________________
2. दोमनाहित्यविंशिक
पंचत्थिकायमइओ अणाइमं वट्टए इमो लोगो । न परमपुरिसाइकओ पमाणमित्थं च वयणं तु ॥ १ ॥ पञ्चास्तिकायमयकोऽनादिमान्वर्ततेऽयं लोकः । न परमपुरुषादिकृतः प्रमाणमत्र च वचनं तु ॥ १ ॥
પંચાસ્તિકાયમય આ લોક અનાદિ છે. પરમપુરુષ (ઈશ્વર) આદિનો બનાવેલો नथी. मा विषयमा वयन १ प्रभायाभूत सभाg. (मा दोभा ‘पमाणमित्थं पवयणं तु' मा प्रभाए) पातर छे.)
धम्माधम्मागासा गइठिइअवगाहलक्खणा एए । जीवा उवओगजुया मुत्ता पुण पुग्गला णेया ॥२॥ धर्माधर्माकाशा गतिस्थित्यवगाहलक्षणा एते ।।
जीवा उपयोगयुता मूर्ताः पुनः पुद्गला ज्ञेयाः ॥ २ ॥ ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, આકાશાસ્તિકાય, જીવાસ્તિકાય અને पुरातास्तिमाय से पांय मस्तिडायो छ. (अस्तयः = प्रदेशाः, तेषां कायाः इति अस्तिकायाः) धर्मास्तिकाय वो मने पुरानो गतिमा सहायs छ, અધર્માસ્તિકાય સ્થિતિમાં સહાયક છે અને આકાશ અવગાહ - જગ્યા આપે છે. જીવનું લક્ષણ ઉપયોગ છે અને પુદ્ગલો મૂર્ત છે - રૂપી છે.
एए अणाइनिहणा तहा तहा नियसहावओ नवरं । वटुंति कज्जकारणभावेण भवे ण परसरुवे ॥ ३ ॥ एते अनादिनिधनास्तथा तथा निजस्वभावतः केवलम् ।
वर्तन्ते कार्यकारणभावेन भवे न परस्वरूपे ॥ ३ ॥
આ પંચાસ્તિકાયો અનાદિ-અનિધન (અનંત) છે. પોત-પોતાના તેવા તેવા સ્વભાવથી જ તેઓ કાર્યકારણ ભાવે (પરસ્પર) પરિણમે છે. તેઓ પોતાના સ્વભાવને છોડીને પરરૂપે કદી પણ થતા નથી. પરસ્પર કાર્ય-કારણ ભાવે પરિણમે છે તેવી રીતે
१ ग पोग्गला
