SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 279
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www. kobatirth.org २६४ (७९९०) सिन्दूराद्यतैलम् (२) (महा) ( भै. र. । कुष्ठा. ; ग. नि. । कुष्ठा. ३६; व. से. ; बृ.मा. ; च. द. ; वृ. नि. र. | कु.; यो. चि. म. । अ. ६; यो त । त. ६३ ; वृ. यो. त. । त. १२० ; र. का. . । कुष्ठा. ) भारत - भैषज्य रत्नाकरः सिन्दूरं चन्दनं मांसीं विडङ्गं रजनीद्वयम् । पद्मकं कुठं मञ्जिष्ठां खदिरं वचाम् ॥ जात्यर्क त्रिवृता निम्बकरजं विषमेव च । कृष्णषेत्रफलोनञ्च मपुन्नाडञ्च संहरेत् ॥ पिष्टानि सर्वाणि योजयेत्तैलमात्रया | अभ्यनेन प्रयुञ्जीत सर्वकुष्ठ विनाशनम् ॥ पामाविचर्चिकाकण्डू विसर्पादिहितं मतम् । रक्तपित्तोत्थितान् हन्ति रोगानेवं विधान् बहून् ।। सिन्दूराधमिदं तैलमश्विभ्यां निर्मितं पुरा ॥ कल्क -- सिन्दूर, सफेद चन्दन, जटामांसी, बायबिडंग, हल्दी, दारूहल्दी, फूलप्रियङ्गु, पद्माक, कूँठ, मजीठ, खैरसार, बच, जावत्री, आककी जड़, निसोत, नीमकी छाल, करञ्ज, बछनाग, काला बेत, ' लोध और पंवाड़ समान भाग मिश्रित २० तोले ले कर सबको एकत्र पीस लें 1 २ सेर सरसेकि तेलमें यह कल्क और ८ सेर | पानी मिला कर मन्दाग्नि पर पकावें । जब पानी जल जाय तो तेलको छान लें । इस तेलकी मालिशसे साधारणतः समस्त कुष्ठ और विशेषतः पामा, विचर्चिका (खुजली), १ पाठान्तर के अनुसार काला चीता. wife [ सकारादि खाज, विसर्प और रक्तपित्त जनित इसी प्रकार के अनेक रोग नष्ट होते हैं । Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (७९९१) सिन्दूराद्यतैलम् (३) (ग.नि. । कुष्ठा. ३६; व. से. ; वृ. मा. ; यो. र. । कुष्टा. ; रा. मा. । कुष्ठा. ८; यो त । त. ६३ ; वृ. यो. त. । त. १२० ; वा. भ. । चि. अ. १९) सिन्दूरगुग्गुलुरसाञ्जनसिक्थतुत्यैः कल्कीकृतैश्च कटुतैलमिदं विपक्वम् । कच्छ्रस्वत्पिटकिकामथवापि शुष्का मभ्यञ्जनेन सकृदुद्धरति प्रसव ॥ २ सेर सरसोंके तेल में ४-४ तोले सिन्दूर, गूगल, रसौत और नीलेथोथेका कल्क तथा ८ सेर पानी मिलाकर मन्दाग्नि पर पकायें जब पानी जल जाय तो तेलको छान लें और फिर उसमें ४ तोले मोम मिलाकर सुरक्षित रक्खें । इस तेलकी मालिश से कच्छू और विचर्चिका ( खुजली) का शीघ्र नाश हो जाता है । (७९९२) सिन्दूराद्यतैलम् (४) (भै. र. । गलगण्डा; र. र. ) चक्रमर्दकमूलस्य कल्कं कृत्वा विपाचयेत् । केशराजरसे तैलं कटुकं मृदुनाग्निना ॥ पाकशेषे विनिक्षिप्य सिन्दूरमवतारयेत् । एतत्तैलं निहन्त्याशु गण्डमालां सुदारुणाम् || सरसों के २ सेर तेल में २० तोले पमाड़की जड़का कल्क और ८ सेर भंगरेका रस मिलाकर मन्दाग्नि For Private And Personal Use Only
SR No.020118
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 05
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1985
Total Pages633
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size12 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy