________________
૧૧૦
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૧૦૪-૧૦૫ મલિન કરે છે, આથી તે કાદવ નિન્દ બને છે તેના કરતાં પણ શત્રુનો બદલો નહીં લેવાની વૃત્તિવાળા અધિક નિન્દ છે, આમ વિચારીને જેમ હારેલું સૈન્ય પોતાની સુભટશક્તિનો સંચય કરે છે તેમ શ્રાવકના ચિત્તમાં પરાજય પામેલા મોહના સુષુપ્ત સંસ્કારો પોતાની અંતરંગ બળશક્તિનો સંચય કરવા અર્થે વિચાર કરી રહ્યા છે. ll૧૦૪. અવતરણિકા -
વળી, ચારિત્રસેચથી પરાજય પામેલું મોહનું સૈન્ય સ્વબળની શક્તિના સંચય માટે અન્ય શું વિચારે છે ? તે કહે છે – શ્લોક - __ मुखं विशुष्यत्यरंतिश्च यस्यामुदेति दाहः प्रसरीसरीति । तस्या. धनुर्दर्पभृतां हि वैरा
प्रतिक्रियायाः परमो ज्वरः कः ।।१०५।। શ્લોકાર્થ:
જેમાં મુખ શોષાય છે, અરતિનો ઉદય થાય છે અને દાહ અત્યંત પ્રસરે છે, તે વૈરની અપ્રતિક્રિયાથી, ધનુર્ધારીના દર્પને ધારણ કરનારને બીજો ક્યો વર છે ? II૧૦૫ll ભાવાર્થ :ચારિત્રસૈન્યથી પરાજય પામેલા મોહના સૈન્યની સ્વબળની શક્તિના સંચય માટે અન્ય વિચારણા :
શરીરમાં વર આવે છે ત્યારે મુખ શોષાય છે, અરતિ થાય છે અને શરીરમાં દાહ અત્યંત પ્રસરે છે, તેમ જેઓ પોતે મહાધન્ધર છે તેઓ દર્પ ! ધારણ કરનારા હોય અને શત્રુથી પરાજય પામેલા હોય અને શત્રુના વેરનો પ્રતિકાર ન કરતા હોય તો તેઓને આનાથી કયો અન્ય પરમ વર છે ? અર્થાત્ આ જ તેઓના માટે પરમજ્વર છે.
