Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પર્વ
દેવદિવાળી
૪ 3 4
[દેશસેવક દેવદિવાળી સ્ત્રી. કારતક સુદ પૂનમનું પર્વ; કાર્તિકી પૂનમ દેવાળિયો છું. નાદાર માણસ; દેવાળું કાઢ્યું હોય તેવો માણસ દેવદૂત છું. (સં.) દેવનો દૂત; ફિરસ્તો; પેગંબર લિપિ દેવાળું ન દેવું આપવાની અશક્તિ; નાદારી દેવનાગરી વિ. (૨) સ્ત્રી. (સં.) સંસ્કૃત અથવા બાળબોધ દેવાંગના સ્ત્રી. (સં.) દેવની સ્ત્રી, દેવી (૨) અપ્સરા દેવપથ પું. (સં.) સ્વર્ગમાં જવાનો રસ્તો (૨) દેવમંદિરે દેવાંગી વિ. (સં.) દેવના જેવા અંગવાળું; દેવતાઈ
જવાનો રસ્તો (૩) આકાશગંગા (૪) સ્વર્ગ દેવાંશી વિ. (સં.) દેવના અંશવાળું, દેવતાઈ; દિવ્ય દેવપૂજા સ્ત્રી. (સં.) દેવસેવા; દેવની મૂર્તિની પૂજા વગેરે દેવી સ્ત્રી. (સં.) દેવની સ્ત્રી; દિવ્ય શક્તિ; માતા (૨) દેવપોઢી અગિયારશ, (-સ) સ્ત્રી, અષાડ સુદ અગિયારશનું રાણી (સંબોધનમાં) (૩) સ્ત્રીના નામને અંતે
લગાડાતો ગૌરવવાચક શબ્દ. ઉદા. ઉષાદેવી (૪) દેવભાગ ૫. (સં.) દેવયજ્ઞ તરીકે દેવોને અપવાનો ભાગ સ્ત્રી (ગૌરવવાચક) દેવભાષા સ્ત્રી. (સં.) સંસ્કૃત ભાષા; ગીર્વાણભાષા દેવીપુત્ર પું. (સં.) ચારણ; ગઢવી દેવભૂમિ, (-મી) સ્ત્રી. (સં.) સ્વર્ગ; દેવલોક દેવું સક્રિ. (સં. દદાતિ, પ્રા. દેઈ) આપવું (૨) મારવું; દેવમંદિર ન. દેવસ્થાન; દેવાલય [(દશ) ઠોકવું (૩) વાસવું; બંધ કરવું (૪) સામાન્ય કૃદંતની દેવમાતકવિ. (સં.) વરસાદના પાણીની ખેતીથી પોષાયેલું સાથે આવતાંતક્રિયાની રજા આપવી એવો ભાવ બતાવે દેવમુનિ પું. (સં.) નારદ; નારદ ઋષિચિતો નિત્યયજ્ઞ છે. જેમ કે, ખાવા દેવું; જવા દેવું (૫) અવ્યથી ભૂતદેવયજ્ઞપું. હોમવગેરે (પંચયજ્ઞોમાંનો એક); દેવોને ઉદેશીને કૃદંતની સાથે આવતાં તે ક્રિયા બરોબર કરી છૂટવું દેવયાન ન. (સં.) સ્વર્ગનો રથ; સ્વર્ગીય વાહન
એવો ભાવ બતાવે છે. જેમ કે, આપી દો, છોડી દીધા. દેવયાની સ્ત્રી. (સં.) શુક્રાચાર્યની પુત્રી-યયાતિની પત્ની દેવું ન. (સં. દેય, અપ. દેવ) કરજ; ઋણ (૨) એક નક્ષત્ર
દેવું-લેવું ન દેણલેણ
[માના ત્રેવીસમા દેવયોનિ સ્ત્રી, (સં.) દેવ તરીકેનો જન્મ
દેવોપવાદ છે. (સં.) જૈનોના અનાગત ચોવીસ તીર્થંકરોદેવર . (સં.) દિયર, પતિનો નાનો ભાઈ દેશ સ્ત્રી. (સં.) દિશા દેવરાવવું સક્રિ. દેવડાવવું; અપાવવું
દેશ પું. (સં.) રા; કોઈ અમુક પ્રજાનું વતન; મુલક (૨) દેવરાવું અક્રિ. દેવું'નું કર્મણિ; અપાવું
(કોઈ મોટી વસ્તુનો અમુક) વિભાગ (૩) વતન (૪) દેવરિયો છું. દેવર (વહાલમાં); દિયર
ક્ષેત્ર; પ્રદેશ; જગ્યા; ભૂ-ભાગ (૫) ભાગ; હિસ્સો; દેવરાજ પું. (સં.) ઈંદ્ર [મરીચિ વગેરે) (૩) બ્રહ્મર્ષિ અંશ () એક રાગ દેવર્ષિ પું. (સં.) નારદ (૨) દેવા જેવા ઋષિ અત્રિ, દેશકાલ (સં.), (-ળ) પં. દેશ અને કાળ; સમય અને દેવલાં ન.બ.વ. ઘરના દેવસ્થાનની મૂર્તિઓ
સ્થળ (૨) દશ્ય પદાર્થને વિચારવા માટેનાં બે દેવલોક પું. (સં.) દેવોનો લોક-સ્વર્ગ
પરિમાણ (૩) ચાલતો રીતરિવાજ દેવવાણી સ્ત્રી (સં.) આકાશવાણી (૨) આર્ષવાણી દેશત્યાગ કું. (સં.) દેશ છોડવો કે તેની બહાર જવું તે દેવવાહન ન. (સં.) અગ્નિ સુિદ અગિયારશ દેશદાઝ સ્ત્રી. દેશની લાગણી; રાષ્ટ્રભક્તિ દેવશયની એકાદશી સ્ત્રી, દેવપોઢી અગિયારશ; અષાડ દેશદ્રોહ પુ. દેશ પ્રત્યે બેવફાઈ દેવસેવા સ્ત્રી. દેવની મૂર્તિની પૂજા
દેશદ્રોહી વિ. દેશદ્રોહ કરનારું; પોતાના દેશને બેવફા દેવસ્થલ(-ળ), દેવસ્થાન ન. (સં.) મંદિર
દેશના સ્ત્રી. (સં.) બોધ; ઉપદેશ (જૈન) દેવળ ન. (સં. દેવકુલ, પ્રા. દેઅઉલ-દેઉલ) દેરું (ખાસ દેશનિકાલ પુ. દેશમાંથી કાઢી મૂકવું તે કરીને ખ્રિસ્તીઓનું)
દેશપાર ક્રિ.વિ. દેશની બહાર - દેશનિકાલ થયેલું દેવાતણ, (-ન) ન. (સં. દેવત્વ ઉપરથી) દેવપણું; દેવત્વ દેશપ્રેમ પું. દેશને માટે પ્રેમ; સ્વદેશાભિમાન; રાષ્ટ્રપ્રેમ; દેવાદાર વિ. (દવું+દાર) કરજદાર; માથે દેવું હોય એવું દેશભક્તિ દેવાધિદેવ પું. (સં.) દેવોના પણ દેવ-પરમેશ્વર; ઇંદ્ર દેશપ્રેમી વિ. (સં.) દેશપ્રેમવાળું; દેશભક્ત દેવાનાં પ્રિય વિ. (સં.) ખાસ કરીને અશોક માટેનો ઇલકાબ દેશબંધુ, દેશબાંધવ પં. દેશભાઈ; પોતાના વતનનો માણસ
- દેવોનો પ્રિય (૨) પં. બકરો [‘મોરેટોરિયમ' દેશભક્ત છું. દેશભક્તિવાળો; રાષ્ટ્રસેવક દેવામોકુફી સ્ત્રી, દેવું ચૂકવવાનું મોકૂફ રાખવા દેવું તે; દેશભક્તિ સ્ત્રી. દેશ પ્રત્યેની ભક્તિ, દેશપ્રેમ; રાષ્ટ્રપ્રેમ દેવાલય ન. (સં.) દેવમંદિર; દેવસ્થાન; દેરું. દેશભાઈ પું. પોતાના દેશનો માણસ; દેશબાંધવ દેવાવું અ.ક્રિ. “દેવું’નું કર્મણિ. અટકી જવું (૨) ખૂટવું; દેશવટો પુ. દેશની બહાર હાંકી કાઢવું એ (૨) પરદેશમાં
કાંઈ બાકી ન રહેવું (૩) નિર્વશ થવું એવું વાસ (૩) દેશાટન; દેશનિકાલ દેવાળિયું વિ. દેવાળું કાઢનારું, નાદાર; દેવું ન આપી શકે દેશસેવક છું. દેશસેવા કરનાર
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |