Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચટી
૨૭૫
ચિડસાચડસી ચટ ક્રિ.વિ. સાથે (૨) તદન સફા (ખાવાનું) (૩) ઝટ; ચટ્ટાં ક્રિ.વિ. ચટ; ઝટ (૨) ખતમ; ઓહિયાં ખડક ચપટી સાથે
ચટ્ટાન સ્ત્રી, (હિ.) મોટી પહોળી શિલા કે ઊભો આખો ચટક છું. (સં.) ચકલી
ચડ(-ઢ) સ્ત્રી. ચડવું તે; મમત
[ઊતરી ચટક વિ. (સં. ચટુ ઉપરથી) આંખે બાઝે એવું દીપતું ચડ(-ઢ)ઊતર(-રી) સ્ત્રી. ચડવું અને ઊતરવું તે; ચા
(ઉદા. લાલ ચટક) (૨) સ્ત્રી, લહેજત; સ્વાદ (૩) ચડચડ ક્રિ.વિ. બળવાના એવા અવાજથી [બળવું ચટકો; ડંખ (૪) ચાનક; લાગણી
ચડચડવું અ.ક્રિ. તતડવું (૨) ચડચડ એવા અવાજ સાથે ચટકચાંદની સ્ત્રી. ઘણી સ્વરૂપવાન સ્ત્રી
ચડગડાટ પું. ચચડ એવો અવાજ; તતડાટ ચટકતું વિ. ભપકાદાર; ચટકદાર
ચઢઊતર(-રી) સ્ત્રી, જુઓ ચડઊતર(-રી) ચિડાવ ચટકતું વિ. ચટક ચટક કરતું
ચડ(-4)ણ ન. (‘ચડવું' ઉપરથી) ઊંચે ચડવાનો ઢોળાવ; ચટકદાર વિ. સ્વાદિષ્ટ; લહેજતદાર (૨) મોક; ચડ(-)તી સ્ત્રી. (ચડવું પરથી) ઉન્નતિ (૨) બઢતી; વૃદ્ધિ ચિત્તાકર્ષક (૩) મનમાં ડંખે તેવું (૪) લાગણી ઉશ્કેરે ચડ(-ઢ)તીપડતી સ્ત્રી, ચડવું અને પડવું તે; અસ્તોદય એવું (લખાણ, ભાષણ).
ચડ(-ઢ)તી ભાંજણી સ્ત્રી, નાનામાંથી મોટા પરિમાણમાં ચટકમટક વિ. ફાંકડું; નખરાંબાજ (૨) સ્ત્રી, વરણાગિયો- રકમ ફેરવવી તે નખરાંબાજ દેખાવ કે ચાલવાની રીત
ચડ(-4)ની શ્રેઢી સ્ત્રી. સરખા ઉત્તરની અથવા સરખા ચટકવું સક્રિ. ચટકો ભરવો (૨) મનમાં ચટકો લાગવો ગુણોત્તરની વધતી સંખ્યાઓનો હિસાબ ગણવાની (૩) અ.ક્રિ. (ચાંદનીનું) દીપવું; ખીલવું
રીત (ગ.) ચટકંતું વિ. ચટકતું
ચડ(-)તું વિ. વધતું; ઊંચે જતું (૨) ચડિયાતું ચટકાવવું સક્રિ. ચટકો ભરવો; ડંખ મારવો; કરડવું ચડપ (૦ચડપ) કિ.વિ. ઉતાવળથી; ઝડપથી ચટાકાવવું સ.કિ. મનમાં ખેંચવું
ચડપવું સક્રિ. ચડપ કરી ઊંચકી લેવું; ઝડપવું ચટકી સ્ત્રી તીવ્ર લાગણી (૨) ચૂંટી;ચપટી (૩) મોહિની (૪) ચડભડ સ્ત્રી, (દ, ચડપડ) ચડભડવું તે; તીવ્ર બોલાચાલી
ખૂલતો લાલ રંગ (૫) કપડાં વગેરેનો રંગ ખૂલવો તે ચડભડવું અ.કિ. ગુસ્સે થવું; ખીજવું; લડી પડવું; ચટકીલું વિ. (હિ.) ભપકાવાળું; ભડકીલું (૨) મજેદાર ઊંચાનીચા થવું ચટકો છું. દંશ; ખ (૨) મનની તીવ્ર લાગણી (૩) સ્વાદ; ચડભડાટ . ચડભડ; ભારે બોલાચાલી (૨) મનદુ:ખ લહેજત; ચસકો
ચડવું સક્રિ. અ.ક્રિ. (સં. ચઢતિ, પ્રા. ચડઈ) નીચેથી ઉપર ચટચટ ક્રિ.વિ. ઝટઝટ; સપાટામાંએિક ચટાકેદાર વાની જવું (૨) વધવું; ઊંચે જવું (ઉદા. ભાવ, રેલ) (૩) ચટણી સ્ત્રી. (દ. ચટ્ટ = ચાટવું+અણી) વાટીને બનાવાતી સવારથવું; બેસવું (ઉદા. ઘોડે ચડવું) (૪) ચડાઈ કરવી ચટપટ ક્રિ.વિ. તાબડતોબ; ઝટપટ [સંતાપ (ઉદા. માળવા ઉપર ચડી આવ્યો.) (૫) બફાવું; ચટપટી સ્ત્રી, અતિ ઉત્સુકતા; તાલાવેલી (૨) અકળામણ; રંધાવું (ઉદા. દાળ ચડી ગઈ છે.) (૬) ગુસ્સે થવું ચટવું અ.કિ. (સં. ૨) દિલ પર ચોટ લાગવી
(ઉદા. ચડીચડીને બોલે છે.) (૭) સંકોચાવું; ટૂંકું થવું ચટાઈ સ્ત્રી. (સં. કટ) સાદડી
(ઉદા. કપડું ચડી ગયું.) (૮) –ના કરતાં શ્રેષ્ઠ ઠરવું ચટાકેદાર વિ. સ્વાદિષ્ટ; લહેજતદાર સ્વિાદ (૯) –નો નશો કે ખૂબ અસર કે પાસ લાગવો (ઉદા. ચટાકો પં. (દ. ચક્ર = ભૂખ) ચટકો; તીવ્ર લાગણી (૨) અફીણ વગેરે તથા થાક, ક્રોધ, કાટ, રંગ વગેરે) ચટાચટ કિ.વિ. ચટચટ; ઝટઝટ; ઝટપટ
(૧૦) -ની લતમાં કે નાદમાં ફસાવું (ઉદા. હઠે ચડવું) ચટાડવું સક્રિ, “ચાટવું'નું પ્રેરક
(૧૧) (કોઈ વસ્તુની બાકી) વધવી, ચૂકતે કે અદા ચટાપટા પુ.બ.વ. રંગબેરંગી આડાઅવળા પટા
કરવાનું એકઠું થવું (ઉદા. કામ, ઉઘરાણી, રજા વગેરે) ચટાપટાળું વિ. ચટાપટાવાળું
(૧૨) લેપ કે અર્ચા કરવી (ઉદા. હનુમાનને તેલ ચટાપટી સ્ત્રી, ચટપટી; તાલાવેલી (૨) અકળામણ; સંતાપ ચડવું; પીઠી ચડવી) (૧૩) ગર્વથી ફૂલવું (૧૪) નૈવૈદ્ય ચટિયુંવિ. (‘ચટ'સ્ત્રી. ઉપરથી) જિદી; હઠીલું (૨) ચટવાળું વગેરે તરીકે અપાવું (ઉદા. દેવને ફૂલ, નાળિયેર ચડવું) ચટીલું વિ. ચટવાળું; ચટિયું (૨) હઠીલું; જિદી
(૧૫)-નાઉપરઢાંકણકે ગલેફ પેઠે આવવું (ઉદા. પૂઠું, ચકલું ન. દષ્ટાંતરૂપ ટુચકો
લાંચિયું ગલેફ વગેરે) (૧૬) ચઢવું ચટૂ-ટુ)ડું વિ. (‘ચાટવું' ઉપરથી) ખાવાનું લાલચું (૨) ચડવો છું. માટીની નાની લોટી; ઉલેચણું ચટોચટ(-ઢ) ક્રિ.વિ. (‘ચટ' કિ.વિ. ઉપરથી) તાબડતોબ, ચડસ ૫. એક માદક પદાર્થ (૨) વ્યસન; ચસકો; લત - ટપટ
(૩) મમત; જીદ (૪) ઈર્ષ્યા (૩) વિરોધ ચટ્ટ ક્રિ.વિ. ચટ; ઝટ
ચડસાચડસી સ્ત્રી. હુંસાતુંસી (૨) શત્રુતા ભરેલી હરીફાઈ
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |