Sanskrit English Dictionary Part 02

SR No.: 020642
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1958
Total Pages: 671
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 24 MB

Page 61

घृतवत्
हृषीकेशो घृतार्चिस उच्यते Mb. 12. 43. 7. -अवनिः the spot on the sacrificial post which is smeared with ghee. - आहवनः fire. - आहुतिः / an oblation of ghee. - आह्नः 1 the Sarala tree. -2 turpentine उद: 'ocean of ghee' one of the seven oceans. -ओदनः boiled rice mixed with ghee. कुमारिका, कुमारी Aloo Indica (Mar. कोरफड ); Bhāvapr. 5. 3. 282 कुल्या a stream of ghee. -केशः 1 fire. -2 one whose locks are unctuous ; ऊर्जा पातं घृत केशमीमहे Rv. 8.60.2. गन्धः a horse having the smell of ghee घृतगन्ध भयो... Salihotra Appendix II, 17. - दीधितिः fire. -धारा & continuous stream of ghee. - धेनुः ghee in the shape of milch-cow. -निर्णिज् a. shining. (m.) tire. -पदी an epithet of the goddess Ila ; ( whose foot drops with ghee ); इळा देवी घृतपदी जुषन्त Rv. 10 70 8. - पशुः a sacrificial victim repre sented by ghee; कुर्याद् घृतपशुं संगे Ms. 5. 37. -पूरः, -वरः a kind of sweetmeat; also पूर्वकः पृच ०. accompanied with ghee तेन बाकपृथिवी अभिया घृतपृचा घृतावृधा Rv. 6. 70.4. - पृष्ठ a having a shining body. -प्रतीकः, -प्रयस्ः m., - प्रसत्त fire; घृतप्रतीको घृतपृष्ठो अमे Av. 2. 13. 1; घृतप्रया सधमादे मधूनाम् Rv. 3. 43.3; घृतप्रसत्तो असुरः सुशेवः 5 15 1. प्राशः, -प्राशनम् swallowing ghee; Ms. 11. 143; 5. 144. प्लुत a sprinkled with ghee ; अग्नौकरिष्यन्नादाय पृच्छत्यन्नं घृतप्लुतम् V. 1. 236; Bhāg. 3. 16. 8. -मण्डः the scum of melted butter. -योनिः fire ; तनूनपाद घृतयोनिं विधन्तम् Rv. 3. 4. 2. लेखनी a ladle for ghee. हेतु: butter.
घृतवत् a. Greasy.
घृतिन् . Containing ghee.
घृतली A cock-roach.
घृणु I 8 P. (घृणोति, घृण्ण ) To shine, burn. - II. 1 A. (घृणते) To seize.
घृणः 1 Heat, ardour - 2 Sunshine; आ यो घृणे न ततृषाणो अजरः Rv. 6. 15.5 -3 A Day.
घृणा [ धृ नकू ] 1 Compassion, pity, tenderness; तां विलोक्य वनितावधे घृणां पत्रिणा सह मुमोच राघवः R. 11. 17; 9.81; Ki. 15. 13. -2 Disgust, aversion, contempt; तत्याज तोषं परपुष्टघुष्टे घृणां च वीणाक्कणिते वितेने N. 3. 60; 1.20; R. 11. 65. -3 Reproach, censure. -Comp. -अर्चि: m. fire.
घृणालु a. Compassionate, merciful, tender-hearted; निष्पादितश्च कात्स्न्येन भगवद्भिर्घृणालुभिः Bhāg. 4. 22.43.
घृणि . [ घृ-निनि गुणाभावः ] 1 Displeasing. -2 Shining; तस्य त्यक्तस्वभावस्य घृणेर्मायावनौकस: Bhag 7.2. 7. - णिः 1 Hent, sunshine. -2 A ray of light. -3 The sun. -4 A wave. -n. Water. -Comp. -निधिः the sun. (f.) the Ganges.
घृणिन् a. Merciful, tender-hearted, kind; राजा घृणी ब्राह्मणः सर्वभक्षी स्त्री चावशा दृष्टमतिः सहायः (त्याज्या ) Pt. 1. 424. -2 Censorious, abusive 8 Bashinl, shameful; कीर्तय
688
घोर
न्गुणमन्नानामघृणी च पुनः पुनः Mb. 1. 167. 19. ( Com. अघृणी = जीन ).
घृताची a. 1 Greasy, a bounding in ghee. -2 Containing water. −3 Shining. f. 1 Night. -2 N. of Sarasvati. −3 N. of an apsaras; N. 2. 109 ( the following are the principal nymphs of Indra's heaven ; घृताची मेनका रम्भा उर्वशी च तिलोत्तमा । सुकेशी मज्जुघोषाद्याः कथ्यन्तेऽप्सरसो बुधैः ). -Comp. -गर्भसंभवा large cardamoms.
पृष्1P. (पति) 1 To rub, strike against अद्यापि तत्कनककुण्डलघृष्टमास्यम् Ch. P. 11; Pt. 1. 144. -2 To brush, furbish, polish. –8 To crush, grind, pound ; द्रौपद्या ननु मत्स्यराजभवने घृष्टं न किं चन्दनम् Pt. 3. 175. -4 To compete rival (as in] संघर्ष g...
घः 1 Rubbing friction; तथापि असते शब्दो वारिणोरि घर्षजः Rām. 2.54.6. -2 Grinding.
[घर्षक Rabbing A polisbor.
घर्षण a. Rubbing grinding. णम् 1 Rubbing friction. -2 Grinding, pounding. -oft Turmeric.
घर्षणालः A miller, a stone used for grinding powder on a stone-slab.
घर्षित a. Rubbed, pounded, brushed.
घृष्ट a. [] कर्मणि[क]] Rabbed, Bed जातकठिनाऽगम् Bk. 5. 57; Mk. 1. 24; 3.9; घृष्टं घृष्टं पुनरपि पुनः चन्दनं चारुगन्धम् Subhas.
पृष्ठि [र] A hop आलोक्य तमास्यमिनादि पृतेः दिगम्बरीभूतपि Ram. Ch. 6. 52. -/- 1 Grinding. pounding, rubbing. -2 Emulation, rivalry, competition. -3 Clitoria Ternatia ( Mar. विष्णुक्रान्ता, गोकर्णी ).
afa: A hog.
घोङ्घः Intermediate space.
घोट, घोटकः A horses शाटीहाटक घोटक फुडघटाटोपाव तुभ्यं नमः aba कोऽपि बलाकापोटी भटः vid Guna. 163. -Comp. -अरि: a buffalo.
घोटी, घोटिका A mare, borne in general] [आटीसे करिपोटी पदातिवादी क्षितिभुजाम् Aivad. 5.
घोण (न) सः A sort of reptile.
घोणा 1 The nose ; घोणोन्नतं मुखम् Mk. 9. 16. -2 The nose of a horse, snout ( of a hog ); घुघुरायमाणघोरघोणन K. 78. -3 The beak ( of an owl ); Mb. 10. 4 The nave of a wheel (रथचक्रपिण्डिका); तदेव स्थगु यद्दीर्घ रथघोणमिवायतम् Rām. 2.10.46.
घोणिन m. A hog.
घोण्टा The jujube tree. -2 The betel-nut tree, a
timber tree.
a.
घोर [ घर् अच् Up. 5.64] 1 Terrific, frightful, horrible, awful; शिवाघोरस्वनां पश्चादबुबुधे विकृतेति ताम् R. 12.39;