________________
11. યતિ ધર્મ
नमिऊण खीणदोसं गुणरयणनिहिं जिणं महावीरं । संखेवेण महत्थं जइधम्मं संपवक्खामि ॥ १ ॥ नत्वा क्षीणदोषं गुणरत्ननिधिं जिनं महावीरम् ।
संक्षेपेण महार्थं यतिधर्मं संप्रवक्ष्यामि ॥ १ 11
જેમના સર્વ દોષ ક્ષીણ થયા છે, જે ગુણરત્નોના નિધાન છે અને જે જિન
છે, એવા મહાવીર પ્રભુને નમીને સંક્ષેપથી મહાર્થ એવા યતિધર્મને હું કહું છું. खंती य मद्दवज्जव मुत्ती तव संजमे य बोद्धव्वे | सच्चं सोयं आकिंचणं च बंभं च जइधम्मो ॥ २ ॥ क्षान्तिश्च मार्दवार्जवमुक्तयस्तपस्संयमौ च बोद्धव्याः । सत्यं शौचमाकिंचनं च ब्रह्म च यतिधर्मः ॥ २ ॥ ક્ષમા, માર્દવ, આવ, મુક્તિ, તપ, સંયમ, સત્ય, શૌચ, આકિંચન્ય અને બ્રહ્મચર્ય એમ દશવિધ યતિધર્મ છે. (ટી.) ક્ષમા = સહન કરવાનો અધ્યવસાય. મુક્તિ લોભનો પરિત્યાગ, બાહ્ય-અભ્યન્તર વસ્તુઓમાં તૃષ્ણાનો વિચ્છેદ. (તૃષ્ણાથી મુક્તિ થઈ કે મુક્તિનો આસ્વાદ અહીં જ મળે છે એનું સૂચન આમા જણાય છે.) उवगारवगारिविवागवयणधम्मुत्तरा भवे खंती
=
साविक्खं आदितिगं लोगिगमियरं दुगं जइणो ॥ ३ ॥ उपकार्यपकारिविपाकवचनधर्मोत्तरा भवेत क्षान्तिः 1
सापेक्षमादित्रिकं लौकिकमितरं द्विकं यतेः ॥ ३ ॥
ઉપકાર ક્ષમા, અપકારક્ષમા, વિપાકક્ષમા, વચનક્ષમા અને ધર્મોત્તરક્ષમા એમ પાંચ પ્રકારે ક્ષમા છે. એમાંની પ્રથમ ત્રણ ક્ષમા સાપેક્ષ છે અને લૌકિક છે. છેલ્લી બે નિરપેક્ષ અને લોકોત્તર છે. તે બે યતિને હોય. (ટી.) ઉપકાર ક્ષમા ઃ- અમુકે મારા ઉપર ઉપકાર કરેલો છે, માટે મારે એની પ્રત્યે ક્રોધ ન કરાય. એમ વિચારીને અથવા આ પ્રસંગે ક્ષમા રાખવામાં લાભ છે, એમ સમજીને ક્ષમા રાખવી તે. અપકાર ક્ષમા ઃ જો હું શાન્ત નહિ રહું તો, સામી વ્યક્તિ મારી અપકારી બની જશે (બળવાન આદિ હોવાના કારણે) એમ વિચારીને રખાતી ક્ષમા.
१ अ क च
संपचक्खामि
