Sutrakritanga Sutram Part 03

SR No.: 020780
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1970
Total Pages: 596
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_sutrakritang
File Size: 11 MB

Page 19

सूत्रकृताङ्गसूत्रे
भूताः (ते न दुःमिया) ते न दुःखविमोचकाः दुःखमष्टप्रकारकं कर्म तस्य
विमोचका न भवन्ति इवि || ३ ||
टीका - विश्व - 'परिगह निविद्वाणं'
परिग्रहनिविष्टानाम्-परि-समन्ताद् गृहान्ते इति परिग्रहाः - द्विपदचतुष्पदधनधान्यहिरण्यवर्णादयस्तेषु निविष्टानामासक्तानाम् ' तेर्सि' तेषां परिग्रहवरदानाम् वृद्धिभावयुपगतानाम् 'वेरं' वैरम्पारस्परिकवर्द्धिष्णु शत्रुता, वैरपरम्परा वर्द्धते इति, 'आरंभसंमिया कामा' आरम्भसंभृताः कामाः, यतो जनैरारम्भा उत्पादितः पूर्वं क्रियया पचादनुकूलैः प्रतिपाल्य विवृद्धि नीताः ये कामास्ते - आरम्भसंभृताः कामाः, आरम्भकारिणः कामिनस्ते 'न दुक्ख विमोयगा' न दुःखविमोचकाः, दुःखमष्टविधं कर्म तद्विमोचकाः - बन्धनादात्मानं मोचयितुं समर्था नैव भवन्ति ॥ ३ ॥
होती है। विषयलोलुप जन जो आरंभ करके पुष्ट हुए हैं, वे अर्थात् आठ प्रकार के कर्मके विमोचक नहीं हो सकते ||३||
दुःख के
टीकार्थ - द्विपद चतुष्पद धन धान्य हिरण्य स्वर्ण आदि परिग्रह में जो आसक्त हैं, उनके बैर की वृद्धि होती है। जैसे घी डालने से अग्नि की ज्वालाएँ बढ़नी हैं, उसी प्रकार परिग्रही जनों का अन्य प्राणियों के साथ वैर बढता है।
पहले लोगों ने आरंभ उत्पन्न किये, बाद में प्रतिपालन करके उनकी वृद्धि की। ऐसे आरंभ संभृत कालभोग उन जीवों को दुःखके बन्धन से कर्मों से छुड़ा नहीं सकते |३||
થાય છે. વિષયમાં લાલુપુજન જે આરંભ કરીને પુષ્ટ થાય છે, તેઆ દુઃખતા અર્થાત્ આઠ પ્રકારના કર્મને છેડનારા થઈ શકતા નથી. ૩!!
ટીકા”—દ્વિપદ કહેતાં એ પગવાળા પ્રાણિયા ચતુષ્પદ એટલે ચાર પગ वाजा आलियो धन, धान्य (अनार) हिरण्य (सोलु) स्वासु यांही विगेरेना પરિગ્રહમાં જે માસક્ત હાય છે. તેએાના વેના વધારા થતા રહે છે. જેમ ઘી નાખવાથી અગ્નિની જવાલા વધે છે, એજ પ્રમાણે પરિગ્રહુવાળા જનેને ખીજા પ્રાણિયા સાથે વેર વધે છે.
પહેલાં લેાકાએ આરંભ ઉત્પન્ન કર્યાં, તે પછી પ્રતિપાલન કરીને તેના વધારા કર્યાં, આવા આરસથી વધેલ કામલેગ તે જીવાના દુઃખના અન્ધનથી કર્માથી છેડાવી શકતા નથી. પ્રા