________________
૧૨૯
निच्चं चिय जुवइ-पसु-नपुंसग-कुसीलवजियं जइयो । ठाणं वियणं भणियं, विसेसओ झाणकालंमि ॥ ३५ ॥
પતિને હંમેશા સ્ત્રી-પશુ-નપુંસક અને કુશીલ માણસોથી રહિત સ્થાન જોઈએ અને ધ્યાનકાળે વિશેષ કરીને નિર્જન - એકાંત સ્થળ : જરૂરી કહ્યું છે. ૩૫
थिरकयजोगाणं पुण, मुणीण झाणे सुनिच्चलमणाणं । गामंमि जणाइण्णे, सुण्णे रणे व न विसेसो ॥ ३६ ॥
ત્યારે સંઘયણ અને વૃતિબળવાળા અભ્યસ્ત યોગી, જીવાદિ પદાર્થનું મનન કરનાર વિદ્વાન તથા ધર્મધ્યાનમાં અત્યંત નિષ્પકંપ મનવાળા મુનિને તો લોકોથી વ્યાપ્ત ગામમાં કે શૂન્યસ્થાનમાં યા અરણ્યમાં (ગમે ત્યાં ધ્યાન કરે એમાં) કોઈ તફાવત નથી. ૩૬
નો (તો) કસ્થ સમાહા, હા મો-વ-વાયનો . પૂગોવરોહત્રિો , તો તેની સાથેમાસ રૂ૭ |
તેથી ધ્યાન કરનારને જ્યાં મન-વચન-કાયાના યોગોની સ્વસ્થતા રહે, એવું જીવસંઘાદિની વિરાધનાવિનાનું સ્થાન (યોગ્ય) છે. ૩૭
कालो वि सोच्चिय, जहिं जोगसमाहाणमुत्तमं लहइ । न उ दिवस-निसावेलाइ-नियमणं झाइणो भणियं ॥ ३८ ॥
ધ્યાન કરનારને કાળ પણ એવો જોઈએ કે જેમાં યોગસ્વસ્થતા ઉત્તમ મળતી હોય. પરંતુ દિવસ અથવા રાત્રિ જ યોગ્ય વેળા છે એવો નિયમ નથી, એમ તીર્થંકર - ગણધરદેવોએ કહ્યું છે. ૩૮ -
जच्चिय देहावत्था, जियाण झाणोवरोहिणी होइ । झाइजा तदवत्थो, ठिओ निसण्णो निवण्णो वा ॥ ३९ ॥
