________________
૨૦૨
વૈરાગ્યકાલતા/શ્લોક-૧૮૯-૧૦ समाधिमानाधुनिकोऽवधार्य,
कथं स्वबुद्ध्या मदमेति साधुः ।।१८९।। શ્લોકાર્ચ -
પૂર્વના મહામુનિઓના અનન્તપર્યાય વિવૃદ્ધિથી યુક્ત એવા જ્ઞાનસમુદ્રનું અવધારણ કરીને સમાધિવાળા એવા આધુનિક સાધુત્રવર્તમાનના સાધુ, કેવી રીતે સ્વબુદ્ધિથી મદને પામે? અર્થાત્ મદને પામે નહિ. II૧૮૯II ભાવાર્થ
વર્તમાનમાં જે સાધુ સમાધિવાળા છે તેઓ ભગવાનના વચન અનુસાર તત્ત્વને જોનારી માર્ગાનુસારી બુદ્ધિને વહન કરે છે તેથી પોતાની યત્કિંચિત્ પ્રજ્ઞાને જોઈને મદ થાય નહિ તે અર્થે વિચારે છે કે “પૂર્વના મહામુનિઓએ ઘણા પર્યાયોની વૃદ્ધિથી યુક્ત જ્ઞાનનો સમુદ્ર પ્રાપ્ત કરેલો જેઓના જ્ઞાનની આગળ પોતાનું જ્ઞાન બિન્દુ જેટલું છે આ પ્રકારે વિચારીને હંમેશાં પોતાના આત્માને ભાવિત કરે છે. જેથી શાસ્ત્રઅધ્યયનથી પ્રાપ્ત થયેલું જ્ઞાન સમભાવની વૃદ્ધિનું કારણ બને છે પરંતુ મદનું કારણ બનતું નથી. તેથી સંયમનાં કંડકોના વૃદ્ધિના કારણભૂત સમાધિના પરિણામને વહન કરનારા વર્તમાનના સાધુ પણ પોતાની અન્ય જીવો કરતાં અધિક બુદ્ધિને જોઈને લેશ પણ મદ કરતા નથી. ll૧૮ના શ્લોક -
परस्य चाटुक्रियया किलाप्ताद्, वाल्लभ्यकान्माद्यति यः स्वचित्ते । समाधिहीनो विगमे स तस्य,
वाल्लभ्यकस्यातुलशोकमेति ।।१९०।। શ્લોકાર્ચ -
જે સાધુ પરની ચાટુક્રિયાથી પોતાની પ્રશંસાની ક્રિયાથી, પ્રાપ્ત એવા વલ્લભપણાથી પોતાના ચિત્તમાં મદને ધારણ કરે છે હર્ષને ધારણ કરે
