Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
तुलसी शब्द-कोश
farart: वकoस्त्री० (सं० विभाती) । शोभित होती । 'भनिति मोरि सिव कृप भाती । मा० १-१५.६
fafमचारी : rिog' ० (सं० व्यभिचारिन् ) । अनाचारी (विशेषत: कामुक वृत्ति वाला), मर्यादाहीन । मा० ३.१७.१५
739
बिभीषन : विभीषण । रावण का अनुज । मा० ५.२६.६
बिमोषनु : विभीषन + कए० । अकेला विभीषण ( ही ) । ' तेही समय बिभीषन
जागा । मा० ५.६.२
बिभीषनं : विभीषण को । 'नेवाजिहैं बजाइ के बिभीषने ।' कवि० ६.२
बिभु: विभु । (१) सर्वेक्षर । 'जों अनीह ब्यापक बिभु कोऊ ।' मा० १.१०६.१ (२) विभु द्रव्य = आकाश, दिशा, काल और आत्मा ।
I
'विभुन: बिभु + संब० । चार विभु द्रव्यों । 'जनु जीव अरु चारिउ अवस्था बिभुन सहित बिराजहीं ।' मा० १.३२५ छं० ४ बिभूति, ती : सं० स्त्री० (सं० विभूति) । (१) ऐश्वयं सम्पत्ति । 'कहि न जाइ कछु नगर बिभूती ।' मा० २.१.५ (२) शक्ति, बल । 'चातक हंस सराहिअत टैंक बिबेक बिभूति ।' मा० २.३२४ (३) महत्ता, उच्च पद । 'बिजय बिभूति कहाँ जग ताकेँ ।' मा० ५.५६.७ ( ४ ) भस्म । 'तन बिभूति पट केहरि छाला ।' मा० १.६२.२ (५) अष्टसिद्धि (दे० सिद्धि ) ।
बिभूषन: सं० + वि०पु० (सं० विभूषण) । (१) अलंकार, गहना । 'बाहु बिभूषन सुंदर तेऊ ।' मा० १.१४७.७ (२) विभूषित करने वाला । 'बिस्व बिभूषन दोउ ।' मा० १.२६१ (३) काव्यालंकार = शब्दालंकार + अर्थालंकार । 'मृदु मंजुल जनु बाग बिभूषन । मा० २.४१.६
बिभेद, दा: सं०पु० (सं० विभेद) । (१) द्वैत बुद्धि, मायाकृत अनेकत्व । 'समदासी मुनि बिगत बिभेदा ।' मा० ७.३२.५ (२) राजनीति की भेदनीति ( जो साम, दान, भेद और दण्ड में तृतीय मानी गयी है ) । मा० ६.३८.६
'बिभेदकरी : वि०स्त्री० (सं० विभेदकरी ) । मायाकृत द्वैत लाने वाली । मा०
६.१११.१६
बिभो : विभो । हे प्रभु । मा० ६.१०३ छं०
बिमत : वि० (सं० विमत ) । विपरीत मत वाला वाले । 'छमत बिमत न पुरान मत एकमत ।' विन० २५१.४
बिमत्त: वि० (सं० विमत्त ) । अत्यन्त मतवाला - ले । ' जे ग्यान मान बिमत्त '
For Private and Personal Use Only
मा० ७.१३.३
विमद : वि० (सं० विमद) । मदरहित, अभिमान आदि दोषहीन । 'सम अभूत-रिपु बिमद बिरागी ।' मा० ७.३८.२
मिर्वन : वि० । विनाशकारी । 'अच्छ बिमर्दन ।' हनु० १६
| SR No. | 020840 |
| Book Title | Tulsi Shabda Kosh Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bacchulal Avasthi |
| Publisher | Books and Books |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 612 |
| Language | Hindi |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 13 MB |