________________
વૈરાગ્યશતક
तं कत्थ बलं तं कत्थ, जुव्वणं अंगचंगिमा कत्थ । सव्वमणिच्चं पिच्छह, दिनें नहें कयंतेण ॥ १५ ॥
તે બળ ક્યાં ગયું? તે યૌવન ક્યાં ગયું? તે શરીરનું સૌદર્ય ક્યાં ગયું ? તે જોયેલું શરીર બળ, યૌવન અને સૌંદર્ય યમરાજાએ નષ્ટ કરી નાખ્યું. ખરેખર આ બધું જ અનિત્ય છે, એમ સમજ. ૧૫
घणकम्मपासबद्धो, भवनयरचउप्पहेसु विविहाओ। पावइ विडंबणाओ, जीवो को इत्थ सरणं से ॥ १६ ॥
કર્મનાં મજબૂત બંધનોથી બંધાયેલો જીવ ભવનગરના ચોરે અને ચૌટે વિવિધ વિડંબણાઓ પામી રહ્યો છે. હે જીવ ! તને અહીં કોણ શરણરૂપ છે ? ૧૬
घोरंमि गब्भवासे, कलमलजंबालअसुइबीभच्छे । वसिओ अणंतखुत्तो, जीवो कम्माणुभावेणं ॥ १७ ॥
કલમલ (ગર્ભમાં પ્રથમના સાત દિવસની પ્રવાહી સ્થિતિ)ના કાદવની અશુચિથી બિભત્સ એવા ઘોર ગર્ભવાસમાં કુટિલ કર્મના યોગે જીવ અનંતીવાર વસ્યો છે. ૧૭
चुलसीइ किर लोए, जोणीणं पमुहसयसहस्साइं । इक्किनकम्मि अ जीवो, अणंतखुत्तो समुप्पन्नो ॥ १८ ॥
ચૌદરાજ લોકમાં જીવને ઉત્પન્ન થવાનાં ૮૪ લાખ સ્થાન (યોનિ) છે. એમાંની ૧-૧ યોનિમાં જીવ અનંતીવાર જન્મ્યો છે. ૧૮
माया-पिय-बधूहि, संसारत्थेहिं पूरिओ लोओ । बहुजोणिनिवासीहिं, न य ते ताणं च सरणं च ॥ १९ ॥
સંસારમાં અનેક યોનિમાં વસતા માતા-પિતા અને સ્નેહીજનોથી સમગ્ર લોક ભરેલો છે. છતાં તેઓ તારા રક્ષક કે આશ્રયદાતા બની શકતા નથી. ૧૯
