Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચણસીલી
૨૭૬
[ચતુરાસન ચડસીલું વિ. ચડસ ભરેલું
ચણતરિયો છું. ચણનારો કારીગર ચડાઈ સ્ત્રી. (‘ચડવુંઉપરથી) લશ્કરી આક્રમણ; હુમલો ચણભણ ક્રિ.વિ. ધીમે અવાજે ઘુસપુસ થાય એમ (૨) ચડાઉ વિ. ફૂલણજી (૨) ઝટ ગુસ્સે થઈ જાય એવું (૩) સ્ત્રી. ધીમે અવાજે ચાલતી લોકચર્ચા
જમીનને માફક એવું; ગુણકારી (૪) ચઢવા-સવારી ચણભણવું સક્રિ. ચણભણ કરવી; ઘુસપુસ કરવી
કરવા યોગ્ય [ઉતરાણ (૨) સારી અને માઠી દશા ચણભણાટ પુ. ચણભણવું તે; ઘુસપુસ (૨) અફવા ચડાઊતર(રી) સ્ત્રી, ચડવું અને ઊતરવું તે; ચડાણ- ચણવું સક્રિ. (સં. ચિનોતિ; પ્રા. ચિણઈ) (ઈટ વગેરે વડે) ચડાચડ(-ડી) સ્ત્રી. હુંસાતુંસી; સરસાઈની સ્પર્ધા
દીવાલ; મકાન વગેરે બનાવવું ચડામણી સ્ત્રી. ચડાવવું-ઉશ્કેરવું તે; ઉશ્કેરણી
ચણવું સક્રિ. (સં. ચિનોતિ, પ્રા. ચિણઈ = એકઠું કરે છે ચડાણ ન. ઊંચે ચડવાનો ઢોળાવ; ચડાવ
ઉપરથી) વીણીને ખાવું (પક્ષી માટે) ચડાવ છું. ઊંચાણ (૨) ચડતા ઊંચાણવાળી જગા (૩) ચણાનાર ૫. ચણાના છોડ ઉપરથી મળતો ક્ષાર તેવો માર્ગ (૪) વૃદ્ધિ; વધારો
ચણાપણી સ્ત્રી, ચણાનો પોપટાવાળો છોડ (૨) તેવા ચડાવવું અ.ક્રિ. “ચવું'નું પ્રેરક (૨) ઉશ્કેરવું (૩) આરોગી છોડની ઝૂડી જવું; ખાઈ જવું
તે (૪) ચડાવવું તે ચણિયારું ન. જે ખાડામાં ટેકાવાથી બારણું ફરે છે તે ચડાવો પું. ચડાવ; (૨) ચડાઈ (૩) ચડવું કે ચડી આવવું ચણિયો છું. (“ચરણ” પરથી) ઘાઘરો; ચરણિયો ચડિયાતાપણું. ચડિયાતું હોવું તે (ગુણલક્ષણમાં) એિવું ચણી સ્ત્રી, નાનો ચણો; ચણાની એક જાત ચડિયાતું વિ. (‘ચડવું' ઉપરથી) વધારે સરસ; ચડતું; ચડે ચણીબોર ન. ચણા જેવું નાનું એક જાતનું બોર ચડીચોટ ક્રિ વિ. એકદમ; ઝપાટાબંધ (૨) ભયંકર રીતે ચણો . છડેલી કોદરી ચડેડાટ ક્રિ.વિ. મોટે અવાજે (ફાટવું)
ચણો છું. (સં. ચણક, પ્રા. ચણઅ) મગ જેવું એક કઠોળ ચડ્ડી સ્ત્રી, (કન્નડ) અર્થે પાટલૂન
ચણોઠિયું વિ. ચણોઠીના રંગનું; કસુંબલ ચઢઊતર સ્ત્રી. ચડવું અને ઊતરવું તે; ચડઊતર ચણોઠી સ્ત્રી, (પ્રા. ચિણોઠી, પ્રા. ચિણોઠી) રાતી ચઢવું સક્રિ. અ.કિ. ચવું. નીચેથી ઉપર જવું (૨)
અથવા કાળી પીળી કે સફેદ ગુંજાની વેલ (૨) તેનું વધીને ઊંચે જવું (૩) સવાર થવું (બેસવું) (૪) ફળ (૩) વાલના ત્રીજા ભાગનું વજન; રતી ચઢાઈ કરવી (૫) ગુસ્સે થવું (૬) ટૂંકું થવું (.દા. ચણોઠીભાર વિ. બહુ થોડું; ચણોઠી જેટલા વજનનું પેન્ટ ચઢી ગયું) (૭) -ની લતમાં ફસાવું
ચતરમાર ૫. બિલાડીનો ટોપ ચઢાઈ સ્ત્રી, લશ્કરી આક્રમણ; ચડાઈ; હુમલો ચતરંગ વિ. ચાર અંગવાળું (૨) ન. એક જાતનું વાજું ચઢાઉ વિ. ચડાઉ; ફૂલણજી (૨) ઝટ ગુસ્સે થઈ જાય એવું ચતરંગી વિ. વિવિધ પ્રકારનું; ભાતભાતનું
(૩) જમીનને માફક એવું; ગુણકારી (૪) ચઢવા- ચતુર્ વિ. (સં.) ચાર (સમાસમાં પૂર્વપદ તરીકે. ઉદા. સવારી કરવા યોગ્ય
ચતુર્ભુજ, ચતુર્મુખ) ચઢાઊતર(-રી) સ્ત્રી. ચડવું અને ઊતરવું તે ચતુર વિ. (સં.) ચાલાક, હોશિયાર; યુક્તિબાજ ચઢાચઢ(-ઢી) સ્ત્રી. હુંસાતુંસી; સરસાઈની સ્પર્ધા ચતુરતા સ્ત્રી. (સં.) ચતુરાઈ; ચતુરપણું ચઢાવ ૫. ચડાવ; ઊંચે ચડવાનો ઢોળાવ (૨) વૃદ્ધિ; ચતુરશિરોમણિ વિ. ચતુરોમાં શ્રેષ્ઠ વધારો (૩) ચડાઈ
ચતુરસુજાણ વિ. ચતુર અને સમજુ ચઢાવવું અ.ક્રિ. ચડાવવું; ઉશ્કેરવું (૨) આરોગી જવું ચતુરગ્સ વિ. (સં.) ચખૂણિયું; ચાર ખૂણાવાળું ચઢાવો પું. ચડાવો; વૃદ્ધિ; વધારો (૨) ઊંચે ચડવાનો ચતુરંગ વિ. (સં.) ચાર અંગવાળું (સૈન્ય) (૨) પં. શેતરંજ ઢોળાવ (૩) ઉશ્કેરણી
ચતુરંગિણી વિ. સ્ત્રી. (સં.) હાથી, ઘોડો, રથ અને ચઢિયાતાપણું ન. ચડિયાતાપણું
પાયદળ એ ચાર અંગવાળી (સેના) ચઢિયાતું વિ. ચડિયાતું (૨) વધારે સરસ; ચડતું ચતુરંગી વિ. (સં.) ચતુરંગ; ચાર અંગવાળું ચણ સ્ત્રી, પંખીઓને ચણવા માટે નખાતું અનાજ ચતુરંત વિ. (સં. ચતુર્ + અંત) ચાર છેડાવાળું ચણ સ્ત્રી, ચીણ; કરચલીવાળી કપડાની સીવણી ચતુરા વિ. સ્ત્રી. (સં.) ચતુર સ્ત્રી (૨) સ્ત્રી ચણક . (સં.) ચણો
ચતુરાઈ સ્ત્રી. ચતુરપણું; ચાલાકી ચણચણ કિ.વિ. ચણણ થાય એમ
ચતુરાનન વિ. ચાર મુખવાળું (૨) ૫. (સં.) ચાર ચણચણવું અ.ક્રિ. ચચણવું; બળતરા થવી
મુખવાળા-બ્રહ્મા ચણચણાટ . ચચણાટ; બળતરા
ચતુરાશ્રમ પું. (સં.) ચાર આશ્રમ : બ્રહ્મચર્યાશ્રમ, ચણતર ન, ચણવું તે; ચણવાનું કામ (૨) ચણવાની રીત
ગૃહસ્થાશ્રમ, વાનપ્રસ્થાશ્રમ અને સંન્યસ્તાશ્રમ
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |