Sanskrit English Dictionary Part 01

SR No.: 020641
Original Sutra Author: N/A
Author: P K Gode, C G Karve
Publisher: Prasad Prakashan
Publication Year: 1957
Total Pages: 650
Language: Sanskrit, English
Classification: Dictionary
File Size: 32 MB

Page 250

अहणम्
232
अलक्ष्मी
वसतिरलका नाम यक्षेश्वराणाम् Me.7.-Comp. -अधिपः,-पतिः, -ईश्वरः lord of Alaka', N. of Kubera; अत्यजीवदमरालकेश्वरौ R. 19.1b. -अन्तः the end of a curl or ringlet; Si. 4.9; उद्गृहीतालकान्ताः प्रेक्षिष्यन्ते पथिकवनिता: Mo.8.-आह्वयः Bergera Kaenigi (Mar. कढीनिंब), नन्दा 1N. of the Ganga, orn river falling into it. ईक्षयालकनन्दाया विधूताशेषकल्मषः Bhag. 11.29. 12. -2agirl from cight to ten years of age. -प्रभा N. of the capital of Kubera. -प्रियः N. of a tree (पीतसाल; Mar. आसणा).संहतिःf. rows of curls; विलुलितालकसंहतिरामृशन्मृगदृशां श्रमवारि ललाटजम् Si.6.3.
अलकम् ind. In vain, for nothing : Bv.10.71.6.
अलक्तः, क्तकः [न रक्तोऽस्मात् , रस्य लत्वम् , स्वाथे कन् Tv.] The red resin of certain trees, red lac or sap (for merly used by women to dye certain parts of their body, particularly the soles of the feet and lip) (Mar. अळिता); (दन्तवाससा) चिरोज्झितालक्तकपाटलेन Ku.b. 31687.58: बिम्बाधरालक्तकः M.3.5: अलक्तकालकां पदवीं ततान R.7.73 स्त्रियो हतार्थाः पुरुषं निरर्थं निष्पीडितालतकवत्यजन्ति Mk. 4. 15. -Comp. -रस: red the juice; अलक्तरसरक्ताभावलक्तरसवर्जिती। अद्यापि चरणौ तस्याः पद्मकोशसमप्रभो Ram. 2.60. 18. -रागः the red colour of alteta.
-हीं Worship, adoration; Ki. 2.58; प्रदक्षिणक्रियाएयां तस्यां त्वं साधु नाचरः R. 1. 76. -6 Gold ; Nighanta. ___ अहणम् , -णा [ अहूं-भावे-ल्युट् ] 1 Worship, adoration, honour, treating with respect or veneration; 31UTCA चक्रुर्मुनयो नयचक्षुषे R. 1.55; Si. 15.22; 14.58%3 R. 11.23 Ms. 3. 51. - 2 A present of honour, requisites for worship; तमुपेयुस्तत्र तत्र पौरा अहणपाणयः Bhay.9.11.29.-3 A precious jewel; मलिनं यथाहणमसंस्कृतम् Bhag. 3. 21.47.
अर्हणा ind. Ved. According to what is due%3B according to one's means%3; केतुरहणा Rv. 1. 1373 नृचक्षसा अनिमिषन्तो अर्हणाः Rv. 10.63.4.
अर्हणयि pat. p. Fit to be worshipped, adored.
अर्हत् . [ अर्ह-शतृ] 1 Worthy, deserving, deserving respect, respectable, adorable: त्वमर्हतां प्राग्रसरः स्मृतोऽसि नः । S.5.15%; R.5.25;1.05 Ku.6.56; Ms. 3. 128. -2 Praised, celebrated (स्तुत, ख्यात). -3 Worthy of, deserving, entitled to (mostly Ved.)... 1A Buddha;' the highest rank in Buddhist hierarchy. -2 A superior divinity with the Jainas; सर्वज्ञो जितरागादिदोषस्त्रैलोक्यपूजितः। यथास्थितार्थवादी च देवोऽर्हन् परमेश्वरः ||; see the word जैन also. -त्तम u. most worthy or renerable ; अर्हत्तमाय विप्राय तस्मै दत्त महाफलम् Ms.3.128.
अर्हन्त (अर्ह-बा० झ) Worthy, deserving. -न्तः 1A Buddha. -2 A Buddhist mendicant. -3 N. of Siva.
अर्हन्तिका N. of a Buddhist nun. Dk.
अर्हन्ती The quality of being fit to be worshipped, vemeration, adoration: श्रौत्रान्तिीचणैगुण्यैः Sk.
अाot.in [अहूं-ण्यत् ] 1 Worthy, respectable. -2 Fit to be praised. -3 Right, fit, proper. -4 Fit to be obtained.
Telttaroa. Vod. Making enemies cry aloud; exultant. न इयर्ति रेणु बृहदहरिप्वणिः Rv. 1.56. +..
अल् 1 U. (अलति-ते अलितुम् , अलित) 1 To adorn. -2 To be competent or a ble. -3 To prevent, ward off ; see अल .
अलकः | अल-क्वुन् , अलति भूषयति मुखम् ] 1 A curl lock of hair, hair in general; ललाटिकाचन्दनधूसरालका Ku.b. 55% अस्पृष्टालकवेष्टनौ R. 1, 42; 4.54; अलकभङ्गतां गतः K.43 अलके बालकुन्दानुविद्धम् Me. 67 (the word is n. also, as appears from a quotation of Malli.: स्वभाववक्राण्यलकानि तासाम्).-2 Curls on the fore-hendi ...अलकः पुरोलम्बनकुन्तले Nm. -3 Saffrom besmeared on the body. -4 mad dog (for अलर्क). -का Agirl from eight to ten years of ago. -2 N. of the capital of Kubera situated on a peak of the Himalaya above the peak of Meru, inhabited also by Siva ), and of the lord of the Yaksus; अलकामतिवाटेव Ku.6.373 विभाति यस्यां ललितालकायां मनोहरा वैश्रवणस्य लक्ष्मीः Bv. 2. 10; गन्तव्या ते
STEETT a. 1 Having no signs or foarks. -2 Having no characteristic or distinguishing marks, undefined, undistinguished ; आसीदिदं तमोभूतमप्रज्ञातमलक्षणम् Ms. 1.5. -3 Having no good marks, imauspicious, unfortunate, ill-omened:केशावहा भर्तुरलक्षणाम् R. 14.5. -4 Incomprehensible; सैषा विष्णोर्महामायाऽबाधयाऽलक्षणा यया Bhay. 12.6.29.-णम् 1 A bad or inauspicious sign; आचारी हन्त्यलक्षणम् Ms. +. 156. -2 That which is no definition, a bad definition.
fuera a. 1 Unseen, un perceived, unobserved ; अलक्षितोपस्थित H. 1: अलक्षिताभ्युत्पतनो नृपेण R.2.27. -2 Uncharacterized; not marked. -Comp. -अन्तक । suddenly dead. -उपस्थित a. ome who has approached unobserved.
अलक्ष्य ८. 1 Invisible, unknowl, unobserved. -2 Unmarked. -3 Having no particultur marks. -4 Insignificant in appearance. -5 Having no pretence, free from fraud. -6 Not लक्ष्य or secondary (as meaning). -Comp. -गति .. moving invisibly. -जन्मता unknown birth, obscure origin; वपुर्विरूपाक्षमलक्ष्यजन्मता Ku. 5.72. -लिङ्ग .. disguised, incognito. -वाच . addressing words to no visible object; नीलकण्ठ व्रजसीत्यलक्ष्यवाच Ku.5.57.
अलक्ष्मन् a. With inauspicious sinus; अपसव्यं ग्रहाश्चक्रुरलक्ष्माणं दिवाकरम् Mb. 6. 102.12.
अलक्ष्मीः1. 1 Evil fortune, bad luck, distress, poverty; कामान् दुग्धे विप्रकर्षत्यलक्ष्मीम् U. 5.30. -2 The goddess of misfortune.