Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ખંખોળિયા]
૨ ૧ ૬
[ ખંભાતી ખંખોળિયાં ન.બ.વ. પાણીથી નવડાવવું તે તિ ભરે તે [પાડવો-રદિયો આપવો તે; પ્રત્યાખ્યાન ખંખોળિયુંન. (બાળકોની ભાષામાં) માથે પાણી રેડીનાહવું ખંડન ન. (સં.) તોડવું તે (૨) દલીલ કે વાદને તોડી મંગ પું. ખડકલો; ઢગલો (૨) દાઝ; વેર (૩) સારો બદલો ખંડન-મંડન ન. તોડવું અને માંડવું તે (૨) ચર્ચામાં વાદને આપવો (૪) ખંત; ખાંત
ખાંગું તોડવો અને માંડવો તે બંગ વિ. પંજ (લંગડું); ભૂલું (૨) એક બાજુ નમેલું; ખંડનાત્મક વિ. (સં.) જેમાં બીજાના સિદ્ધાંતો કે દલીલોને બંગડ વિ. ક્રોધી; ઉગ્ર
તોડી નાખવાનું ઠેર ઠેર હોય તેવું બંગડ સ્ત્રી. બહુ પાકી ઈંટ; ખંજર
ખંડવું સક્રિ. (સં. ખ) તોડવું; કકડા-વિભાગ કરવા (૨) મંગળાવવું સક્રિ. ખંખળાવવું (ઝબકોળીને ધોવું)
માગતા પેટે અમુક ઓછું આપી પતાવવું (૩) સામટો બંગાળનું સ.કિ, પાણીથી ખબ ધોઈ સાફ કરવું (૨) ભાવ ઠરાવીને સોંઘામાં ખરીદવું પાણીના કોગળા કરી મોં સાફ કરવું
ખંડશ ક્રિવિ. (સં.) ટુકડેટુકડા; થોડું થોડું કરીને ખંચકાવું અક્રિ. ખમચાવું; ખેંચાવું; અટકવું; પાછા પડવું ખંડશિખરણી સ્ત્રી. (સં.) શિખરિણી છંદનાં ચરણોને પંચામણ સ્ત્રી. પંચાવું તે; ખચકાટ; આનાકાની
૬ અને પછીના ૧૧ અક્ષરોના ટુકડા પાડી તે તે પંચાવું અ.ક્રિ. ખમચાવું; અટકવું; પાછા પડવું
ટુકડાના આવર્તનવાળો કરેલો છંદ પ્રકાર ખચેરવું સક્રિ. ખંખેરવું; ખેરવી નાખવું (૨) ઝાટકણી ખંડહરિગીત ન., પુ. ૨૮ માત્રાના હરિગીત છંદની પહેલી કાઢવી, ધમકાવવું (૩) મારવું
- બે માત્રા જતી કરી સાધવામાં આવેલો છંદ પ્રકાર અંજ વિ. (સં.) લંગડું; લૂલું
ખડખંડા સ્ત્રી, (‘ખાંડવું ઉપરથી) ઉપરાઉપરી ખાંડવું તે ખંજત્વ ન. (સં.) લંગડાપણું નિાનો ખાડો (૨) ખંડાખંડી; તોડાફોડી [ભીડ; તોડાફોડી ખંજન ન. (સં.) એક પક્ષી (૨) હસતાં ગાલમાં પડતો ખંડાખંડી સ્ત્રી, (સર. પ્રા. ખંડાનંડિ) કચરકચરા; ભીડખંજર ન. (ફા.) કટાર જેવું બેધારું એક શસ્ત્ર; જમૈયો ખંડામણ ન. ખાંડવાની ક્રિયા (૨) ખંડામણી ખંજરી સ્ત્રી, (હિ.) ઘૂઘરીઓવાળી નાની નગારી - ડફ ખંડાવવું અ.ક્રિ. ખાંડવું, “ખંડવુંનું પ્રેરક ખંજરી સ્ત્રી, ઘાસ રાખવાની જગા
ખંડાવું અ.કિ. ‘ખાંડવું', “ખંડવું'નું કર્મણિ (૨) નુકસાનમાં ખંજવાળ સ્ત્રી. (સં. ખજું, પ્રા. ખજજુ ઉપરથી) ચામડીનો આવવું (૩) પીડાવું; ભીડમાં હેરાન થવું
એક રોગ; લૂખસ; ચૂંટ (૨) ચળ; વલૂર ખંડિત વિ. (સં.) ભાંગેલું; જેનો એક કે વધુ ભાગ તૂટ્યો ખંજવાળવું સ.ક્રિ. (સં. ખજું, પ્રા. ખજજુ ઉપરથી “આલુ છે તેવું (ખાંડું)
તાબેદાર (૨) ખંડિત પ્રત્યય લાગી “ખજ્જઆ દ્વારા) ખણવું; વલૂરવું ખંડિયું વિ. (પ્રા. ખઅિ=પરાજિત) ખંડણી ભરનારું; ખંજળ સ્ત્રી. ખંજવાળ; વલૂર ખણવું; વલૂરવું ખંડિયેર ન. (સં. ખંડિતગૃહ, પ્રા. ખંડિઅહર) ભાંગીતૂટી ખજોળવું સક્રિ. (સં. ખજું, પ્રા. ખજુ) ખંજવાળવું; ઇમારત; પડી ગયેલા ઘરનું ખોખું બંટાવું ક્રિ. સમાવું (૨) પોષાવું; નભવું
ખંડેર ન. (સં. ખડગૃહ, પ્રા. ખંડહર) ખંડિયેર પુરુષ ખંડ વિ. (સં.) વિભાગવાળું (૨) નાનું; ટૂંકું (૩) ૫. ખંડે(વેલ)વાલ પું. રાજસ્થાનનીવણિકોની એક જ્ઞાતિ કેતેનો
ભાગ; કકડો (૪) જૂથ; સમૂહ (૫) પ્રકરણ (૬) ખંત સ્ત્રી. (સં. શાન્તિ,પ્રા.ખંતિ) ચીવટપૂર્વકલાગ્યા-મંડ્યા એક ચોળી કે કાંચળી જાય તેટલું મોળિયાં સાથે વણેલું રહેવાનો ગુણ (૨) ચીવટ; કાળજી (૩) ખાંત; હોંશ કાપડું; રેજો (૭) ઘરનો એક ભાગ; ઓરડો (૮) ખંતીય,(હું) વિ. ખંતવાળું; હોંશીલું, ચીવટવાળું ખાડો પૃથ્વીના પાંચ મોટા ભાગોમાંનો પ્રત્યેક (એશિયા, નંદક પં. (અ) કોટ કે કિલ્લાને ફરતી આવેલી ખાડી (૨)
અમેરિકા, આફ્રિકા, યુરોપ અને ઑસ્ટ્રેલિયા) બંધ પું. (સં. સ્કંધ) ખભો; ખાંધ ખંડક પં. નાનો ઓરડો
ખંધાઈ સ્ત્રી. (‘ખંધું' પરથી) લુચ્ચાઈ; ધૂર્તતા ખંડકથા સ્ત્રી. (સં.) નાની-ટૂંકી વાર્તા
બંધાડિયો ધું. રાનીપરજમાં રખાતો ઘરજમાઈ ખંડકાવ્ય ન. (સં.) મહાકાવ્યનાં બધાં લક્ષણ જેમાં ન હોય ખંધું વિ. (સં. સ્કંધ, ફા. કન્દ = હસેલું) લુચ્યું; ધૂર્ત
તેવું વિભિન્ન વૃત્તો-છંદોવાળું અને પ્રસંગનિરૂપણવાળું ખંધોલું ન. (સં. અંધક) કાંધ; ખાંધ (૨) બળદની ખૂંધ કાવ્ય
(૩) બળદને કાંધ પાડવા ખાંધે મૂકાતું લાકડું ખંડગ્રહણ ન. (સં.) સૂર્ય કે ચંદ્ર સંપૂર્ણ ગ્રસ્ત ન હોય એવું બંધોલો છું. ખભાનો ઉપરનો ભાગ; કાંધ
ગ્રહણ (૨) જે અંશનો જ સ્વીકાર કરી પ્રધાન સ્થાને પંપાલી(-ળી) સ્ત્રી. ખેતીનું એક ઓજાર, પંજેટી સ્થાપવાના દોષ
તિાલની જાતિ ખંભ . (સં. સ્કમભ) થાંભલો; સ્તંભ ખંડજાતિ સ્ત્રી. (સં.) પાંચ કે પંચમાંશ માત્રાના ખંડવાળા ખંભાતી વિ. (મૂળ ખંભાતમાં બનતું) એક મજબૂત જાતનું ખંડણી સ્ત્રી, ખંડિયું રાજય ઉપરી રાજયને જે રકમ દર વર્ષે (તાળું) (૨) ખંભાત ગામનું કે તેને લગતું
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |