________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/પ્રાસ્તાવિક
શ્લોક-૭રથી ૭૭માં નિમિત્તને પામીને સાધુઓ અને શ્રાવકો સહેજ પ્રમાદમાં પડે તો તરત મોહના પરિણામો ઉસ્થિત થાય છે અને મોહના ઉપદ્રવથી ચારિત્રની શક્તિમાં ક્ષતિ થાય છે તે બતાવેલ છે.
શ્લોક-૭૮થી ૯૪માં કહ્યું છે કે વિવેકવાળા સાધુઓ અને શ્રાવકો પોતાના ચિત્તમાં વર્તતા સમ્બોધ સાથે પર્યાલોચન કરીને મોહના ઉપદ્રવના નાશની વિચારણા કરે છે અને ચારિત્રરાજાને બોધમંત્રી પવિત્ર એવી ભગવાનની પૂજા મોહના ઉપદ્રવના વિનાશનો હેતુ છે એ પ્રમાણે કહે છે. ત્યારપછી કાયયોગસારા, વાગ્યોગસારા અને મનોયોગસારા ત્રણ પ્રકારની પૂજાનું સ્વરૂપ અને ત્રણ પ્રકારની પૂજામાં પ્રથમ પૂજા સામંતભદ્રા, બીજી પૂજા સર્વભદ્રા અને ત્રીજી પૂજા સર્વસિદ્ધિફલા કહેલ છે અને તે ત્રણ પ્રકારની પૂજા યોગાવંચક, ક્રિયાવંચક અને ફલાવંચકયોગથી થાય છે તે બતાવીને ત્રણ પ્રકારનો અવંચકયોગ શું છે તે બતાવેલ છે. ત્યારપછી તે પૂજા કેવી છે તેનું સ્વરૂપ બતાવીને કહ્યું છે કે, પૂજા કરનારા શ્રાવકોનું નિરુપદ્રવપણું હોવાથી વૈરાગ્યવલ્લી પરિવૃદ્ધિને પામે છે.
શ્લોક-૯૫થી ૯૮માં શ્રાવકનું દ્રવ્યસ્તવ સર્વવિરતિના પરિણામરૂપ ભાવસ્તવનું કારણ છે અને વિવેકસંપન્ન શ્રાવકો સંસારમાં હોવા છતાં પ્રતિદિન પ્રવર્ધમાન એવી ચારિત્રની શક્તિનો સંચય કરનારા છે અને વિવેકસંપન્ન શ્રાવકની ચિત્તવૃત્તિ કેવી હોય છે તેનું વર્ણન કરેલ છે.
શ્લોક-૯થી ૧૦૮માં મોહનું સૈન્ય સ્થાનભ્રષ્ટ થવાથી ચારિત્રના સૈન્યને પ્રતિકૂળ થવા શું શું વિચારણા કરે છે તે બતાવેલ છે.
શ્લોક-૧૦૯થી ૧૧૩માં ભગવાનની પૂજા કરનારા શ્રાવકોની પૂજાના ભંગના અર્થે મોહના સૈન્યની ઉચ્ચાટન ક્રિયાનું વર્ણન અને ઉચ્ચાટન અર્થે કરાયેલા મંત્રજાપથી શું ફળ પ્રાપ્ત થાય છે તે બતાવેલ છે.
શ્લોક-૧૧૪થી ૧૧૯માં ધૂમકેતુના ઉપદ્રવની જેવા મોહના ઉપદ્રવની શાંતિ માટે ચારિત્રરાજા દ્વારા સમાધિમંત્રનો પાઠ કરવામાં આવે છે અને સમાધિમંત્રના પાઠથી મોહરાજાનું જોર કઈ રીતે ઘટે છે તે બતાવેલ છે.
