________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૧૦૫-૧૦૬
૧૧૧ આ પ્રમાણે વિચારીને શ્રાવકના ચિત્તમાં નષ્ટપ્રાયઃ થયેલા મોહના સંસ્કારો પોતાની શક્તિસંચયનું બળ કેળવે છે, આથી જ્યારે જ્યારે શ્રાવક પ્રમાદમાં પડે છે, ત્યારે નષ્ટ થયેલા એ સંસ્કારો ફરી સુભટની જેમ ચારિત્રના સૈન્યને નાશ કરવા ઉદ્યમવાળા થાય છે. I૧૦પા અવતરણિકા :
શત્રુથી હારેલું સૈન્ય જે રીતે બળસંચય માટે વિચારણા કરે છે, તે રીતે શ્રાવકના ચિતમાં પરાભવ પામેલું મોહનું સૈન્ય શક્તિસંચય માટે અન્ય શું વિચારે છે તે બતાવે છે –
શ્લોક :
दैवानिलीयापि निशि स्थितं यत्, प्रोत्थाय भूयो द्विषतः पिनष्टि । तेजस्विजातौ गणनाऽधिकारे,
तदेव धाम प्रथमं निमित्तम् ।।१०६।। શ્લોકાર્ચ -
દૈવથી=ભાગ્યથી, રાત્રિમાં વિલીન થઈને પણ રહેલું એવું જેતેજ, (પ્રકાશ) ફરી ઊઠીને શત્રુઓને પીસે છે=અંધકારનો નાશ કરે છે, તે જ તેજ (પ્રકાશ) તેજસ્વી જાતિના ગણનાના અધિકારમાં પ્રથમ નિમિત છે. ૧૦૬ ભાવાર્થશ્રાવકના ચિત્તમાં પરાભવ પામેલા મોહના સૈન્યની શક્તિના સંચય માટે અન્ય વિચારણા :
દિવસનો પ્રકાશ તેજસ્વી હોય છે, તે પ્રકાશ ભાગ્યથી રાત્રિમાં ક્યાંક છુપાઈને પણ રહેલો હોય છે અને તે તેજ દિવસે ફરીથી ઊઠીને પોતાના શત્રુભૂત અંધકારને પીસી નાખે છે, આથી તેજસ્વી જાતિની ગણનાના અધિકારમાં તેવું તેજ પ્રથમ ગણનાનું નિમિત્ત છે; કેમ કે તે તેજ અંધકારથી પરાભવ પામ્યા
