Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ખાંસી ૨૨૨
[ખીલડી ખાંસી સ્ત્રી. (સં. કાસા, પ્રા. કાસ-ખાસ) ઉધરસ; ઠાંસો નાણું (૨) ખાસ વાપરવા મળેલું નાણું , ખિખિયાટો ૫. ખીખી કરવું તે; હસાહસ
ખિસું ન. ખી; ગજવું ખિખિયારો . (રવા.) કંટાળો ઊપજે તેવી રીતે હસવું Mિટી સ્ત્રી, જુઓ ખીંટી’ ખિચડિયું વિ. (‘ખીચડી' ઉપરથી) પંચરાઉ; ભેળસેળવાળું ખિટો . જુઓ ખીંટો” (૨) ખીચડીના જેવું
ખીખી ક્રિવિ. એવો અવાજ કરીને (૨) સ્ત્રી, ખીખી હસવું ખિજમત સ્ત્રી. (અ. ખિદમત) સેવાચાકરી; તહેનાત તે; ખડખડાટ હસવું તે ખિજમતગાર પં. સેવક; નોકર; ચાકર
ખીચ વિ. ગીચ; ભરચક ખિજમતગારી સ્ત્રી. ખિદમતગારી; સેવાભાવ ' ખીચડપાક ૫. ખીચડી (તુચ્છકારમાં) ખિજવણી સ્ત્રી. (અ.) ખીજવવું કે ચીડવવું તે ખીચડી સ્ત્રી. (સં. ખિચ્યા, પ્રા. ખિચ્ચા) ચોખા અને ખિજવાટ કું. ખિજાવું તે; ગુસ્સો; ક્રોધ (૨) ચીડ દાળની મિશ્રણની એક વાની ખિજાવવું સક્રિ. “ખીજવું'નું પ્રેરક
ખીચડીખાઉ વિ. ખીચડી ખાનારું (૨) હલકી પંક્તિનું ખિજાવું અક્રિ. “ખીજવુંનું કર્મણિ [‘ખઝાં'). ખીચડું ન. ખીચડી (તુચ્છકારમાં) ખિજાં(-ઝાં) સ્ત્રી. (ફા.) પતજડ; પાનખર (શુદ્ધ ઉચ્ચાર ખીચડો છું. આખા મગ અને ચોખાની અથવા આખા ઘઉં ખિડકી સ્ત્રી. (હિ) બારી
અને દાળની ખીચડી (૨) ખીચડું (૩) ગોટાળો; ખિતાબ છું. (અ.) ઇલકાબ; પદવી; ઉપાધિ
સેળભેળ તે ખિદમત સ્ત્રી. ખિજમત; સેવાચાકરી
ખીચા(-ચોખીચ કિ.વિ. ગીચોગીચ; ભરચક; ઠાંસીઠાંસીને ખિદમતગાર પં. ખિજમતગાર સેવક નોકર
બીચિયું ન. ચોખાના બાફેલા લોટનો પાપડ-પાપડી માટે ખિન વિ. (સં.) દિલગીર; ગમગીન
બાફેલ લોટ ખિન્નતા સિ. ખિન્ન હોવાપણું
ખીચી સ્ત્રી, જારચોળાનો બાફેલો લોટ મિાટે પાડેલું નામ ખિન્નમનસ્ક વિ. ઉદ્વેગભર્યા મનવાળું
ખીજ સ્ત્રી. (દ. ખિજ્જિા ) ચીડ; ગુસ્સો (૨) ખીજવવા ખિન્ની સ્ત્રી, (સં. સીરિણી) રાયણ
ખીજડો છું. (સં. ખદિર) એક ઝાડ; સમડો (૨) શમીવૃક્ષ ખિરાજ સ્ત્રી. ખંડણી બિાજરાના કાચા કણવાળું (ડું). ખીજવવું સક્રિ. ખીજે એમ કરવું; ચીડવવું બિરોયું વિ., ન. (સં. શીર=દૂધ) દુધાળ (ઢોર) (૨) ખીજવાવું અ.ક્રિ. “ખીજવવું'નું કર્મણિ બિલકોડી સ્ત્રી. ખિસકોલી: બિલાડી
ખીજવું અક્રિ. (સં. ખિઘતિ, પ્રા. ખિજઈ) ગુસ્સે થવું ખિલખિલ કિ.વિ. ખિસકોલીનો અવાજ હોય એવા (૨) સક્રિ. ડાંટવું; વઢવું; ઠપકો આપવો
અવાજથી (૨) ૫. ખૂબ હસવાનો અવાજ ખીણ સ્ત્રી. બે ટેકરીઓ વચ્ચે આવેલો સાંકડો માર્ગ (૨) ખિલખિલાટ પું. ખિલખિલ અવાજે હસવું તે
પર્વતના બે ઊંચા ભાગ વચ્ચેનો પ્રદેશ [જડેલું નંગ ખિલવટ(-ણી) સ્ત્રી. ખીલવવું તે
ખીમણું ન. નંગની બેસણીનું ખાનું (૨) વાળી કે નથમાં ખિલવાડ કું., સ્ત્રી. રમત; ખેલ; તમાશો (૨) મન ખીમો છું. (અ. કમ) માંસનો છૂંદો બહેલાવ (૩) છળકપટ; પ્રપંચ; દગો
ખીર સ્ત્રી. (સં. ક્ષીર, ફીરક, પ્રા. ખીરઅ) દૂધભાતની ખિલાફ વિ. (અ.) વિરુદ્ધ; પ્રતિકૂળ
એક વાની (૨) ક્ષીર; દૂધ ખિલાફત સ્ત્રી. (અ. ખલીફાત) ખલીફની ગાદી અથવા ખીરું ન. લોટ અને પાણીને અડવાળી કરેલો રગડો (પૂડા, સત્તા (૨) ઇસ્લામની સેવા
ભજિયાં વગેરે બનાવવા) (૨) ખમીર ચડાવેલો ખિલાફતી વિ. ખિલાફતને લગતું
આથો (જલેબી વગેરેનો) (૩) એક જાતનું જાડું કાપડ ખિલાવટ સ્ત્રી. ખિલવટ; ખીલવવું તે
(૪) ખરેટું; કરેટું (૫) એક જાતની કુમળી કાકડી ખિલાવવું સક્રિ. ખીલે એમ કરવું
બીરો છું. એક શાક; કાકડી ખિલાવું અ.ક્રિ. ઊંચે અટકી રહેવું; ભરાઈ જવું, ટિંગાવું ખીરોદકન. શીરોદક; દૂધ જેવું સફેદ પાણી (૨) સાગરનાં ખિલોડી સ્ત્રી, બિલકોડી; ખિસકોલી
મોજાંની છાપણીવાળું સ્ત્રીઓનું એક વસ્ત્ર (૩) એક ખિલોણું ન. (હિ. ખિલૌના) રમકડું
ધોળું રેશમી વસ (૪) ક્ષીરસાગર ખિસકાવવું સક્રિ. “ખીસકવું'નું પ્રેરક
ખીલ પુ. (સંકિલ) જુવાનીમાં મોં પર થતી ફોલ્લી (૨) ખિસકોલી સ્ત્રી. એક જનાવર; બિલકોડી
આંખના પોપચાં પર થતી લોહીમાંસની ગડી (૩) ખિસિયાણું વિ. ખસિયાણું; ઝંખવાણું; ખશિયાણું
ઘંટીનો ખીલડો (૪) ચીચવાનો ઊભો ડાંડો ખિસ્સાકાતરુ વિ. ખીસાકાતરુ ખીસું કાતરી ચોરી કરનાર ખીલગોટીલો પં. બંટીનો ખીલડો (૨) બાળકોની એક રમત ખિસ્સાખર્ચ(-રચ) ન. ખરચવા માટે ખિસ્સામાં રખાતું ખીલડી સ્ત્રી, નાની ખીલી
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |