________________
વૈરાગ્વકલ્પલતા/બ્લોક-૮૦-૮૧ ઉપદ્રવના વિનાશનો હેતુ પરમેશ્વરની પવિત્ર પૂજા છે. ખરેખર જેનાથીપૂજાની ક્યિાથી, સ્વસૈન્યના સંમર્દન વગર પણ ચારિત્રના સૈન્યના નાશ વગર પણ, શત્રુઓનો પ્રચાર મોહના સૈન્યનું આગમન, હણાયેલું થાય છે. I૮૦પ ભાવાર્થ :પવિત્ર એવી ભગવાનની પૂજા મોહના ઉપદ્રવના વિનાશનો હેતુ :
પોતાના આશ્રિત એવા દેશવિરતિ મંડળો પ્રત્યે મોહના ઉપદ્રવના નિવારણનો ઉપાય શું છે ? તે વિચારીને ચારિત્રરાજાએ બોધમંત્રીને કહેવા કહેલ. તેના નિવારણનો ઉપાય બતાવતાં બોધમંત્રી કહે છે કે, પવિત્ર એવી ભગવાનની પૂજા મોહના ઉપદ્રવના વિનાશનો હેતુ છે.
આનથી એ ફલિત થાય કે શ્રાવકો ગૃહસ્થ અવસ્થામાં છે, તેથી વારંવાર મોહની સામગ્રીથી ઉપદ્રવ પામતા હોય છે, માટે શ્રાવકોના ચિત્તમાં ચારિત્રને અનુકૂળ બળ સંચય દુષ્કર બને છે, પરંતુ જો તેઓ ભગવાનના ગુણોના સ્મરણપૂર્વક, શક્તિ અનુસાર, ભગવાનની પૂજા કરે તો પૂજાકાળમાં ભગવાનના ગુણોથી ચિત્ત રંજિત થાય છે, જેથી મોહની સાથે યુદ્ધ કરવાના પ્રયાસ વગર સ્વાભાવિક મોહના પરિણામો ચિત્તમાં ઊઠતા નથી, વળી શ્રાવકના ચિત્તમાં સંસાર ખરેખર ઇન્દ્રજાળ જેવો છે, પારમાર્થિક તો, વીતરાગ ભાવ જ જીવ માટે હિતરૂપ છે તેવા પ્રકારની નિર્મળ બુદ્ધિ ભગવાનની પૂજાથી સ્થિર સ્થિરતર થાય છે, તેથી મોહના ઉપદ્રવો નષ્ટપ્રાયઃ થાય છે. આથી જ વિવેકી શ્રાવકો જ્યાં સુધી સર્વવિરતિને અનુકૂળ અંતરંગ બળસંચય થયો નથી ત્યાં સુધી સર્વવિરતિને સ્વીકારીને મોહ સામે લડવાનો સાક્ષાત્ યત્ન કરતા નથી. પરંતુ નિપુણ પ્રજ્ઞા હોવાને કારણે જાણે છે કે ભગવાનના ગુણોનું નિત્ય સ્મરણ કરીને ઉત્તમ સામગ્રીથી ભગવાનની પૂજા કરવાથી ક્રમશઃ ચિત્તમાં મોહના ઉપદ્રવો સ્વયં જ નાશ પામે છે જેથી સુખપૂર્વક સર્વવિરતિને અનુકૂળ બળસંચય થાય છે. I૮ના શ્લોક -
तेषां रिपूणां पदशृङ्खलेयं, स्वमण्डलक्षेमविधानदक्षा ।
