Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
નિષ્ક્રય ૪° ૪
[નિંદક નિષ્ક્રય પું. (સં.) વિનિમય (૨) બદલો (૩) વેચાણ નિસર્ગવાયું. (સં.) દશ્ય જગત કે કુદરત સત્ય છે એવું માનતો નિષ્ક્રિય વિ. (સં.) ક્રિયારહિત પ્રવૃત્તિ વિનાનું; અચેષ્ટ નિસર્ગશક્તિ સ્ત્રી, કુદરતી-મૌલિક શક્તિનું પ્રતિભા (૨) નવરું.
નિસર્ગોપચાર પું. કુદરતને અનુકૂળ થઈને તથા જળ, વાયુ, નિષ્ક્રિયતા સ્ત્રી. ક્રિયાનો અભાવ
માટી વગેરે કુદરતી સાધનો વડે ઉપચાર કરતું વૈદું; નિષ્ઠા સ્ત્રી. (સં.) શ્રદ્ધા, ભક્તિ; વફાદારી (૨) આસ્થા; નેચરોપથી’
વિશ્વાસ (૩) એકાગ્રતા; લીનતા (૪) આશય; ધારણા નિસાતરો છું. જુઓ “નિશાતરો’ નિષ્ઠાવાન વિ. (સં.) નિષ્ઠાવાળું; સંનિષ્ઠ
નિસાર સ્ત્રી. દાબ વાટવાનો પથરો; ઉપરવટો નિષ્ફર વિ. (સં.) નિર્દય; દયાહીન (૨) કઠોર; નઠોર નિસાસો પં. (સં.નિઃશ્વાસ, પ્રાનિસ્સાસ, નિસાસ) નિશ્વાસ નિષ્ફરતા સ્ત્રી. નિર્દયતા (૨) કઠોરતા [પ્રવીણ માણસ નિસૂદન ન. (સં.) નિષ્પદન; નાશ કરનાર નિષ્ણાત વિ. (સં.) પારંગત; પ્રવીણ વિદ્વાન (૨) . નિસ્તબ્ધ વિ. (સં.) સ્થિર; નિચેષ્ટ; જડ નિષ્પક્ષ વિ. (સં.) પક્ષ વગરનું; તટસ્થ (૨) ત્રાહિત નિસ્તબ્ધતા સ્ત્રી. (સં.) સ્થિરતા; નિચેષ્ટતા; જડતા નિષ્પક્ષતા સ્ત્રી. (સં.) તટસ્થતા; સમદર્શીપણું નિસ્તરણ ન. (સં.), નિસ્તાર(-૨) પું. પાર ઊતરવું નિષ્પક્ષપાત વિ. (સં.) પક્ષપાત વગરનું; સમદર્શી, તટસ્થ તે (૨) મોક્ષ; ઉદ્ધાર; મુક્તિ; છુટકારો (૨) ૫. પક્ષપાતનો અભાવ; સમદષ્ટિ (
નિષ્પક્ષપાતી નિરંગવિ. (સં.) તરંગ વિનાનું; શાંત [કાર, વર્તુળાકાર અશુદ્ધ)
નિસ્તલ(ળ) વિ. (સં.) તળિયા વિનાનું અગાધ(૨) ગોળાનિષ્પત્તિ સ્ત્રી. (સં.) સમાપ્તિ; અંત (૨) પ્રાપ્તિ; સિદ્ધિ વિસ્તાર(-) પં. (સં.) જુઓ વિસ્તરણ નિષ્પન વિ. (સં.) ઉત્પન્ન થયેલું ફલિત; નીપજેલું; પ્રાપ્ત નિસ્તીર વિ. (સં.) તીર કે કાંઠા વગરનું; અપાર
થયેલું (૨) સમાપ્ત થયેલું (૩) તૈયાર; પરિપક્વ નિસ્તીર્ણ વિ, (સં.) ઓળંગાયેલું (૨) ઉદ્ધાર-મુક્તિનિપ્પલ્લવ વિ. (સં.) પલ્લવ (પાંદડાં) વગરનું; બોર્ડ છુટકારો પામેલું
છિટા વગરનું નિષ્પાદક વિ. (સં.) નિષ્પત્તિ કે નિષ્પન્ન કરનારું નિસ્તેજ વિ. (સં.) તેજહીન; ઝાંખું; ફીકું (૨) જુસ્સા કે નિષ્પાદન ન. (સં.) નિષ્પત્તિ કરવી તે; નીપજ (૨) સિદ્ધિ નિàગુય ન. (સં.) ત્રગુણ્યનો અભાવ, ગુણાતીતપણું
