Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કડાકો
૧ ૪૨
[ કણકિયું કડાક ક્રિ.વિ. કડાક એ અવાજ કરીને
હાથકડી; બેડી (૪) વિ. સખત; કડક; કઠણ કડાકડ ક્રિ.વિ. કડાકડ એવા અવાજ સાથે
કડું વિ. (હિ. કડા) સ્વાભાવે કડક (૨) સખત બેસ્વાદ કડાકડી સ્ત્રી, ચડસાચડસી (૨) સખત બોલાબોલી; કડૂચું વિ. કડવા જેવા સ્વાદનું; કડવાશ પડતું (૨) કસાણું; મારામારી (૩) કડાકો; લાંઘણ
કડૂસલો છું. અવ્યવસ્થિત ઢગલો; ખડૂકલો કડાકૂટ સ્ત્રી. માથાકૂટ; લમણાઝીક
કિડેટાટ કિ.વિ. સપાટાબંધઃ ઝપાટાબંધ કડાકૂટિયું વિ. માથાફોડિયું; કંટળા ભરેલું
કડેધડે ક્રિ વિ. બહુ સારી રીતે ધમધોકાર (૨) પુરબહાર; કડાકૂટો પું, કડાકૂટ; માથાફોડ; લમણાઝીક
કકડધજ (૨) સપાટાબંધ
મિડ કડાકો ૫. કડાક એવો મોટો અવાજ (૨) નકોરડો કડો છું. (સં. કટુજ, પ્રા. કુડઅ) અંદરજાનું ઝાડ; ઇન્દ્રજવનું
ઉપવાસ; લાંઘણ (૩) શેરના ભાવમાં મંદી એિમ કડોકફન. ચકમક અને દોરીનું દેવતા પાડવાનું એક ઓજાર કડાનૂડ ક્રિ.વિ. ધમધોકાર (૨) આડેધડ ઝૂડવામાં આવે કઢણ વિ. કઢાણિયું; કઢાપો કરવાના સ્વભાવવાળું () કડાનું વિ. (સં. કૃત, પ્રા. કડ+ નું) (કોઈને માટે) અંકિત - સ્ત્રી, કડણ; કરાડ (૩) કોસની કાંબી (૪) વાંસી _કરાયેલું; ને યોગ્ય; –ને માટેનું. ઉદા. ‘આ ખાણું કઢણ ન. મસાલાવાળું ઓસામણ ઢોરના કડાનું છે.'
કઢણિયું વિ. કઢાપો કરવાના સ્વભાવવાળું, ચીડિયું; કઢાણું કડાબીડ કિ.વિ. કડાકૂડ; ધમધોકાર (૨) મજબૂત કઢવું સક્રિ. (સં. ક્વથતિ, પ્રા. કઠંદ) ખૂબ ઉકાળવું (૨) કડાબીન સ્ત્રી. (તુર્કી કરાબીન) ઘોડેસવારની એક નાની અ.ક્રિ. કઢાપો અનુભવવો; ઊકળવું ટૂંકી બંદૂક
કઢંગાઈ સ્ત્રી. કઢંગાપણું કડાભાડું ન. ગોળ પકવવાના કડાયાનું ભાડું કઢંગું વિ. ઢંગ વગરનું; બેડોળ; બદસૂરત કડા(-ઢા)યું ન. મોટી કડાઈ; પણ
કઢા, (ઈ) સ્ત્રી. કડાઈ; પેણી કડાવ પુ. મોટો તાવડો; મોટો પણ
કઢાપો છું. (કઢવું દ્વારા) ઘામ; બફારો (૨) ક્લેશ; ગુસ્સો કડાસન ન. (સં. કટાસન) દર્ભનું આસનિયું; ઘાસની લાવી લોહી તપાવવું એ (૩) કઢી (તિરસ્કારમાં) ચટાઈ (૨) ચામડાનું આસનિયું
કઢામ ન. ઘોડા અને બળદને પલોટવાનું ત્રિકોણ ઝંસલું કડિયાકામ ન. છોવા-ચણવાનું કામ
(૨) ઘીસ, બેલાખડું કડિયાળ ન. કવચ; બખ્તર
કઢાયું ન. (સં. કટાક) મોટી કડાઈ કડિયાળી વિ., સ્ત્રી. કડીવાળી (ડાંગ).
કઢિયેલ વિ. ખૂબ ઉકાળેલું; કહેલું કડિયાળું વિ. કડીઓવાળું (લાકડાના દંડૂકા કઢી સ્ત્રી. (સં. ક્વથિતા; પ્રા. કઢિઆ) છાશમાંથી કડિયાં ન.બ.વ. સાળના પાવડા ઉપર બાંધવામાં આવતા બનાવેલ પ્રવાહી - ખાવાની એક વાની લિાલચું કડિયું ન. (કડ = કેડ ઉપરથી) કેડિયું; આંગડી કઢીચટ્ટે વિ. કઢી જેને બહુ ભાવે એવું (૨) ખુશામતિયું; કડિયો ૫. છોવા-ચણવાનું કામ કરનાર કારીગર કઢોયું. કઢાપો; કલેશ, પરિતાપ (૨) કાઢો,કઢી(તિરસ્કારમાં) કિડિંગ કું. (રવા.) ઘંટ વાગવાનો અવાજ
કણ છું. (સં.) દાણો (૨) ઘણો નાનો ભાગ; પરમાણુ (૩) નિ ક્રિ.વિ. નોબત-નગારાંના અવાજ કરીને (૨) બ્રાહ્મણ કે અભ્યાગતને આપેલું ભિક્ષાન (૪) કાંગરી પં. નોબત-નગારાંનો અવાજ
કણ(-) પ્રત્ય. ક્રિયાપદને લાગતાં તે ક્રિયા કરનારું, તેની કડી સ્ત્રી. (સં. કટકો આંકડો; “હૂક' (૨) ગોળ વાળેલો ટેવવાળું એ અર્થનું વિશેષણ બનાવે. ઉદા. ડરકણ
તાર કે સળિયો (૩) કાનનું એક ઘરેણું (૪) બેડી (૫) કણક વિ. જરાક કાચું; કડક લોટ (૨) ભિક્ષાન ઓળ; હાર (૬) બારણાની આંકડ-સાંકળ (૭) ન. કણક સ્ત્રી. (સં. કણિકા, પ્રા. કણિક્કા-કણિકા) બાંધેલો ઉત્તર ગુજરાતનું એક શહેર
કણકણ સ્ત્રી, કણકણાટ; કચવાયેલા બાળકનો કણછાટ કડી સ્ત્રી. કવિતાનું પદ; ચરણ (૨) અક્ષરમેળ વૃત્તનો શ્લોક કણકણવું અ.ક્રિ. દુઃખ અથવા અસંતોષને લીધે ગળામાંથી કડીતોડ વિ. કડી કે સાંકળ તોડે એવું (૨) મજબૂત અસ્પષ્ટ અવાજ કાઢવો; કકણવું; ઝીણું રોવું કડીદાર વિ. કડીવાળું
કણકણાટ ૫. કણકણવું તે; કણછાટ [ઊંઘમાં બોલવું કડી(બદ્ધ, ૦બંધ) વિ. હારબંધ (૨) શ્લોકબદ્ધ (૩) કણકવું અ.ક્રિ. (સં. કણ) (હીંચકાનું) કચૂડ-કચૂડ થવું ૨)
સાંકળરૂપે ગાંઠેલું (૪) એક કડીનું; એકસામટું કણકી સ્ત્રી, (સં. કણિક) ભાંગેલા ચોખા, ચોખાના નાના કડીભાષા સ્ત્રી. સંપર્કની ભાષા (૨) સહજ ભાષા ટુકડા (૨) ઝીણો કણ કડુ ન. (સં. કટુક, પ્રા. કડુઅ) એક વનસ્પતિ ઔષધિ કણકો ૫. દાણો કડું ન. (સં. કટક, પ્રા. કડઅ) ગોળ વાળેલો ધાતુનો કણછાટ . દુ:ખનો ઊંસ્કારો; કણકણાટ
સળિયો; મોટી કડી (૨) હાથનું એક ઘરેણું (૩) કણજિયું ન. કણજીના બીનું તેલ
For Private and Personal Use Only
| SR No. | 020496 |
| Book Title | Navbharat Sarth Gujarati Shabdakosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Mafatlal A Bhavsar |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 900 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 28 MB |