Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
તમ
3 ૮
તરતપાસ તમરું ન. રાતે તીણા અવાજથી બોલતું એક જીવડું યોગ્ય માંસ તમસ ન. (સં.) અંધારું (૨) અજ્ઞાન (૩) તમોગુણ તરકીબ સ્ત્રી. (અ.) યુક્તિ ; તદબીર તમસ્વતી, તસ્વિની વિ. સ્ત્રી. રાત્રિ; રાત
તરકોશી(સી) વિ. ત્રણ કોસ ચાલતા હોય એમ ચાલી તમંચો . (તુર્ક) દેશી પિસ્તોલ
લાલચ શકે તેવું (કૂવો, વાવ વગેરે) તમાં સ્ત્રી, (અ.) પરવા; દરકાર (૨) કમી; ખોટ (૩) તરક્કી સ્ત્રી, ઉન્નતિ; ચડતી તમાકુ સ્ત્રી. (પોર્ટુ. તબુકો, ફા. તમ્બાકુ, તંબાકુ તરખડ સ્ત્રી માવજત; સંભાળ (૨) ભાંજગડ; પંચાત તમાચ સ્ત્રી. તમાચો; થપ્પડ; લપડાક
તરખાટ પુ. ડર; ભીતિ; ત્રાસ (૨) હા; હોબાળ; તમાચો !. (ફા.) થપ્પડ; લપડાક
સનસનાટી (૩) બળાપો (૪) ગુસ્સો તમામ વિ. (૨) ક્રિ.વિ. (અ.) બધું; સંપૂર્ણ તરઘાયો છું. પહોળા મોંનો જબરો દેગ (૨) મોટું પહોળું તમારિ છું. (સં. તમ+અરિ) સૂર્ય
ઢોલ (૩) બેડોળ આકારની વસ્તુ તમારિતનયાસ્ત્રી. સૂર્યપુત્રી યમુના નદી વિભક્તિનું રૂપ તરઘેલું વિ. ગાંડા જેવું; તોરી
[જોર તમારું સર્વ. (અપ. તાર, તુચ્છકેર) “તમે’નું સંબંધ તરછ સ્ત્રી. (સં. તિરસ, પ્રા. તિર૭) અહંકાર; ગર્વ (૨) તમાલ પું. (સં.) એના નામનું એક ઝાડ
તરછટ સ્ત્રી, પ્રવાહી પદાર્થોન તળિયે બેઠેલો મેલ તમાલપત્ર ન. (સં.) તમાલવૃક્ષનું પાંદડું
તરછટ ક્રિ.વિ. તદન; એક તમાલપત્રી સ્ત્રી, તમાલપત્ર તમાશો કરનાર માણસ તરછોડવું, સ્ત્રીએ જોરથી વીંઝવાથી - તરછોડવાથી થતી તમાશ(ગીર, બીન) પું. તમાશો જોનાર; પ્રેક્ષક (૨) અસર (૨) તિરસ્કાર; છિત્કાર તમાશા પુ. મરાઠી લોકનાટ્યનો એક પ્રકાર
તરછોડવું સક્રિ. જોરથી આંચકો મારવો (૨) તિરસ્કારપૂર્વક તમાશો(-સો) . ઘણા લોકો જોવા એકઠા મળે એવો ખેલ કાઢી મૂકવું (૩) તુચ્છકારવું; ધિક્કારવું
કે રમત (૨) (લા.) ફજેતી. જેમ કે, તમાસો કરવો તરછોડ . તરછોડ; તરછોડવાની ક્રિયા, તિરસ્કાર (૨) તમાશો પં. મહારાષ્ટ્રનું એક લોકનાટ્ય; લલિત
(અંગને) ઝાટકવાની ક્રિયા તમિત્ર ન. (સં.) અંધકાર; તમસ; અંધારું
તરજ સ્ત્રી, તર્જ; ગાવાની ઢબ તમિસ્ત્રી સ્ત્રી, રાત્રિ (૨) અંધારી રાત
તરજ પં. આવેશ; જોશ (૩) ભય; ત્રાસ તમીજ સ્ત્રી સારા-નરસા વિશે વિવેકશક્તિ (૨) સભ્યતા; તરજુમિયું વિ. ભાષાની છટા કે ભાવ વિનાનું; માત્ર વિનય; વિવેક (૩) અદબ; આમન્યા
શાબ્દિક સમાનતાવાળું (ભાષાંતર) તમે, (-મો) સર્વ. (સં. સુખ-મુખ) બીજો પુરુષ સર્વનામ તરજુમો પુ. (અ.) ભાષાંતર; અનુવાદ તમોગુણ પં. (સં.) પ્રકૃતિનો ત્રીજો કનિષ્ઠ પ્રકારનો ગુણ તરડ સ્ત્રી. તડ; આછી ફાટ; ચીરો (૨) ક્રોધ; આકળો સ્વભાવ
તરડ(-ડા)નું અદ્ધિ, તરડ પડવી; ફાટવું (૨) વાંકું - ત્રાંસું તમ્મર સ્ત્રી. (સં. તિમિર) આંખે આવતાં અંધારાં-ચક્કર થવું (૩) વંકાઈને વિરુદ્ધ ચાલવું તર વિ. (ફા.) રસકસથી ભરેલું; તાજું (૨) ધરાયેલું; તૃમ તરડાટ પું. તરડાવું - ફાટવું તે (૨) અભિમાન; મરડાટ (૩) પૈસાદાર (૪) મસ્ત; ચકચૂર
તરણ ન. (સં.) તરવાની ક્રિયા (૨) તરવાનું સાધન; હોડી તર સ્ત્રી. (દ. તરિઆ-તરી) દહીંદૂધ પરની મલાઈની તરણ ન. (સં. તૃણ) તરણું
[થવો એ પોપડી (૨) નાની ખાડી
તરણ ન. (સં. તૃતર્ ક્રિયાવાચક) તરી જવું એ; ઉદ્ધાર તર સ્ત્રી, તરવાની ક્રિયા કે પદ્ધતિ
તરણતારણ વિ. (૨) પું. તરનારો અને તારનારો; તર સ્ત્રી. પહોળી હોડી; વહાણ; તરાપો (૨) રસ્તો ઉદ્ધારનાર; ઉદ્ધાર કરનાર -તર પ્રત્ય, ક્રિયાપદને લાગતાં નપુંસકલિંગ બનાવે છે. તરણિ સ્ત્રી. હોડી; તરણી: ત્રાપો
ઉદા. ઘડતર; ભણતર (૨) વિશેષણને લાગતાં ‘તેથી તરણિ(-ણી) ૫. સૂર્ય પુત્રી) યમુના નદી અધિક-વિશેષ” અર્થ સૂચવે છે. ઉદા. અધિકતર; તરણિતનયા સ્ત્રી. (પૌરાણિક માન્યતા પ્રમાણે સૂરજની
બદતર છે. જેમ કે, તરકોશી; તરધારું તરણી સ્ત્રી. (સં.) તરવાનું સાધન; ત્રાપો; હોડી તર ન. ત્રણના અર્થમાં શબ્દની શરૂમાં ઉપસર્ગ પેઠે આવે તરણું ન. (સં. તૃણ) તૃષા ; તણખલું તરકટ ન, પ્રપંચ: કાવતરે, કપટજાળ
તરણોપાય . (સં.) તરી જવાનો - બચવાનો ઉપાય (૨) તરકટખોર વિ. તરકટ કરવાની આદતવાળું
ઉદ્ધાર થવા-કરવાનો ઉપાય તરકટી(-ટિયું) વિ. તરકટ કરે એવું પ્રપંચી; કાવતરાખોર તરત ક્રિ.વિ. (સં. ત્વરિત, પ્રા. તુરંત) ઝટ; એકદમ તરકસ(-શ) ન, (ફાતીર્કશ) તીરનો ભાગ્યો
તરતનિકાલ ૫. ઝટ અપાતો નિકાલ; સમરી ડિસ્પોઝલ તરકારી સ્ત્રી, (ફા.) શાકભાજી: ભાજીપાલ (૨) ખાવા તરતપાસ સ્ત્રી, બારીક તપાસ - શોધ
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |