________________
૧૩૮
શતકસંદોહ
सवियारमत्थवंजण - जोगंतरओ तयं पढमसुक्कं । ( પુત્તવિતરં, સવારમામાવસ ૭૮
. એક (અણુ-આત્માદિ) દ્રવ્યમાં ઉત્પાદ-સ્થિતિ - નાશ વગેરે પર્યાયોનું અનેક નયોથી પૂર્વગત શ્રુતના અનુસારે જે ચિંતન, તે પણ પદાર્થ, દ્રવ્ય, શબ્દ (નામ) અને યોગ (મનોયોગાદિના ભેદથી સવિચાર અર્થાત્ એ ત્રણેમાં એક પરથી બીજા પર સંક્રમણવાળું ચિંતન, એ પહેલું શુક્લધ્યાન છે. એ પણ વિવિધતાએ શ્રુતાનુસારી હોઈ સવિચાર છે અને તે રાગભાવ રહિતને થાય છે. ૭૭-૭૮
जं पुण सुणिकंपं, निवायसरणप्पईवमिव चित्तं । ૩પ્પાય-દિર - મંગાયાપિ પનાહ મે ૭૨ अवियारमत्थवंजण-जोगंतरओ तयं बितियसुक्कं । पुव्वगयसुयालंबण-मेगत्तवितक्कमविचारं ॥ ८० ॥ ..
ત્યારે પવનરહિત સ્થાનમાં રહેલા સ્થિર દીવાની જેમ જે ઉત્પત્તિ - સ્થિતિ - નાશ વગેરે પૈકી ગમે તે એક જ પર્યાયમાં સ્થિર ચિત્ત છે, તે બીજા પ્રકારનું શુધ્યાન છે. એ અવિચાર યાને અર્થ - વ્યંજન - યોગના ફેરફારથી (થનારા) સંક્રમણ વિનાનું તથા પૂર્વગત શ્રુતના આલંબને થનારું (તેમજ એકત્વ યાને અભેદવાળું હોઈ) એકત્વ - વિતર્ક - અવિચાર ધ્યાન છે. ૭૯-૮૦
निव्वाणगमणकाले, केवलिणो दरनिरुद्धजोगस्स । सुहमकिरियाऽनियहि, तइयं तणुकायकिरियस्स ॥ ८१ ॥ तस्सेव य सेलेसीगयस्स, सेलोव्व निप्पकंपस्स । वोच्छिन्नकिरियम-प्पडिवाइ ज्झाणं परमसुकं ॥ ८२ ॥
જ્યારે મોક્ષ પામવાનો અવસર થાય ત્યારે કેવળજ્ઞાનીને (મનોયોગ-વચનયોગનો સર્વથા નિરોધ કર્યા પછી) કાયયોગ અડધો નિરુદ્ધ થયે સૂક્ષ્મ કાયકિયા રહે સૂક્ષ્મક્રિયા અનિવર્સી નામનું ત્રીજું
