક્ય બન્યાં છે તે પણ પુદ્ગલોરૂપ છે અને તે વાક્યોથી જે આખો ગ્રંથ થયો તે પણ શાહીનાં પુદ્ગલોરૂપ છે અને પરમાર્થથી તે ગ્રંથરચના મેં કરી નથી પરંતુ સ્કૂલ દૃષ્ટિથી ગ્રંથરચનાકાળમાં જે મારો યત્ન થતો હતો તે યત્ન પરમાર્થથી તો શ્રુતવચનોના ભાવોને આત્મામાં પ્રગટ કરવાને અનુકૂળ જીવના વ્યાપાર સ્વરૂપ હતો અને તે વ્યાપારથી મારો આત્મા તે તે ભાવોથી વાસિત થતો હતો અને મારા તે પ્રકારના અધ્યવસાયને પામીને જે આત્મભાવોને અનુકૂળ વ્યાપાર હતો તે ભાવોનાં નિમિત્તથી મારા દેહનાં પુદ્ગલોથી એ શાહીનાં પુદ્ગલોને અવલંબીને તે તે પ્રકારની ગ્રંથની રચના થઈ છે, મેં તે રચના કરી નથી પરંતુ દેહનાં પુદ્ગલોથી જે રચના થઈ છે તે રચનાને અવલંબીને મેં ગ્રંથ કર્યો છે એ પ્રકારની બુદ્ધિ કરવી આત્માના પારમાર્થિક સ્વરૂપના જાણનાર પુરુષને ઉચિત નથી પરંતુ સર્વ બાહ્ય ભાવો પ્રત્યે ઉદાસીન થઈને શુદ્ધઆત્મભાવોને ઉલ્લસિત કરવા અર્થે નૈશ્ચયિક સમાધિને આશ્રય કરતો એવો હું કઈ રીતે ગ્રંથરચનાનું અભિમાન કરું? અર્થાત્ મૂર્ખપુરુષ જ તે અભિમાન કરે છે આ પ્રકારે ભાવન કરીને મહાત્મા પોતાના ગ્રંથરચનાના બળથી પણ પોતાની સમાધિનો ધ્વંસ થવા દેતા નથી, પરંતુ પોતાની સમાધિની વૃદ્ધિમાં જ સદા યત્ન કરે છે. I૧૯ના અવતરણિકા -
શ્લોક-૧૯૪માં કહેલ કે હું શરીર નથી, મત નથી, વાણી નથી. શરીર, મન અને વાણીનો કર્તા કારયિતા નથી. અને મન-વચન-કાયાનાં પુદ્ગલોનાં કાર્યોનું અનુમોદન કરનાર નથી. આ પ્રકારે સમાધિવાળા આત્મા જાણે છે તેથી પોતે મતરૂપ કેમ નથી, શરીરરૂપ કેમ નથી અને વાણી રૂપ કેમ નથી તે અત્યાર સુધી બતાવ્યું. વળી વાણીતાં પુદ્ગલોએ=ગ્રંથરચનાકાળમાં વર્તતાં વાણીનાં પુદ્ગલોને પોતે કરનાર નથી તેમ પૂર્વની ગાથામાં બતાવ્યું. હવે કર્મપુદ્ગલોનો પણ પોતે કર્તા નથી તે બતાવવા અર્થે કહે છે –
| SR No. | 022083 |
| Book Title | Vairagya Kalpalata Stakabak 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pravin K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 304 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |