________________
12
अनादिविशिका द्वितीया मावी १ रीते - भोक्षवाध्मिो (सांध्यो, शैवो, जौद्रो, वेतिमो मने रेनो વગેરે અનુક્રમે) જેને દિદક્ષા, ભવબીજ, વાસના, અવિદ્યા કે સહજમલ કહે છે, તે પણ ભવ્યત્વની જેમ અકૃતક હોવા છતાં અનિત્ય છે.
एयं पुण तह कम्मेयराणुसंबंधजोगयारूवं । एतदभावे णायं सिद्धाण भावणागम्मं ॥ १७ ॥ एतत्पुनस्तथा कर्मेतरानुसंबन्धयोग्यतारूपम् ।
एतदभावे ज्ञातं सिद्धानां भावनागम्यम् ॥ १७ ॥ (દિક્ષા કહો કે સહજમલ કહો - એનું સ્વરૂપ શું છે ?) કર્મ સાથે સંબંધ પામવાની આત્મામાં જે યોગ્યતા તે જ આ સહજમલ છે. એ યોગ્યતાનો અભાવ હોય
ત્યાં કર્મનો સંબંધ આત્મા સાથે થતો નથી. એમાં દષ્ટાંત છે સિદ્ધોનું, સિદ્ધોમાં સહજમલરૂપ યોગ્યતા નથી માટે તેમને કર્મબન્ધ થતો નથી.
इय असदेवाणाइयमग्गे तम आसि एवमाई वि । भेयगविरहे वइचित्तजोगओ होई पडिसिद्धं ॥ १८ ॥ इति असदेवानादिकमने तम आसीदेवमाद्यपि ।
भेदकविरहे वैचित्र्ययोगतो भवति प्रतिषिद्धम् ॥ १८ ॥ 'तम् आसीत् तमसा गूढमग्रे प्रकेतम्' - पूर्व मना मसत् मेवो मे અંધકાર હતો, વગેરે કલ્પનાઓ અયુક્ત છે. કેવળ તમસમાંથી આ વિચિત્ર જગત બન્યું એ બરાબર નથી. ભેદક તત્ત્વાન્તર વિના (અંધકારથી અતિરિક્ત જુદા તત્ત્વ વિના) વૈચિત્ર્યનું અસ્તિત્વ સંભવતું નથી. એક વસ્તુમાં ફેરફાર તો જ થાય કે જ્યારે બીજી કોઈ વસ્તુનો તેની સાથે સંબંધ થાય.
भेयगविरहे तस्सेव तस्सऽभावत्तकप्पणमजुतं । जम्हा सावहिगमिणं नीई अवही य णाभावो ॥ १९ ॥ भेदकविरहे तस्येव तस्याभावत्वकल्पनमयुक्तम् । यस्मात्सावधिकमिदं नीत्याऽवधिश्च नाभावः ॥ १९ ॥
ભેદકના વિરહમાં લોકની ઉત્પત્તિની કલ્પના જેમ અયુક્ત છે. તેમ પૂર્વે લોકનો અભાવ હતો એ કલ્પના પણ અયુક્ત છે. કારણ કે - અભાવ સાવધિક જ હોય.
१ घ च जोगरूवं २ घ ज भावणामगमं