(૩) પ્રાપ્તિ (૪) નિર્વાહ (૫) પરિણામ નિસ્પદ વિ. (સં.) સ્થિર; નિષ્કપ (૨) પું. ધ્રુજારી; કંપ નિષ્પાદિત વિ. (સં.) નિષ્પન થયેલું કે કરેલું નિસ્પૃહ વિ. નિસ્પૃહ; પૃધ વિનાનું, નિષ્કામ (નિસ્પૃહી નિપ્પાઘ વિ. (સં.) નિષ્પન્ન કરાય એવું કે કરવા જેવું અશુદ્ધ)
મિારફતે નિષ્પાપ વિ. (સં.) પાપ વગરનું; પવિત્ર; અપાપ; નિર્દોષ નિસ્બત સ્ત્રી (અ.) નિસબત; સંબંધ; દરકાર (૨) ના. (નિષ્પાપી અશુદ્ધ)
[માંના પંદરમા નિત્યંદ, (૦૧) પું, ન. (સં.) ટપકે ટપકે પડવું તે (૨) નિપ્પલાક . (સં.) જૈનોના અનાગત ચોવીસ તીર્થકરો- વહેવું-રેલો ચાલવો તે (૩) ઝરણું (૪) પાણી શુદ્ધ નિષ્પાંચ વિ. (સં.) પ્રપંચ વગરનું; નિષ્કપટ; સરળ કરવાની એક વૈજ્ઞાનિક પ્રક્રિયા નિષ્ઠભ વિ. (સં.) પ્રભા વિનાનું; તેજહીન; નિસ્તેજ (૨) નિત્યંદિની સ્ત્રી. (સં.) જેમાંથી પ્રવાહી ટીપે ટીપે ઝરે કમજોર; શક્તિ વગરનું
એવું યંત્ર કે કાચની નળી; ‘પિપેટ’ નિધ્ધયોજન વિ. (સં.) પ્રયોજન વગરનું; નકામું હિત વિ. (સં.) હણાયેલું; વધ કરાયેલું નિદ્માણ વિ. (સં.) પ્રાણ વગરનું; મૃત (૨) જોર કે જુસ્સા નિયંતા છું. (સં.) હણનારો; ઘાતક વગરનું; દૂબળું; નિર્બળ
નિરર્થક નિહાયત વિ. (અ.) અત્યંત; અત્યધિક નિષ્ફલ (સં.), (-ળ) વિ. ફળ વગરનું (૨) નકામું; નિહાર છું. (સં.) નીહાર; હિમ (૨) ઝાકળ; ઓસ (૩) નિષ્ફલ(-ળ)તા સ્ત્રી, નાસીપાસી; નિષ્ફળ હોવાપણું ધુમ્મસ (૪) મળમૂત્રાદિની ઉત્સર્ગક્રિયા નિસ્ પૂર્વ, (સં.) “વિનાનું, “રહિત એવા અર્થોમાં નામને નિહારિકા સ્ત્રી. (સં.) આકાશમાં ફરતા હવામય
લગાડાતો પૂવર્ગ. ક્રિયાપદને લાગતાં તે વિયોગ, તેજસમૂહો (જેમાં બનાવસ્થા પામી ગ્રહો વગેરે બન્યા
ચોક્કસતા, પૂર્ણતા, ઉલ્લંઘન વગેરે અર્થો બતાવે છે. કહેવાય છે.) આકાશગંગા; “નૈબુલા' નિસબત સ્ત્રી. (અ.) નિસ્બત; સંબંધ; નાતો (૨) દરકાર; નિહાલ વિ. (ફા.) ન્યાલ: કૃતાર્થ પરવા (૩) ના. મારફતે
નિહાળવું સ.કિ. (સં. નિભાલયતિ, પ્રા. નિહાલ) નિસરણી સ્ત્રી. (સં. નિશ્રયણી, પ્રા. નિસ્ટ્રેણી-નિસેણી) ધારીધારીને જોવું; નીરખવું સિંઘરાયેલું સીડી; દાદરો (૨) એક રમત
નિહિત વિ. (સં.) સમાયેલું; મૂકેલું; ગોઠવાયેલું (૨) નિસર્ગ કું. (સં.) સ્વભાવ (૨) જગત; સૃષ્ટિ (૩) કુદરત; નિહિતાર્થ છું. (સં.) સૂચિતાર્થ; ગર્ભિતાર્થ
પ્રકૃતિ (૪) પરિણામ (૫) દાન [વાદ; “નેચરલિઝમ' નિંદક વિ. (૨) પં. (સં.) નિંદા કરનાર
ii'li ilk
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |