________________
૬
શતકસંદોહ
નીત્રો વાહિ-ત્રિવ્રુત્તો, સો વ નિખતે તઙઙઙ્ગ । સંવતો વિબળો પિચ્છ, જો સવો વેગવિનમે ॥૨૦॥
રોગોથી પીડાતો જીવ, પાણી વગરની માછલીની જેમ તરફડિયાં મારે છે. આજુબાજુ બેઠેલા લોકો એને જુવે છે, છતાં વેદનાથી કોઈ એને છોડાવી શકતું નથી. ૨૦
मा जाणसि जीव ! तुमं पुत्तकलत्ताइ मज्झ सुहहेउ । નિકળ વધળમાં, સંસારે સંસદંતાળ ॥ ૨ ॥
હે આત્મન્ ! પુત્ર-પત્ની આદિ સ્વજનો મારા સુખના કારણ છે, એમ તું માનીશ નહિ. એ તો ઊલટા સંસારમાં ભટકતા તારા આત્માનાં ગાઢ બંધનો છે. ૨૧
जणणी जायड़ जाया, जाया माया पिया य पुत्तो य । अणवत्था संसारे, कम्मवसा सव्वजीवाणं ॥ २२ ॥
કર્મની વિચિત્રતાને કારણે સંસારમાં સર્વજીવોની વિચિત્ર અવસ્થાઓ સર્જાય છે. જીવની કોઈ નિશ્ચિત એક અવસ્થા નથી. માતા મરીને પત્ની થાય છે અને પત્ની મરીને માતા થાય છે, તેમજ પિતા મરીને પુત્ર અને પુત્ર મરીને પિતા થાય છે...! ૨૨
न सा जाइ न सा जोणी, न तं ठाणं न तं कुलं । न जाया न मया जत्थ, सव्वे जीवा अनंतसो ॥ २३ ॥
આ સંસારમાં એવી કોઈ જાતિ નથી, એવી કોઈ યોનિ નથી, એવું કોઈ કુલ નથી, એવું કોઈ સ્થાન નથી કે જ્યાં દરેક જીવો અનંતીવાર જન્મ્યા ન હોય અને મૃત્યુ પામ્યા ન હોય. ૨૩
સિિપ નથિ ઢાળ, ભોપુ વાહન-જોડિમિત્તપિ। जत्थ न जीवा बहुसो, सुहदुक्खपरंपरा पत्ता ॥ २४ ॥
