Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૨૨૭) સાવરથYિ -એક દેશાવચ્છિન્ન ચંદ્રથી ભિન્ન પણ છે, તથા ચંદ્રમાના અસાઅને એક ક્ષણાવછિન્ન એવું જે સામાન્યા- | ધારણ ધર્મો (ગ્રહત્વ, મહત્વ વગેરે) મુખમાં ધિકરણ તે સહાવસ્થાયિત્વ કહેવાય. નથી, એમ છતાં ચંદ્રમામાં સાધારણ ધર્મરૂપે
સાક્ષાબંધસંગ અને સમવાય, રહેલા જે આહલાદકત્વ, વર્ણલત્વ, તેજરિવા એ બે સંબંધને નામ સાક્ષાત સંબંધ છે. આદિક ઘણા ધર્મો છે, તે સર્વ ધર્મને મુખમાં
સાક્ષાયાચિત્ર-તાશા વ્યાખ્યત્વે સતિ પણ રહ્યા છે, માટે મુખનું ચંદ્રમા સાથે તાપિcર્વ તત્સાક્ષાવાચવા જે જાતિ, જે સાદસ્ય કહેવામાં આવે છે. જાતિની વ્યાખ્ય જાતિઓની અવાય હાઈને સાધવપક્ષકમિતિનાવમ્ | જે જાતિની વ્યાપ્ય હોય છે, તે જાતિ જ તે પોતાના પક્ષમાં પ્રમજ્ઞાનને ઉત્પન્ન કરવાપણું જાતિજ તે જાતિની સાક્ષાદ્દવ્યાય કહેવાય તે સાધકવ. ૨. સાધ્યનું જ્ઞાપક. ૩. સાધનછે. જેમ – પૃથ્વીત્વ જાતિ એ, દ્રવ્યત્વ જાતિની ' કર્તા. ૪. સિદ્ધિકારક. વ્યાપ્ય જે જળવાદિ જાતિઓ તેની અવ્યાપ્ય હાથમાન-સાધ્યવત્તા (સાધ્ય હેવાહેઈન, કવ્યત્વ જાતિની વ્યાપ્ય છે, માટે પણ ) ને નિશ્ચય. પૃથ્વીત્વ જાતિ દ્રવ્યત્વ જાતિની સાક્ષાત વ્યાપ્ય સાધનસ્વમુ-ચાચાપાત્વમાં વ્યાપ્તિના કહેવાય છે. એ જ પ્રમાણે જળવ, તેજસ્વ, ધારરૂપ (હેતુ) પણું. વાયુત્વ, આત્મત્વ, મનસ્વ, એ જાતિઓ પણ ૨. વારના સ્વમ્ ! કરણ નામે કારકપણું દ્રવ્યત્વ જાતિની સાક્ષાત વ્યાપ્ય છે એમ જાણવું. (વતીયા વિભક્તિને અર્થ હોવાપણું.) - સાક્ષ-કાસીન સતિ દ્ધા જે ચૈતન્ય રૂ. યંગના ત્વમ | કાર્યને ઉત્પન્ન કરનિર્વિકાર ઉદાસીન હેઈને બુદ્ધિ આદિકને નાર હોવાપણું. પ્રકાશ કરે છે અર્થાત્ પ્રમાતા, પ્રમાણ, પ્રમેય - ૪. જ્ઞાનપ્રાશ્યપર્વમ્ ! જ્ઞાનપ્રાપ્તિના ઉપાય ઇત્યાદિ સર્વને પ્રકાશ કરે છે. તે સાક્ષી રૂપ હોવાપણું. કહેવાય છે.
૧. બ્રહ્મવિચાતુત્વ / બ્રહ્મવિદ્યાનું હતુપણું. ૨. સવારે તિ દા સાક્ષી ! જે કતી એ સાધન (૧) સાક્ષાત્ સાધન, અને ન છતાં દ્રષ્ટા માત્ર હોય તે સાક્ષી.
૨. બીવેશ્વરાનુપાતનુજાચૈતન્યમા જવા (ર) પરંપરા સાધન ભેદથી બે પ્રકાર છે. અને ઈશ્વરમાં અનુગત તથા તે સર્વનું (જીવ
રાધર્ઘ-સમાનધર્મપણું. અને ઈશ્વરનું) અનુસંધાન કરનારું ચૈતન્ય
સાધર્યદષ્ટાન્તઃ– જે દષ્ટાન્ત નિશ્ચિત તે સાક્ષી.
સાધવાળું તથા નિશ્ચિત સાધનવાળું હોય છે सादृश्यम्--तभिन्नत्वे सति तदसाधारण
તે દષ્ટાન સાધમ્મ દષ્ટાન્ત કહેવાય છે એને ધર્મશન્યત્વે વાત સાતમા પાર સારાજા જ અન્વયે દુષ્ટાત કહે છે. જેમ–“પર્વત જે પદાર્થમાં જે વસ્તુનું અદશ્ય પ્રતીત થાય ! અગ્નિવાળો છે, ધૂમવાળો છે તેથી, જેમ છે. તે વસ્તુ તે પદાર્થથી ભિન્ન હોય અને મહાનસ (પાકશાળા)” એમાં મહાનસ દત્ત તે વસ્તુ વિષે જે અસાધારણ ધર્મ રહેલો નિશ્ચિત સાધ્ય (અગ્નિ) તથા નિશ્ચિત સાધન હેય, તે સાદસ્યવાળી વસ્તુમાં હેય, એમ ! (ધૂમ)વાળું હોવાથી એ સાધમ્ય દષ્ટાન્ત છે. છતાં તેના ધણક ધર્મ સાદશ્યવાળી વસ્તુમાં કોઈ એને સાધર્માનિદર્શન પણ કહે છે. હોય, ત્યારે તેને સાદસ્ય કહે છે. જેમ-આ રાષર્થમાગત–સાધન કથાપનામુખ ચંદ્ર જેવું છે એવી પ્રતીતિથી તે મુખમાં ! ઘેરવવમુત્તરે સવર્ચસમા | સમાન ધર્મને લઇને ચંદ્રનું સાદસ્થ સિદ્ધ થાય છે. હવે તે મુખ | સાયનું સ્થાપન કરનારા હેતુને દૂષણ આપ
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 020174 |
| Book Title | Darshanik Kosh Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chhotalal N Bhatt |
| Publisher | Gujarat Varnacular Society Ahmedabad |
| Publication Year | 1938 |
| Total Pages | 134 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary |
| File Size | 9 MB |