SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 575
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir भारत-भैषज्य-रत्नाकरः [ककारादि द्रव पदार्थ-कटेली का स्वरस २ सेर (तथा । (९३२०) कपित्थायघृतम् पानी २ सेर) (व. से. । अशो.) १ सेर धीमें यह कल्क और द्रव पदार्थ मिला स्वरसे तु कपित्थाम्लदाडिमामलकोद्भवे । कर मन्दाग्नि पर पकावें । जब जलांश शुष्क हो | द्विपस्थे सर्पिषोः प्रस्थं पचेक्षारार्तिदाहनुत् ॥ जाय तो घी को छान लें। ___कैथका रस ४ सेर, खट्टे अनारका रस ४ सेर, इसके सेवनसे श्वास, अग्निमांद्य, स्वरभेद और | आमलेका रस ४ सेर और घी २ सेर लेकर सबको पांच प्रकारकी प्रबल कासका नाश होता है। एकत्र मिलाकर पकावें और घृत मात्र शेष रहने एकत्र पर छान लें। ( मात्रा-१ से २ तोले तक ।) इसे ( लगाने और पीनेसे ) क्षार प्रयोगसे (९३१९) कण्टकार्यादिघृतम् उत्पन्न वेचैनी और दाहका नाश होता है । ( यो. र. । कासा.) ( ९३२१) करजायं धृतम् कण्टकार्यामलां क्षुण्णां कृत्वा द्रोणेऽम्भसः पचेत (च. द. । व्रणशोथा. ४३ ; वृ. मा. । व्रणा. ; व. देनाऽऽढकेन क्वाथस्य घतप्रस्थं पिचन्मितः॥7 से. । विद्रध्य. ; ग. नि. । व्रणा. ४ ; र. र. । रास्नादुःस्पर्शषड्ग्रन्थिपिप्पलीद्वयचित्रकैः।। व्रणा. ; सु. सं * । चि. अ. १६ विध्य.) सौवर्चलयवक्षारकृष्णामूलैश्च तज्जयेत् ॥ नक्तमालस्य पत्राणि वरुणानि फलानि च । कासश्वासकफष्ठीवहिक्कारोचकपीनसान् ।। सुमनायाश्च पत्राणि पटोलारिष्टयोस्तथा ॥ ६। सेर कटेलीको कूट कर ३२ सेर पानी में | द्वे हरिद्रे मधृच्छिष्टं मधुकं तिक्तरोहिणी। पकावें और ८ सेर रहने पर छान लें। तत्पश्चात् | मनिष्ठा चन्दनोशीरमुत्पलं शारिखे त्रित् ।। उसमें २ सेर घी तथा निम्न लिखित कल्क मिला एतेषां कार्षिकैर्भागघृतप्रस्थं विपाचयेत् ॥ कर पकावें और पानी जलने पर घी को छान लें । पाठ भेद कल्क-रास्ना, धमासा, पीपलामूल, पीपल, ४ सु. सं. में " प्रियंगुः कुशमूलं च निचुगजपीपल, चीतामूल, संचल ( काला नमक), | लस्य त्वगेव च " यह पाठ अधिक है। जवाखार और पीपलामूल १-१॥ तोला लेकर | १ तरुणानि फलानि च । पानीके साथ बारीक पीस लें। २ व. से. में “ मंजिष्ठा....त्रिवृत्" के इसके सेवनसे कास, श्वास, रक्त थूकना, | स्थान पर प्रियङ्ग कुशमूलश्च निचुलस्य त्वगेव च " हिक्का, अरुचि और पीनसका नाश होता है। यह पाठ है (मात्रा-१-२ तोला ।) ३ स्नेहप्रस्थं। For Private And Personal Use Only
SR No.020114
Book TitleBharat Bhaishajya Ratnakar Part 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
PublisherUnza Aayurvedik Pharmacy
Publication Year1985
Total Pages700
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy