Sutrakritanga Sutram Part 03

SR No.: 020780
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1970
Total Pages: 596
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sutrakritang
File Size: 11 MB

Page 474

समयार्थबोधिनी टीका प्र. श्रु. अ. १४ प्रन्थस्वरूपनिरूपणम् ब्रूयात्, तथा व्याख्यानादौ स्याद्वादोपेतं वचनमेव वदेत् । तया धर्मानुष्ठामिः सह विहरन् सत्या तथा चरनाम्-असत्यामृषा वा, या नापि सत्या नापि मृषा, तादृशों भाषां प्रयुञानः सर्व प्रति समतया धर्ममुपदिशेत् । तत्र न व्यक्तिभेदेन वैषम्यं कर्त्तव्यमिति भावः ॥२२॥ मूलम्-अणुगच्छमाणे वित; विजाणे हा तहा साहु अकसेणं।
न कत्थइ भासं विहिंसइज्जा निरुद्धगं वावि ने दहिइज्जौ।२३। छाया-अनुगच्छन् वितथं विजानीयात् तथा तथा साधुरकर्क शेन ।
न कत्थयेद्भाषां विहिस्सा, निरुद्धक वापि न दीर्घयेत् ॥२३॥ वचन का प्रयोग न करे । व्य ख्वान आदि के समय में स्यावादयुक्त पचन ही बोले। तथा धर्म का अनुष्ठान करने वालों के साथ विहार करे तथा सत्य भाषा और व्यवहार भाषा का प्रयोग करता हुमा समभाव से सब को धर्म का उपदेश करे । सुनने वाले व्यक्तियों में भेद करके उपदेश में विषमता न करे अर्थात् राजा आदि को लगन के साथ और दरिद्रों को उपेक्षा से साथ उपदेश न करे ॥२२॥ 'अणुगच्छमाणे' इत्यादि।
शब्दार्थ-'अणुगच्छमाणे-अनुगच्छन्' सत्यामृषा रूप दूसरी व्यवहार भाषा का अश्रयकरके उपदेशकरने वाले मुनि के वचन को अनुसरता हुआ कोई अधिकारी 'वितह-वितर्थ' विपरीत 'विजाणेविजानाति' समझते हैं ऐसा सम्पक अर्थ को नहीं जानने वाले मन्द શંકિત વચનનો પ્રયોગ ન કરે. વ્યાખ્યાન વિગેરેના સમયે સ્યાદ્વાર યુક્ત વચન જ બેલે. તથા ધર્મનું અનુષ્ઠાન કરવા વાળાઓની સાથે વિહાર કરે. તથા સત્ય ભાષા અને વ્યવહાર ભાષાને પ્રયોગ કરતા થકા સમભાવથી સઘળાને ધર્મને ઉપદેશ કરે. સાંભળનાર વ્યક્તિમાં ભેદ રાખીને ઉપદેશમાં વિષમપણું ન કરે. અર્થાત્ રાજા વિગેરેને ધ્યાનપૂર્વક અને દરિદ્રોને ઉપેક્ષા પૂર્વક ઉપદેશ ન કરે. ૨૨
अणुगच्छमाणे' त्यादि
शहा-'अणुगच्छमाणे-अनुगच्छन्' सत्यभूषा३५ मील व्यवहार ભાષાને આશ્રય કરીને ઉપદેશ કરવાવાળા મુનિના વચનને અનુસરનારા કેઈ भई मधिलारी 'वितह-वितथं' विपरीत 'विजाणे-विजानाति' समरे मेवा भने सभ्य अर्थन पावणा म मधिहारीने 'तहा तहा-तथा तथा'