Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અધરકવું
૧૮
[અધિક્ષેત્ર અધરકવું સક્રિ. આખરવું; આધરકવું; અદરકવું (૩) અધોગતિ; અવગતિ અધરકંપ . (સં.) હોઠની ધ્રુજારી
અધઃપાતપું. (સં.) જુઓ ‘અધઃપતન' [‘નોન-મેટેલિક અધરણ ન. આધણ; આધારણ
અધાતુ સ્ત્રી. ધાતુ નહિ તે (૨) વિ. ધાતુનું નહિ એવું; અધરતાલ વિ. અધ્ધરતાલ: લટકતું; અનિશ્ચિત અધાધંધ, અધાધું(-ધંધ(-ધી) સ્ત્રી. ભારે અવ્યવસ્થા, અધરતું વિ. અધવચ બંધ પડેલું (૨) અધૂરું
અરાજકતા
[પૂરેપૂરું અધરપાન ન. (સં.) નીચલા હોઠ પરનું ચુંબનઆિસ્વાદ અધાધૂ(-ધો)મ ક્રિ.વિ. સાવ; તદન; બિલકુલ; નહાતાળ; અધરરસ પં. અધર (નીચલા હોઠ) ઉપરના ચૂંબનનો અધાધૂધ(-ધી) સ્ત્રી.ભારેઅવ્યવસ્થા અરાજકતા, અંધાધૂંધી અધરવટ કિ.વિ. અંતરિયાળ (૨) બારોબાર [અધરામૃત અધિ ઉપ. (સં.) સંજ્ઞાની પહેલાં આવતાં “મુખ્ય', “શ્રેષ્ઠ', અધરસુધા સ્ત્રી. (સં.)અધર(નીચલા હોઠ)નુંરસરૂપી અમૃત; “અધિક' એવો ભાવ દર્શાવતો ઉપસર્ગ ઉદા. અધિરાજ અધરાત સ્ત્રી. (સં. અર્ધરાત્ર, પ્રા. અદ્ધરા) અર્ધી રાત અધિક વિ. (સં.) વધારે; વધારાનું (૨) અતિશયોક્તિ (૨) ભારે અગવડનો વખત [(૨) અણીને વખતે જેવો એક અલંકાર
[તિથિ અધરાત-મધરાત ક્રિ.વિ. રાત્રે ખૂબ મોડે-ગમે તે વખતે અધિકતિથિ સ્ત્રી. જેમાં બે સૂર્યોદય આવી જતા હોય તેવી અધરામૃત ન. (સં.) અધર(નીચલા હોઠ)નું રસરૂપી અમૃત અધિકમાસ પું. વધારાનો (પુરુષોત્તમ નામનો) મહિનો અધરો-રૌ)ષ્ઠ પું. સં. અધરૌષ્ઠ) નીચલો હોઠ અધિકરણ ન. (સં.) અધિકૃત કરવું તે (૨) સ્થાન; આશ્રય અધર્મ છું. (સં.) ધર્મનહિ તે; પાપ; અનીતિ (૨) અન્યાય (૩) સાતમી વિભક્તિનો અર્થ (૪) પ્રકરણનો વિષય (૩) અર્તવ્ય (૪) શાસ્ત્રવિરુદ્ધ કર્મ કે વર્તન
અથવા વિભાગ કે જેમાં વિષય, સંશય, પૂર્વપક્ષ, અધર્મયુક્ત વિ. (સં.) અન્યાયી; ગેરવાજબી
ઉત્તર-પક્ષ અને સંગતિ એવાં પાંચ અંગ હોય છે (૫) અધર્મા(Oચરણ, ૦ચાર) પું. (સં.) ધર્મ વિરુદ્ધ વર્તન વિશ્વકોશ વગેરેમાં અપાતી વિષયનોંધ; “એન્ટ્રી અધર્મવિ. (સં.) ધર્મવિરુદ્ધવર્તનારું, અધર્માચરણી; દુરાચારી અધિકરણિક વિ. (સં.) અધિકાર ધરાવતું (૨) પું. અધર્મ વિ. (સં.) અધર્મવાળુ; ધર્મ વિરુદ્ધ
ન્યાયધીશ, ન્યાયાધિકારી નાકાદાર; માંડવિયો અધવચ સ્ત્રી. (જૂ.ગુ. અધવિચિ) મધ્ય; વચ (૨) કિ.વિ. અધિકર્મિક વિ., પૃ. (સં.) જકાત લેનાર અધિકારી; મધ્યમાં; વચ્ચે; અંતરિયાળ
અધિકાઈ સ્ત્રી. અધિક્તા; વશેકાઈ (વિશેષતા) અધવચરું વિ. અધવચ આવી રહેલું વચમાંનું (૨) નક્કી અધિકાધિક વિ. ઘણું વધારે
સ્થાન વગરનું ચોક્કસ ઠેકાણા વગરનું (૩) થોડુંઘણું અધિકાર પં. (સં.) સત્તા; હકૂમત (૨) હક્ક (૩) પાત્રતા; બગડેલું (૪) કાચી સમજવાળું; અર્ધદગ્ધ
લાયકાત (૪) પદવી (૫) પ્રકરણ (૬) (વ્યાકરણમાં અધવચલું વિ. વચ્ચે આવેલું; વચમાંનું
બીજા નિયમો પર અધિકાર ચલાવતો) મુખ્ય નિયમ અધવચાળ(-ળ) ક્રિ.વિ. અધવચ; અંતરિયાળ (૨) (૭) શબ્દનો વાક્યમાં સંબંધ મધ્યમાં, વચમાં (૩) સ્ત્રી. મધ્ય; વચ
અધિકારક્ષેત્ર ન. (સં.) સત્તા કે હકૂમતનું ક્ષેત્ર-તેનો વિસ્તાર અધવધરું વિ. અર્ધદગ્ધ; કાચી સમજવાળું
અધિકારપત્ર . (સં.) અધિકાર આપતો પત્ર કે લખાણ; અધવાયુંવિ. (સં.અધ્વવાહક, પ્રા. અદ્ધવાહઅ)ગાડાં ભાડે મુખત્યારનામું ફેરવનારું (૨) ન. તેનો ધંધો
અધિકારભેદ પું. (સં.) અધિકારનો તફાવત અધ(-ધો)વાયો છું. (સં. અધ્વવાહક, પ્રા. અદ્ધવાહ) અધિકારવશ વિ. (સં.) સત્તાને તાબે રહેતું (૨) ક્રિવિ. ગાડાં ભાડે ફેરવનાર (૨) ઢોરનો વેપારી
અધિકારની રૂએ અધવાર પું. અડધો વાર - દોઢ ફૂટનું માપ
અધિકારિતાસ્ત્રી. (સં.) અધિકારીપણું (૨) યોગ્યતા, પાત્રતા અધવાર પું, અડધો એકઠો કરેલો કે વારી દીધેલો જથ્થો અધિકારી વિ. (સં.) પાત્ર; લાયક(૨)હકદાર (૩) પુ.યોગ્યઅધવારવું અ.ક્રિ. અડધો સમય વીતી જવો (૨) સક્રિ. તાવાળો પુરુષ (૪) અમલદાર (૫) મુખ્ય વહીવટદાર અડધો-અડધ કરવું
અધિકાંશ પું. (સં.) મોટો ભાગ; ઘણો ભાગ અધવારિયું વિ. અડધું કરેલું (૨) ન. અધવા (૩) અડધું અધિક્ વિ. અધિક; અદકું; વધારે કરેલું કામ
ભાગિયો રાખવો તે અધિકૃત વિ. (સં.) નીમેલું (૨) સત્તાવાળું (૩) સત્તાવાર; અધવારું ન. બે સ્થળે રહેવાનું રાખવું તે (ર) અડધે ભાગે ‘ઓથોરાઇઝડ' (૪) અનેક પ્રમાણીથી ચકાસીને સિદ્ધ અધવાવયે વિ. અડધું વાપરેલું-ખર્ચલું-ઉપયોગમાં લીધેલું કરવામાં આવેલું; પ્રમાણિત અધઃ ક્રિ.વિ. (સં.) નીચે સમાસમાં સંજ્ઞા કે વિશેષણની અધિકૃતિ સ્ત્રી. (સં.) અધિકાર (૨) મુખત્યારનામું
પૂર્વે નીચે કે નીચેનું એવા અર્થમાં. ઉદા. અધઃપતન) અધિકોશ છું. (સં.) “બૅન્ક અધઃપતન ન. (સં.) નીચે પડવું તે (૨) અવગતિ; પડતી અધિક્ષેત્ર ન. (સં.) અધિકારક્ષેત્ર: હકમત
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |